Częstochowa: odbył się Koncert Finałowy Festiwalu „Gaude Mater”

„Symfonia Psalmów” Igora Strawińskiego (1882-1971), rosyjskiego kompozytora, pianisty i dyrygenta oraz „III Symfonia – Symphony of Angels” – polskie prawykonanie Pawła Łukaszewskiego, kompozytora, dyrygenta, pedagoga i organizatora życia muzycznego, urodzonego w 1968 r. w Częstochowie, zabrzmiały wieczorem 6 maja w bazylice jasnogórskiej podczas koncertu finałowego 25. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”.

Otwierając koncert Małgorzata Nowak, dyrektor festiwalu przez 23 lata, podkreśliła, że „to ostatni być może Festiwal Gaude Mater w Częstochowie”. – Nie chcemy dłużej konkurować z rozrywką i pseudokulturą. Przez trzy lata Festiwal przegrywał z takimi inicjatywami jak Festiwal Kultury Alternatywnej FRYTKA OFF czy też „Aleje – tu się dzieje” – mówiła Małgorzata Nowak. „Festiwal to nie tylko przeżycie muzyczne, ale duchowe”- kontynuowała i wspomniała zmarłego w 2011 r. Krzysztofa Pośpiecha, twórcę i organizatora Festiwalu.
Małgorzata Nowak przypomniała, że „idea festiwalu zawsze nawiązywała do słów Jana Pawła II wypowiedzianych podczas VI Światowych Dni Młodzieży w Częstochowie, w 1991 r., że Europa oddycha dwoma płucami: Wschodu i Zachodu”.

Warto przypomnieć, że trudne relacje organizatorów festiwalu z władzami lewicowymi Częstochowy trwają od lipca 2012 r., kiedy prezydent Częstochowy wszczął procedurę odwołania Małgorzaty Nowak ze stanowiska dyrektorki Ośrodka Promocji Kultury „Gaude Mater”. Ponadto władze miasta podjęły decyzję o przeprowadzeniu reorganizacji ośrodka i przekazaniu organizacji Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” pod kuratelę Filharmonii Częstochowskiej. W 2013 r. po raz pierwszy organizatorem festiwalu było Stowarzyszenie Przyjaciół „Gaude Mater”, które uratowało go po tym, jak lewicowe władze Częstochowy wycofały się z jego finansowania.

Małgorzata Nowak otrzymała podziękowania od Stowarzyszenia Przyjaciół „Gaude Mater” za organizowanie Festiwalu „Gaude Mater” w Częstochowie przez 23 lata.

Podczas koncertu finałowego wystąpili: Anna Mikołajczyk-Niewiedział – sopran, Chór Filharmonii Częstochowskiej im. B. Hubermana „Collegium Cantorum”, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Częstochowskiej,
Chór Filharmonii Łódzkiej im. A. Rubinsteina, pod dyrekcją Adama Klocka.
„Symfonia psalmów” na chór i orkiestrę z 1930 r. jest świadectwem religijnego nawrócenia kompozytora Igora Strawińskiego po śmierci przyjaciela – Diagilewa, porównywanym do najpiękniejszych utworów religijnych Jana Sebastiana Bacha i Wolfganga Amadeusza Mozarta.

„III Symfonię – Symphony of Angels” na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną Paweł Łukaszewski napisał w ramach Stypendium miasta Warszawy w roku 2010. Utwór składa się z dwóch części. Teksty zostały wybrane z następujących źródeł: I i II Księga Henocha (z apokryfów Starego Testamentu), dokumenty IV Soboru Laterańskiego (1215) i I Soboru Watykańskiego (1869-1870) oraz Katechizm Kościoła Katolickiego. Dobór tekstów poprzedzony był żmudnymi poszukiwaniami i studiowaniem literatury angelologicznej oraz starych ksiąg apokryficznych.

Anna Mikołajczyk-Niewiedział ukończyła klasę śpiewu Małgorzaty Marczewskiej w Akademii Muzycznej w Warszawie. Swoje umiejętności doskonaliła na kursach poświęconych wykonawstwu muzyki dawnej i prowadzonych, m.in. przez Evelyn Tubb i Andrew Kinga. W 2001 otrzymała nagrodę im. Zofii Rayzacherowej „dla największej indywidualności artystycznej w dziedzinie muzyki dawnej” na 11. Festiwalu Muzyki Dawnej na Zamku Królewskim w Warszawie. Dużo miejsca w swojej działalności koncertowej artystka poświęca muzyce oratoryjno-kantatowej.

Chór Filharmonii Częstochowskiej im. B. Hubermana „Collegium Cantorum jest 24-osobowym, zawodowym chórem mieszanym. Powstał w 1987 roku jako autorski pomysł jego założyciela i do dziś kierownika Janusza Siadlaka. Początkowo działał pod patronatem częstochowskich wyższych uczelni – Wyższej Szkoły Pedagogicznej, a potem Politechniki Częstochowskiej. W latach 2008-2011 był projektowym chórem współfinansowanym przez Samorząd Miasta Częstochowy. Od września 2012 roku „Collegium Cantorum” jest zespołem artystycznym Filharmonii Częstochowskiej. Chór koncertował w wielu miastach Polski i Europy. W trakcie podróży artystycznych odwiedził także Argentynę, Urugwaj, Chiny i USA, odnosząc wszędzie duże sukcesy. „Collegium Cantorum” jest organizatorem wielu muzycznych projektów, w tym Festiwalu Muzycznego Rodziny Bachów. Repertuar chóru jest bogaty i zróżnicowany – od muzyki a cappella po duże formy oratoryjne, operowe i symfoniczne.

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Częstochowskiej rozpoczęła działalność w marcu 1945 roku jako drugi zespół orkiestrowy w powojennej Polsce. W 1965 roku przeniosła się do swojej nowej siedziby, która służy jej do dziś. W ciągu 70 lat działalności Orkiestra była gospodarzem i organizatorem wielu festiwali: Polskiego Festiwalu Skrzypcowego, Ogólnopolskiego Festiwalu Jeunesses Musicales „Pro Musica”, Festiwalu „Ars Chori”, Częstochowskich Spotkań Gitarowych i przez jedną edycję Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”. Z Orkiestrą występują wybitni polscy dyrygenci i soliści, a także artyści zagraniczni, m.in. Joshua Bell (USA), Vadim Repin (Rosja), Evelyn Glennie (Szkocja) i Midori (Japonia).
Chór Filharmonii Łódzkiej im. A. Rubinsteina działa nieprzerwanie od 1969 roku. Liczy około 50 osób, a dla potrzeb bardziej rozbudowanych utworów występuje w powiększonym składzie. Początkowo pracował pod kierownictwem Tomasza Szymańskiego, w latach 1982–2011 prowadził go Marek Jaszczak, a w sezonie 2011/2012 chórmistrzem został Dawid Ber, ceniony łódzki dyrygent, doświadczony w kierowaniu różnorodnymi zespołami wokalnymi.

Chór wykonuje bogaty i wszechstronny repertuar, obejmujący wiele gatunków muzycznych, stylów i epok, przeznaczonych dla wokalistów z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej, zespołów kameralnych oraz a cappella. Chór odbył wiele zagranicznych tournées, występując m.in. we Francji, Belgii i Austrii.
W tym roku Festiwal Gaude Mater gościł takie sławy jak m. in. Arvo Pärt, estoński kompozytor muzyki chóralnej i instrumentalnej, Włodek Pawlik, znany pianista jazzowy czy też hiszpański gitarzysta flamenco Paco Peña.

Patronat nad 25. Międzynarodowym Festiwalem Muzyki Sakralnej „Gaude Mater objęli: prof. Małgorzata Omilanowska – minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojciech Saługa – marszałek Województwa Śląskiego, abp Stanisław Gądecki – przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski oraz abp Wacław Depo – metropolita częstochowski.

Głównym organizatorem festiwalu było Stowarzyszenie Przyjaciół Gaude Mater. Współorganizatorami festiwalu byli: Kuria Metropolitalna w Częstochowie, Klasztor oo. Paulinów na Jasnej Górze, Stowarzyszenie Musica Sacra w Warszawie, Stowarzyszenie Kapela Jasnogórska, Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”, Filharmonia Częstochowska im. B. Hubermana, Polski Chór Kameralny w Gdańsku, Poznański Chór Kameralny, Miejski Dom Kultury w Radomsku, Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater w Częstochowie, Parafia św. Zygmunta w Częstochowie oraz Freundeskreis Abtei Brauweiler (Niemcy).