Cieszyn: obchody 330. rocznicy bitwy pod Wiedniem (zapowiedź)

Msza św. pod przewodnictwem Prymasa Polski abp. Józefa Kowalczyka zainauguruje 12 września w Cieszynie kilkudniowe, uroczyste obchody 330. rocznicy odsieczy wiedeńskiej. W liturgii w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Cieszynie Krasnej, koncelebrowanej przez ordynariusza bielsko-żywieckiego bp. Tadeusza Rakoczego, weźmie m.in. udział zwierzchnik diecezji cieszyńskiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego bp Paweł Anweiler.

Jak podkreślają organizatorzy uroczystości pod honorowym patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, mający 1200-letnią historię Cieszyn był świadkiem wielu wspaniałych wydarzeń historycznych, a jednym z nich był przemarsz wojsk króla polskiego Jana III Sobieskiego.

W dniach 12-15 września odbywać się będą w Cieszynie uroczystości państwowe z okazji 330. rocznicy bitwy pod Wiedniem. Złożą się na nie m.in. historyczne inscenizacje, konferencje naukowe, gry miejskie, wystawy, koncerty i projekcje filmowe.

Bitwa pod Wiedniem stoczona została 12 września 1683 roku między wojskami polsko-austriacko-niemieckimi, pod dowództwem króla Jana III Sobieskiego, a armią Imperium osmańskiego pod wodzą wezyra Kara Mustafy. Pod murami austriackiej stolicy stanęło blisko 140 tys. ludzi. Była to największa armia, jaką Turcy zmobilizowali w XVII wieku. Obrona miała do dyspozycji 11 tysięcy żołnierzy, prawie 5 tysięcy straży miejskiej oraz mocną artylerię, jednakże zarówno zapasy, jak i siły obrońców szybko się kurczyły.

Momentem kulminacyjnym starcia była szarża polskiej husarii, która złamała opór turecki. Zdaniem niektórych historyków, w natarciu tym brało udział ponad 20 tys. jeźdźców. Po bitwie, w zdobycznym namiocie wezyra, król Polski napisał list do papieża Innocentego XI ze słynnymi słowami: Venimus, vidimus et Deus vicit (Przybyliśmy, zobaczyliśmy i Bóg zwyciężył).

Dzieje odsieczy wiedeńskiej mają związek z historią Cieszyna i Śląska Cieszyńskiego. Tędy właśnie 330 lat temu przechodziła polska armia spiesząca na pomoc Wiedniowi. Nie były to jednak główne siły pod wodzą Jana III Sobieskiego, lecz straż przednia dowodzona przez hetmana polnego koronnego Mikołaja Sieniawskiego. Liczące około 20 tys. ludzi wojsko dotarło do Cieszyna z Krakowa przez Bielsko 16 sierpnia 1683 roku. Relacje dotyczące pobytu żołnierzy w mieście są sprzeczne. Z jednej strony mówiło się o szkodach, jakich dokonali awanturujący się żołnierze, z drugiej nie zachowały się żadne dokumenty mówiące o szkodach poczynionych przez nich. Historycy podkreślają, że gdyby nie zwycięstwo wiedeńskie wśród tysięcy miast, które padłyby ofiarą Turków, z pewnością znalazłby się także Cieszyn.

W 1883 roku postanowiono w Cieszynie uroczyście upamiętnić 200. rocznicę zwycięstwa polskiego wojska pod Wiedniem, choć z powodu zaborów Polski nie było wówczas na mapie świata. Mieszkańcy Cieszyna ufundowali specjalną, pamiątkową tablicę, którą chcieli umieścić na fasadzie kościoła pw. św. Marii Magdaleny. Nie pozwoliły jednak na to zdominowane przez Niemców władze Cieszyna. Mimo że tablicę przypominającą o tym, że król Polski „uratował Niemcy i chrześcijaństwo” władze zamierzały zniszczyć, Cieszyniacy wywieźli ją z miasta, a w 1920 roku, po podziale Śląska Cieszyńskiego, trafiła do piwnicy, a następnie na fasadę Domu Narodowego.

W czasie II wojny światowej zarekwirowaną przez Niemców tablicę wykradli z narażeniem życia trzej druhowie ze starszoharcerskiej IV Drużyny Rzemieślniczej im. Jana Kilińskiego. Tablicę odsłonięto w 300. rocznicę wiedeńskiej wiktorii w 1983 roku, a obecnie znajduje się na jednym z filarów kamienicy przy cieszyńskim Rynku.