Drukuj Powrót do artykułu

Cieszyn: zakończenie prac konserwatorskich przy gotyckich polichromiach

04 stycznia 2019 | 16:17 | rk | Cieszyn Ⓒ Ⓟ

Cztery zespoły średniowiecznych malowideł zobaczyć można w rezultacie zakończonych zabiegów konserwatorsko-restauratorskich w kościele św. Jerzego w Cieszynie. Podczas prac przy odsłoniętych gotyckich polichromiach w prezbiterium i nawie XV-wiecznej świątyni ukazano resztę zachowanych fragmentów dekoracji ściennych. Dekoracje malarskie w dawnym cieszyńskim kościele szpitalnym powstawały etapami od 1. poł. XV do przełomu XV i XVI wieku.

Zdaniem ks. dr. Szymona Tracza, konserwatora zabytków sztuki sakralnej w diecezji bielsko-żywieckiej, odsłonięte przez konserwatorów gotyckie malowidła cieszyńskie stanowią bardzo ważny głos w dyskusji nad kondycją malarstwa gotyckiego na pograniczu śląsko-małopolskim. „Odkryte freski stanowią świadectwo wysokiej kultury artystycznej dworu Piastów cieszyńskich oraz wzbogacają naszą wiedzę o samym malarstwie ściennym i sposobie jego kształtowania w dobie gotyku w tej części Europy Środkowowschodniej” – zaakcentował. Poinformował, że odsłonięto i poddano konserwacji gotyckie polichromie we wnętrzu kościoła, ale też na jego strychu.

Wykładowca Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie przypomniał, że po przeprowadzeniu badań stratygraficznych, w marcu 2013 roku, konserwatorki dzieł sztuki – Katarzyna Mrowiec i Elżbieta Lach – odsłoniły średniowieczne malowidła ścienne w nawie kościoła.

Duchowny wskazał na najstarszy, pochodzący z 1. poł. XV wieku, malarski detal związany z kolorem tarczy herbowej zwornika oraz dekoracją kamiennych żeber gotyckiego sklepienia prezbiterium. Drugim zespołem z lat 60. XV wieku, który zachował się we wnętrzu nawy, jest dekoracja zakomponowana w kwaterach ułożonych w dwóch strefach, wyznaczonych przez ciemnoczerwone obramienia. „Jej zasadniczym elementem była monumentalna scena namalowana centralnie na pierwotnie bezokiennej, północnej ścianie nawy, ukazująca męczeństwo św. Achacjusza i Dziesięciu Tysięcy Męczenników z Góry Ararat umęczonych na kolcach Żywego Krzyża, na którym wisi Chrystus” – objaśnił duchowny i wskazał na trzecie, późniejsze malowidło, jakim jest jest całopostaciowe przedstawienie świętego biskupa w stroju pontyfikalnym, odsłonięte na północnej ścianie prezbiterium.

„Postać świętego biskupa przywodzi na myśl monumentalne przedstawienia biskupów krakowskich w krużganku klasztoru franciszkanów w Krakowie (ok. 1455-1488). Prawie symetryczny, zdefiniowany kątowy styl draperii szat biskupich na malowidle w Cieszynie pozwala określić czas jego powstania na lata 70.-90. XV wieku” – wyraził przypuszczenie.

Najmłodszym zespołem odkrytych polichromii jest dekoracja podłucza tęczy cieszyńskiego kościoła oraz fragment fresku z prawej strony łuku tęczowego. „Na podłuczu ukazano naprzeciw siebie ubranych w szaty pontyfikalne św. Klemensa papieża i św. Stanisława ze Szczepanowa” – dodał konserwator.

Jak zauważył historyk sztuki, kult św. Stanisława ze Szczepanowa był bardzo żywy na Śląsku Cieszyńskim, zastanawia natomiast obecność św. Klemensa. „Być może kościół św. Jerzego był w posiadaniu relikwii obu świętych, ale żadne źródła tego nie potwierdzają” – stwierdził.

Konserwacja odsłoniętych polichromii była możliwa dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach oraz ofiarom wiernych z parafii św. Jerzego w Cieszynie.

Istnienie cieszyńskiego kościoła św. Jerzego jest poświadczone źródłowo dopiero w roku 1447, gdy określa się go jako kaplicę przy szpitalu usytuowanym poza murami miasta na tzw. Przedmieściu Frysztackim. Za powstaniem kościoła w początkach drugiej połowy wieku XV, przemawia umieszczony na zworniku w prezbiterium piastowski orzeł bez korony, gdyż ta pojawiła się w heraldyce Piastów cieszyńskich dopiero w latach 60. wieku XV.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.