Drukuj Powrót do artykułu

Cieszę się, że nominacja zbiegła się z rocznicą pontyfikatu Franciszka

13 marca 2014 | 13:36 | st, tom (KAI/RV) / pm Ⓒ Ⓟ

Radość z tego, że ogłoszenie jego nominacji do Nagrody Templetona 2014 zbiegła się z pierwszą rocznicą wyboru papieża Franciszka wyraził jej tegoroczny laureat, ks. prof. Tomasz Halik.

W wypowiedzi dla Radia Watykańskiego podkreślił on znaczenie promowanej przez Ojca Świętego „kultury spotkania” i jego bliskości wobec ludzi. Wyznał też, że postrzega tę nagrodę jako wyraz hołdu dla swych nauczycieli, z których wielu było prześladowanych przez reżim komunistyczny.

„Wielu z moich nauczycieli to księża, którzy byli skazani na wieloletni pobyt w komunistycznych obozach koncentracyjnych, więzieniach czy kopalniach uranu. Nie mieli wielu możliwości pisania czy publikowania. Sporo z nich zmarło za czasów dyktatury komunistycznej. Byli dla mnie natchnieniem zarówno intelektualnie czy też moralnie. Myślę, że ta nagroda jest także dla nich” – powiedział ks. Halik.

Tegoroczny laureat Nagrody Templetona przypomniał, że wychował się w zlaicyzowanej rodzinie inteligenckiej, a jego ojciec był historykiem literatury. W jego bibliotece znajdowały się dzieła G.K. Chestertona, dzięki którym odkrył katolicyzm jako bogaty paradoks … a także powieści Grahama Greene’a. Odkrył też kardynała Newmana i jego zaakcentowanie sumienia. „Angielski katolicyzm jako Kościół mniejszościowy, wolny od triumfalizmu był mi bardzo bliski” – wyznaje ks. Halik. Dodaje, że jego pierwszy krok ku katolicyzmowi miał charakter intelektualny, ale był też po trosze protestem politycznym przeciw narzuconemu przez komunistyczne państwo ateizmowi. Następnie spotkał księży, którzy spędzili wiele lat w więzieniach i spotkali tam wielu niewierzących, nawiązując owocny dialog w duchu II Soboru Watykańskiego. Rodziła się tam wizja Kościoła wolnego od triumfalizmu, służącego uciskanym i ubogim – bliska zdaniem ks. Halika także papieżowi Franciszkowi.

Ks. prof. Halik wyraził zadowolenie, że ogłoszenie jego nominacji do Nagrody Templetona 2014 zbiegło się z pierwszą rocznicą wyboru papieża Franciszka, który jest również dla niego i dla wielu ludzi spoza Kościoła znakiem nadziei. „Jest to człowiek ukazujący bliskość względem ludzi…. Napisałem książkę pod tytułem «Dotknij ran», nawiązującą rzecz jasna do sceny z Ewangelii św. Jana o apostole Tomaszu dotykającym ran Chrystusa i mówiącym: «Pan mój i Bóg mój!». Myślę o problemach naszego świata, nędzy społecznej i niepokojach duchowych. Są to dzisiaj rany Chrystusa, a kiedy zapominamy o ranach Chrystusa, nie mamy prawa, by mówić «Pan mój i Bóg mój!»” – wyznał papieskiej rozgłośni ks. prof. Tomáš Halík.

Publikujemy biogram ks. prof. Halika:

Tomasz Halik urodził się 1 czerwca 1948 w Pradze. Jest synem historyka literatury, wydawcy dzieł braci Čapków. W latach 1966-71 studiował socjologię i filozofię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola. Był uczeniem m. in. prof. Jana Patočki jednego z najwybitniejszych czeskich filozofów. Tytuł doktora filozofii uzyskał w 1972 r., a jesienią 1968 ukończył trymestr socjologii i filozofii religii na University of Wales w Bangorze w Wielkiej Brytanii. W roku 1984 zyskał uprawnienia z psychologii klinicznej.

W latach 1972-1989 pracował w różnych zawodach cywilnych, jako zakładowy socjolog „Chemoprojektu Praga” w latach 1972-75, psycholog w katedrze psychologii pracy Instytutu Ministerstwa Przemysłu, 1975-84, psychoterapeuta alkoholików i narkomanów w Klinice Antyalkoholowej Uniwersytetu Karola.

W okresie Praskiej Wiosny działał w opozycyjnym ruchu studenckim jako członek Akademickiej Rady Studentów Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola i uczestniczył w ekumenicznym ruchu chrześcijan. Należał do członków-założycieli Ekumenicznego Ruchu Inteligencji i Studentów oraz Dzieła Odnowy Soborowej, organizacji zakazanych po sierpniu 1968. Po czystkach politycznych na początku lat siedemdziesiątych władze komunistyczne wydały mu zakaz pracy na wyższych uczelniach oraz zakaz wyjazdu na Zachód. Był ewidencjonowany i przesłuchiwany jako wróg ustroju. Nie jest i nigdy nie był członkiem żadnej partii politycznej.

21 października 1978 r. został tajnie wyświęcony w Erfurcie (NRD) przez tamtejszego biskupa Hugo Aufderbecka na księdza katolickiego. Do r. 1989 działał w strukturach tzw. Kościoła podziemnego, a w latach 80. należał do najbliższych współpracowników kardynała Franciszka Tomáška. Był m. in. inicjatorem ekumenicznego programu duszpasterskiego „Dziesięciolecie Odnowy Duchowej Narodu”. Brał czynny udział w seminariach organizowanych w mieszkaniach prywatnych, zwłaszcza u Radima Palouša oraz Ivana Havla i Václava Havla. Był członkiem praskiej grupy filozofów „Akademia” i publikował w samizdacie. Uczestniczył także w wydawaniu nielegalnych książek i czasopism filozoficznych i teologicznych.

Od 1 lutego 1990 roku do dziś jest duszpasterzem w kościele uniwersyteckim Najświętszego Salwatora w Pradze (obecnie Akademicka Parafia Pragi ). W tym kościele przygotował do chrztu i bierzmowania oraz ochrzcił około 1000 osób dorosłych, przed wszystkim studentów. W duszpasterstwie akademickim w Pradze ukierunkowuje pracę na sprawy pomocy socjalnej i kulturowej aktywności młodego pokolenia, wychowania do tolerancji i obywatelskiej odpowiedzialności chrześcijan. Tam prowadzone są kursy przygotowania do małżeństwa i życia rodzinnego. Organizowane są spotkania z przedstawicielami Romów i innych mniejszości etnicznych, kulturowych i religijnych w Czechach. Parafia Akademicka stała się znaczącym centrum dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego oraz dialogu świata wiary ze światem sztuki i nauki.

Po śmierci ks. Josefa Zvěřiny 8. grudnia 1990 został prezydentem Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej i w latach następnych ponownie wybierany był na tę funkcję. W tym właśnie czasie działalność uczelni rozszerzyła się na ponad 70 miast Republiki Czeskiej. W jej ramach zorganizowano setki wykładów, konferencji krajowych i zagranicznych, seminariów i kolokwiów, rozwinęła się działalność badawczo-edytorska, nawiązano współpracę naukową z wieloma krajowymi i zagranicznymi instytucjami akademickimi i kościelnymi.

W latach 1990-93 był zastępcą sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Czechosłowacji i asystentem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Karola na kierunku psychologii i socjologii. W r. 1990 współuczestniczył w Watykanie w przygotowaniach do pierwszej wizyty papieża w Czechach i w tym samym roku został mianowany przez Jana Pawła II konsultorem Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan.

Od r. 1993 wykłada w Instytucie Filozofii i Religioznawstwa na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, a obecnie jest przewodniczącym Rady Religioznawstwa, kierunku, do reaktywowania którego na tej uczelni walnie się przyczynił. Koncentruje się zwłaszcza na filozofii, psychologii i socjologii religii, historii mistyki, relacjach między religią a kulturą oraz roli religii w nowoczesnym społeczeństwie.

Ks. Halik był inicjatorem międzynarodowego projektu badawczego Aufbruch, poświęconego religioznawstwu i roli Kościoła w społeczeństwach postkomunistycznych. uczestniczył też w pracach nad kilkom innymi krajowymi i międzynarodowymi programami naukowo-badawczymi. W latach 1991-93 ukończył praktyczny kurs zarządzania organizacjami, kierowania ludźmi oraz komunikacji medialnej w Austrii, Niemczech i Izraelu.

Opublikował przeszło 300 prac, książek, podręczników, artykułów popularnych i naukowych w kraju i za granicą. Jego książki teologicznych esejów zostały przetłumaczona na 11 języków, w tym na chiński i turecki. Wydane w znanych światowych wydawnictwach i otrzymały wiele międzynarodowych nagród. Książka „Patience with God” (Cierpliwość wobec Boga ) otrzymała nagrodę za najlepsza książkę teologiczną Europy 2009-2010, przyznaną przez Europejskie Stowarzyszenie Teologii Katolickiej. Książki jego były nagrodzone jako „Książki Miesiąca” w USA i kilkakrotnie w Niemczech. W Polsce wydano wszystkie jego książki a nawet o dwie więcej, których nie ma po czesku: „Wyzwoleni, a jeszcze nie wolni”, wydana w wydawnictwie „W Drodze” i opublikowana w zeszłym roku książka „Hurra, nie jestem Bogiem!”.

Ks. Halik jest członkiem krajowych i zagranicznych rad redakcyjnych czasopism naukowych oraz szeregu gremiów i towarzystw naukowych, np. Szwajcarskiego Towarzystwa Psychoterapeutycznego, Europejskiego Stowarzyszenia Teologii Katolickiej, Towarzystwa Nauki i Sztuki z siedzibą w Waszyngtonie, Międzynarodowego Stowarzyszenia Psychologii Religii, został też mianowany dożywotnim członkiem Gőrres Gesellschaft w Niemczech, honorowym członkiem Stowarzyszenia Prawa Kościelnego itp. W r. 1998 został wybrany, a następnie uroczyście mianowany członkiem Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki.

Po r. 1989 wykładał gościnnie na wielu uniwersytetach i międzynarodowych konferencjach naukowych w Europie, w Rzymie, Paryżu, Londynie, Cambridge, Wiedniu, Monachium, Berlinie, Osnabruck, Salzburgu, Grazu, Leuven, San Sebastian, Warszawie, Krakowie, Lublinie, Lublanie, Lwowie, na dziewięciu uniwersytetach w USA, w Indiach ( Madras, Bombaj ) na Tajwanie, w Ameryce Łacińskiej ( Chile, Argentyna ), w Kanadzie, Australii, w Republice Południowej Afryki.. W swoich naukowych i uniwersyteckich podróżach odwiedził wszystkie kontynenty, w styczniu 2002 roku uczestniczył w ekspedycji na Antarktyde, gdzie prowadzono badania przeżyć człowieka w warunkach ekstremalnych obciążeń psychicznych i fizycznych.

Od połowy lat 90. ks. Halik angażuje się na skalę międzynarodową w inicjatywy na rzecz dialogu i porozumienia między religiami a kulturami. Uczestniczył w rozmowach z intelektualistami żydowskimi w Izraelu i USA, z hinduistami w Indiach i Wielkiej Brytanii, z buddystami w Nepalu, Japonii i Tajlandii, z muzułmanami w Egipcie na uniwersytecie w Al Azhar w Kairze, Jordanii, Wielkiej Brytanii itp. Jest członkiem międzynarodowego komitetu organizacyjnego Forum 2000, gdzie odpowiada głównie za dialog międzyreligijny w Czechach przy Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej. Był jednym ze społecznych doradców prezydenta Czech, Václava Havla.

Po r. 1989 aktywnie uczestniczy w życiu publicznym, zabiera głos w mediach i angażuje się w inicjatywy obywatelskie. Występuje na forum publicznym przeciwko nietolerancji rasowej, narodowej, religijnej i politycznej, przeciwko przemocy, angażuje się na rzecz czesko-niemieckiego pojednania i ekumenicznego zbliżenia różnych Kościołów, wypowiada się w sprawach etyki politycznej i gospodarczej. Systematycznie organizuje na czeskiej i morawskiej prowincji wykłady i spotkania z mieszkańcami na różne tematy, zwłaszcza z dziedziny etyki.

Kilkakrotnie występował jako ekspert w Parlamencie Europejskim w Brukseli i w Radzie Europy w Strasburgu. W roku 2006 został mianowany jako członek „Rady mędrców” przy Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE) w Brukseli. Od roku 2012 jest członkiem międzynarodowego doradczego zespołu Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE).

Otrzymał kilka nagród literackich w kraju i zagranicą, m.in.: Nagrodę Kardynała Koeniga (2003), Nagrodę Romano Guardiniego „za znaczące zasługi w interpretacji naszych czasów” (2010), nagrodę za najlepsza książkę teologiczną Europy (2011) a także Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej (2012).

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.