Chmielnik: 20 przewodników z Izraela zwiedziło miasteczko

Przewodnik Yad Vashem – Adina Shtoyer zaprosiła do Chmielnika 20–osobową grupę przyjaciół – przewodników turystycznych, którzy zwiedzili pamiątki po mieszkańcach żydowskich, zapoznali się z projektem modernizowanej synagogi, obejrzeli program artystyczny.

„Od kilkunastu lat odbudowujemy wspólną pamięć i dobre relacje w stosunkach polsko-żydowskich. Stawiamy na to, co oba nasze narody łączyło od kilku stuleci” – mówił podczas spotkania na cmentarzu żydowskim burmistrz Jarosław Zatorski. Zaznaczył, że cmentarz odbudowany przez gminę w 2008 r. jest wciąż uzupełniany o nowe macewy, które Niemcy podczas II wojny światowej wykorzystywali do brukowania ulic.
Uczestnicy spotkania obejrzeli także przedwojenną zabudowę rynku, gdzie kamieniczki – poza jedną, zamieszkałe były wyłącznie przez ludność żydowską. Do II wojny światowej Żydzi stanowili 80 procent mieszkańców Chmielnika.

Następnie goście zapoznali się ze stanem prac przy synagodze z XVIII wieku i z prezentacją Ośrodka Muzealno-Edukacyjnego „Świętokrzyski Sztetl”. Placówka aktualnie tworzy muzeum na bazie synagogi. Obiekt – dawna synagoga, w projekcie Nizio Design International, przeistoczy się wkrótce w interaktywne nowoczesne muzeum, skupiające wiedzę o ponad stu sztetlach w granicach dawnego województwa kieleckiego. Muzeum rusza wiosną 2013 roku.
Przed gośćmi z Izraela wystąpił chmielnicki zespół szkolny „Kamena” z pokazem tańców żydowskich, a młodzież szkolna – z koncertem pieśni żydowskich.

„Jesteśmy ogromnie wzruszeni atmosferą spotkania i rozmachem prac w Chmielniku. Bardzo bym chciała, aby to wyjątkowe miejsce było obowiązkowym przystankiem dla wszystkich wycieczek izraelskich, odwiedzających Polskę” – mówi KAI Adina Shtoyer.
Goście z Chmielnika pojechali do Kielc. W planie ich pobytu w Polsce jest Kraków, Warszawa, Zakopane, Kazimierz n. Wisłą oraz miejsca z wiązane z Holokaustem.

Chmielnik był zasiedlany przez Żydów od XVII w., odkąd Krzysztof Gołuchowski, dziedzic Chmielnika, wydał przywilej zezwalający im na zamieszkanie, budowę bożnicy, szkoły i handel. Synagogę zbudowano prawdopodobnie w II poł. XVIII wieku, była trzecią pod względem wielkości na Kielecczyźnie. Do 1939 r. ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła 80 procent całej populacji Chmielnika. W 1941 r. rozpoczęła się zagłada chmielnickich Żydów, której pierwszym etapem było getto, a potem wywózka i śmierć w obozach koncentracyjnych.

Od ponad dekady Chmielnik buduje swą tożsamość w oparciu o dialog z dawnymi mieszkańcami. Rokrocznie w czerwcu odbywają się Spotkania z Kulturą Żydowską z udziałem gości z różnych stron świata i przy współpracy parafii rzymsko–katolickiej Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. W marcu 2009 r. Chmielnik otrzymał nagrodę im. ks. Stanisława Musiała przyznaną przez krakowskie stowarzyszenie Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze” za inicjatywy na rzecz pojednania polsko-żydowskiego i chrześcijańsko-żydowskiego.