Czy ks. Popiełuszko może być patronem ofiar hejtu? – konferencja w Belwederze

O tym, jak ks. Popiełuszko był nękany przez SB, również po śmierci i o tym, że widział on w lęku główną przyczynę zniewolenia człowieka i społeczeństwa – mówili uczestnicy panelu pt. „Niech nam będzie wolno kochać Ojczyznę”, który odbył się w ramach poniedziałkowej konferencji „Zło dobrem zwyciężaj. Księdza Jerzego Popiełuszki koncepcja przemiany człowieka i świata”. Wśród tematów poświęconych historii znalazły się też świadectwa tego, że przesłanie kapelana „Solidarności” dociera do młodych. Odkrywają w nim wsparcie, np. zmagając się z rówieśniczym hejtem. Konferencja odbyła się wczorajw Belwederze.

– Relacja ks. Popiełuszki z SB to przykład tajemniczej i wykraczającej poza schematy relacji między policją polityczną komunizmu i jej ofiarą – mówił prof. Paweł Skibiński z UW. Podkreślił, że niewiele wiemy o tej relacji. Kapłan był prawdopodobnie najbardziej inwigilowanym księdzem w Polsce, choć nie wiemy do końca dlaczego. Nie wiemy i być może nigdy nie dowiemy się, jak została podjęta decyzja o jego morderstwie. Historyk zaznaczył, że już po śmierci księdza SB zacierała ślady i manipulowała procesem. Po procesie trwała z kolei operacja związana z kontrolą parafii św. Stanisława Kostki i przeciwstawianiem się wszystkim formom kultu.

– Walka z ks. Jerzym trwała nie tylko po śmierci kapłana ale też po „zgonie” instytucji jaką była SB mówił prof. Skibiński. Powołując się na relację ks. Zygmunta Malackiego, zaznaczył, że jeszcze długo po rozwiązaniu tej formacji, jej byli funkcjonariusze nękali parafię i ludzi związanych z ks. Popiełuszką.

– Ta relacja trwała na pewno do czasu beatyfikacji a być może trwa do dzisiaj – powiedział prof. Skibiński, podkreślając, że są to tematy niezbadane a po stronie byłych funkcjonariuszy trudno jest znaleźć wiarygodnych świadków.

Jak zaznaczył, ks. Popiełuszko był osobą, na której skupiła się nienawiść tych środowisk, gdyż jego sprawa była szokiem dla służb w całym komunistycznym bloku. Okazało się, że za „dobrze wykonaną pracę” w postaci zamordowania przeciwnika politycznego, funkcjonariusze systemu zostali jednak ukarani…

Dlaczego ks. Jerzy był tak prześladowany? Zdaniem prof. Skibińskiego ekipa rządząca Polską potrzebowała spektakularnego sukcesu świadczącego o posiadaniu kontroli nad społeczeństwem  Uciszenie ks. Popiełuszki miało być tym sukcesem. To się z różnym powodów nie udało. Bezradność czynnika politycznego doprowadziła do zbrodni – mówi historyk.

O nauczaniu społecznym ks. Popiełuszki mówiła dr Ewa Czaczkowska z UKSW.  Zwróciła uwagę, że ks. Popiełuszko zainteresował się tym tematem dopiero w 1980 r. Miał świadomość swoich braków i dokształcał się, dbając również o kształcenie osób, którym duszpasterzował. Zaznaczyła, że w swoich kazaniach nie głosił własnej nauki ale – jak sam podkreślał – przekazywał treści zawarte w Ewangelii i w nauczaniu kard. Stefana Wyszyńskiego i papieża Jana Pawła II.

Dr Czaczkowska zwróciła uwagę, że ks. Popiełuszko wywodził miłość Ojczyzny z IV przykazania. Mówił o zobowiązaniu do zachowania kultury chrześcijańskiej, o pamięci o przeszłości. Nie gloryfikował jednak powstań narodowych i walki, gdyż w swoim nauczaniu zwracał uwagę na wartość pokojowych rozwiązań. – W jego homiliach nie słychać też mesjanizmu polskiego, nie ma też rysu nacjonalistycznego i przeciwstawiania się innym narodom – mówiła badaczka.

Problem lęku w nauczaniu ks. Popiełuszki stał się tematem refleksji podjętej przez Pawła Kęskę, przewodniczącego Społecznego Komitetu Upamiętnienia 40. Rocznicy Porwania i Męczeńskiej Śmierci Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki. Zwrócił on uwagę, że ks. Popiełuszko widział w lęku główną przyczynę zniewolenia człowieka i społeczeństwa. Lęk bowiem może się stać przyczyną odejścia od prawdy.- Jeśli przekroczymy granice lęku i wybierzemy prawdę, uzyskamy wolność – mówił Paweł Kęska, przedstawiając nauczanie ks. Popiełuszki. Mówił, że nie tylko kłamstwo ale też bierność wobec kłamstwa włącza nas w system zniewolenia.

Paweł Kęska podkreślił, że wbrew obiegowej opinii młodzi ludzie interesują się ks. Popiełuszką. Trafia on jednak do nich nie przez wielkie słowa, jak „patriotyzm” czy „Ojczyzna” ale przede wszystkim wątki związane z jego człowieczeństwem, z tym, że umiał podjąć ryzyko dla drugiego człowieka, że mówił prawdę, że był wolny. Przytoczył poruszające świadectwo jednej z młodych osób, która opowiedziała, że poznała historię ks. Popiełuszki i to pomogło jej przetrwać, gdy doświadczała hejtu w szkole.

Uczestnicy panelu pozostawili słuchaczy z refleksją, że być może ks. Jerzy Popiełuszko jest postacią daną nam na czasy, które dopiero nadchodzą.