Częstochowa: konferencja historyczna nt. „Żołnierzy Wyklętych”

„Żołnierze Wyklęci. Niezłomni Bohaterowie”, to temat konferencji historycznej, zorganizowanej 29 lutego w Sali Reprezentacyjnej Ratusza Miejskiego w Częstochowie przez Jadwigę Wiśniewską, posła do Parlamentu Europejskiego. Konferencja została zorganizowana w ramach ogólnopolskich obchodów ku czci Żołnierzy Wyklętych, objętych patronatem narodowym prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

W konferencji wzięli udział m.in. europoseł Jadwiga Wiśniewska, poseł Lidia Burzyńska, przedstawiciele władz samorządowych, przedstawiciele organizacji niepodległościowych, kombatanckich, żołnierze II wojny światowej, Armii Krajowej, żołnierze Konspiracyjnego Wojska Polskiego, przedstawiciele instytucji oświatowych, kultury i mediów, nauczyciele i młodzież szkolna.

– Spotykają się dzisiaj różne pokolenia, które wiedzą jak bardzo potrzebna jest pamięć o żołnierzach niezłomnych. Wiele prawdy jest jeszcze nie odkrytej i istnieje wiele grobów bezimiennych – podkreśliła europoseł Jadwiga Wiśniewska, która odczytała również list prezydenta RP Andrzeja Dudy. Podkreślił on m.in., że „my, Polacy, w ostatnich wiekach, walcząc o wolność narodu i Ojczyzny, zapisaliśmy wiele bohaterskich i tragicznych kart historii. Jednak nawet na tym tle dzieje powstania antykomunistycznego wyróżnia szczególny dramatyzm”.

Prezydent Duda przypomniał, że żołnierze niezłomni „walczyli w obronie honoru wojskowego i ludzkiej godności. Walczyli już nie o życie w niepodległym państwie, lecz o prawo do śmierci za Polskę. Walczyli mężnie i umierali z jej imieniem na ustach”.

„Po pierwszej śmierci czekała ich śmierć druga: wieczne zapomnienie. Mieli zniknąć na zawsze, pozbawieni własnego grobu, bez nekrologu w gazecie i wzmianki w podręcznikach historii” – napisał Andrzej Duda i podkreślił, że „prawda o heroizmie i tragedii powstania antykomunistycznego to fundament suwerennej Rzeczypospolitej”.

Uczestnicy konferencji wysłuchali wykładu Rafała Michalskiego, historyka IPN nt. „Historia ostatniego polskiego powstania. Rzecz o żołnierzach niezłomnych”. Przypomniał on, że żołnierze niezłomni „nie zgadzali się z ustrojem komunistycznym narzuconym Polsce po II wojnie światowej przez Związek Sowiecki”. – Już podczas działań w II wojnie światowej Polska miała dwóch wrogów: hitlerowskie Niemcy i Związek Sowiecki – podkreślił prelegent.

Nakreślając dzieje powstania antykomunistycznego po II wojnie światowej Rafał Michalski przypomniał, że żołnierzy polskiego państwa podziemnego spotkał aparat represji. – Żołnierzy niezłomnych aresztowano, skazywano na karę śmierci. Aresztowano przywódców Polskiego Państwa Podziemnego i przewieziono do Moskwy – przypomniał Michalski.

Historyk IPN przypomniał, że nie da się podać dokładnej liczby tych, którzy polegli w obronie niepodległej Ojczyzny po II wojnie światowej, ale poległo prawdopodobnie blisko 7,5 tys. żołnierzy, 20 tys. zamknięto w więzieniach a wdano również blisko 5 tys. wyroków śmierci na żołnierzach powstania antykomunistycznego. – Ta historia nie jest jeszcze napisana do końca – dodał prelegent przybliżając równocześnie sylwetki niektórych żołnierzy niezłomnych: gen. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”, płk. Łukasza Cieplińskiego, mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.

Podczas konferencji został również rozstrzygnięty I Wojewódzki Konkursu pt. „Żołnierze Wyklęci. Niezłomni Bohaterowie”. Na konkurs zostało zgłoszonych 205 prac. Pierwsze miejsce w kategorii szkół ponadgimnazjalnych zdobył Adam Chałuda z Zespołu Szkól Technicznych im. Jana Pawła II w Częstochowie, natomiast pierwsze miejsce w kategorii szkół gimnazjalnych zdobył Michał Borkowski z Publicznego Gimnazjum Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. św. Józefa w Częstochowie.

Uczestnicy konferencji obejrzeli film pt. Kapitan” o Stanisławie Sojczyńskim „Warszycu” przygotowany przez uczniów VII Liceum im. Mikołaja Kopernika w Częstochowie oraz montaż słowno-muzyczny w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół Technicznych im. Jana Pawła II w Częstochowie. W Sali Reprezentacyjnej Ratusza Miejskiego zabrzmiały utwory takie jak m. in. „Modlitwa o wschodzie słońca”, „Miejcie nadzieję” i „Ballada o Rotmistrzu Pileckim”.

Po konferencji złożono kwiaty pod tablicą gen. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”.

Żołnierze Wyklęci i Żołnierze Niezłomnych to członkowie podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, stawiający opór próbie sowietyzacji Polski i podporządkowania jej ZSRR w latach 1944-1963. Do podziemia antykomunistycznego przeszli głównie żołnierze AK oraz osoby, które nie chciały zgodzić na sowiecką dominację w kraju. Najważniejszymi organizacjami podziemnymi były: Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”, wywodzące się z Armii Krajowej, oraz Narodowe Zjednoczenie Wojskowe i Narodowe Siły Zbrojne.

Na ziemi częstochowskiej i regionie działał m. in. gen. Stanisław Sojczyński „Warszyc” (1910-1947) twórca i dowódca Konspiracyjnego Wojska Polskiego. Po wojnie w 1945 r. gen. Stanisław Sojczyński "Warszyc", sam poszukiwany przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa, poczuł się odpowiedzialny za losy swoich byłych podwładnych. Wiosną 1945 r. "Warszyc" zaczął ponownie zbierać swoich dawnych żołnierzy, nawiązał także kontakty z innymi oddziałami zbrojnymi, stawiającymi opór komunistom. W maju 1945 r. w Radomsku odbyło się zaprzysiężenie pierwszych dowódców organizacji, która początkowo nosiła kryptonim "Manewr", następnie "Walka z Bezprawiem", a od 8 stycznia 1946 r. przyjęła nazwę "Samodzielna Grupa Konspiracyjnego Wojska Polskiego" o kryptonimie "Lasy", "Bory". W czerwcu 1946 r. „Warszyc” został ujęty przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Proces "Warszyca" i jego 11 podkomendnych odbył się przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Łodzi w dniach 9-14 grudnia 1946 r. Wyrok w sprawie Stanisława Sojczyńskiego i jego towarzyszy został wydany 17 grudnia 1946 r. „Warszyc” został skazany na karę śmierci. Wyrok śmierci wykonano 19 lutego 1947 r.