Częstochowa: rozpoczęły się obchody 67. rocznicy Powstania Warszawskiego

Z udziałem władz miejskich, przedstawicieli Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Częstochowy, kombatantów, młodzieży i przedstawicieli Kościoła rozpoczęły się dzisiaj w Częstochowie obchody 67. rocznicy Powstania Warszawskiego.

Specjalną sesją naukową w Ratuszu Miejskim zorganizowali: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach oraz Muzeum Częstochowskie. Gustaw Gracki, uczestnik powstania, żołnierz 6. kompanii Batalionu „Kiliński” podzielił się swoim świadectwem. – Nigdy nie uważaliśmy się za bohaterów. Robiliśmy jedynie to, co do nas należało – mówił wzruszony. – Powstanie Warszawskie, które było nie tylko patriotycznym zrywem, ale również jakimś nieszczęściem, trzeba rozpatrywać z perspektywy tamtego czasu” – dodał.

Na zakończenie sesji odbyła się projekcja wojennych kronik filmowych niemieckiej i sowieckiej z Powstania Warszawskiego.

Natomiast w poniedziałek, 1 sierpnia w rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego zostanie odprawiona o godz. 17 Msza św. w kościele rektorackim Najświętszego Imienia Maryi. Uroczystości rozpoczną się o godz. 17 minutą ciszy za poległych.

Po Mszy św. odbędzie się przemarsz pod Pomnik – Grób Nieznanego Żołnierza w alei Sienkiewicza, w podjasnogórskich parkach. Tu uczestnicy uroczystości uczczą ofiary Powstania Warszawskiego.

Od początku jego wybuchu, losami Powstania Warszawskiego i powstańców interesowali się mieszkańcy Częstochowy. Miasto niosło powstańcom pomoc militarną. 14 sierpnia 1944 na pomoc powstańcom warszawskim, po mobilizacji oddziałów Armii Krajowej, wyruszyło 2,5 tys. żołnierzy, a z nimi zgrupowania Jerzego Kurpińskiego „Ponurego” i Marcina Tarchalskiego „Marcina”. W nocy z 16 na 17 sierpnia na Starym Mieście w Warszawie zginął Eugeniusz Stasiecki, który w 1944 r. pełnił funkcję zastępcy naczelnika Szarych Szeregów, twórca konspiracyjnego harcerskiego hufca częstochowskiego „Obraz”. Z Częstochową związany był m.in. Wojciech Omyła, który walczył m.in. o zdobycie obozu „Gęsiówka”. Zginął 8 sierpnia 1944 r. na terenie cmentarza ewangelickiego na Woli. Z Częstochową związany był również Antoni Zębik twórca radiostacji „Błyskawica”.

Częstochowianie starali się wspierać także materialnie uciekinierów i wysiedlonych z Warszawy. 13 września 1944 r. otwarto biuro dla ewakuowanych z Warszawy, pomocy udzielał także Polski Komitet Opiekuńczy. Mieszkańcy powstańczej Warszawy uzyskiwali wsparcie od Kościoła. 7 października 1944 r. biskup częstochowski Teodor Kubina wydał Odezwę Arcypasterską w sprawie zbiórki dla wysiedlonych z Warszawy.

19 października 1944 r. siostry zmartwychwstanki z s. Zofią Szulc uruchomiły kuchnię w barakach przy ul. Chłopickiego. Mieszkańcy powstańczej Warszawy znaleźli też schronienie i opiekę w domach zakonnych i przy parafiach. Szczególną rolę odegrała parafia św. Jakuba i jej proboszcz ks. Wojciech Mondry.

Przy kościele św. Jakuba schronienie i opiekę odnaleźli kapłani, których losy wojenne przywiodły do Częstochowy. Ks. Wojciech Mondry wspierał także duchowo i materialnie najbiedniejszych wysiedlonych, mieszkających w barakach przy ul. Chłopickiego. Po Powstaniu Warszawskim swoje miejsce w Częstochowie odnaleźli ludzie kultury, inteligencja, m.in. Zofia Kossak Szczucka, która wraz z ks. Antonim Marchewką podjęła starania o wznowienie wydawania Tygodnika Katolickiego „Niedziela”. W Częstochowie od 7 października 1944 r. przebywał także gen. Leopold Okulicki, szef Armii Krajowej, skąd obejmował dowództwo nad całością prac konspiracyjnych. W okresie od października 1944 r. do stycznia 1945 r. Częstochowa była stolicą polskiego państwa podziemnego.