Czy polska szkoła pędzi w przepaść? – debata na Festiwalu KNS

Dokąd zmierza polska szkoła? Co możemy robić, by poprawić jakość edukacji ale także relacji społecznych naszych dzieci? – na te i inne pytania odpowiadali uczestnicy debaty „Jaka edukacja, taka przyszłość – Quo vadis, polska szkoło?”, pierwszej debaty eksperckiej zorganizowanej podczas IX  Festiwalu Katolickiej Nauki Społecznej, który odbywa się od 18 do 20 września br. w Warszawie. Uczestnicy debaty wyrażali się bardzo krytycznie na temat obecnych zmian w polskiej szkole. Zwracali uwagę na konieczność odpowiedniego przygotowywania wprowadzanych reform. Mówili również m.in. o potrzebie wzmacniania pozycji nauczyciela a także o nierezygnowaniu z wymagań wobec uczniów.

W debacie, którą prowadził dr Dawid Kostecki wzięli udział: dr Daria Chibner – redaktorka prowadząca magazynu “Plus Minus”, członkini Klubu Jagiellońskiego, dr hab. Aneta Rayzacher-Majewska – prof. UKSW oraz dr Waldemar Jakubowski – KSOiW NSZZ Solidarność.

„Quo vadis, edukacjo”? – „Pędzę w przepaść i zabieram wszystkich po drodze” – tak na to pytanie odpowiedziała prof. Aneta Rayzacher – Majewska. Podkreśliła, że polska szkoła doświadcza wielu zmian i że związane jest to m.in. z tym, że obecna władza nie rozumie, że jej zadaniem jest służyć.

Dr Daria Chibner zwróciła uwagę na problem, jakim jest brak solidnej, przygotowanej reformy edukacji a w zamian – ciągłe „reformy”, z roku na rok, podejmowane chaotycznie przez kolejnych ministrów. Jej zdaniem, problemem też jest usuwanie kolejnych wymagań oraz zdejmowanie odpowiedzialności z uczniów za to, co robią w szkole.

Dr Waldemar Jakubowski zauważył, że obecne zmiany w edukacji nie są przypadkowe; wynikają z wymagań Unii Europejskiej w związku z wprowadzaniem założeń Europejskiego Obszaru Edukacji. Jego zdaniem plan unifikacji w tym obszarze z konieczności będzie się musiał wiązać z „równaniem w dół”.

Odpowiadając na pytanie o wprowadzony w tym roku przedmiot „edukacja zdrowotna”, uczestnicy debaty zgodzili się, że zawiera on wiele pozytywnych treści. Wskazywali zwłaszcza na tematy związane z agresją z hejtem rówieśniczym w szkole. Mówili jednak również o niewłaściwym sposobie wprowadzania tego przedmiotu, w atmosferze przymusu i nacisków ideologicznych i braku odpowiednio przygotowanych kadr. Zwracali też uwagę, że ten sposób wprowadzania tego rodzaju przedmiotów może wkrótce uniemożliwić prowadzenie w szkole prawdziwego procesu wychowawczego, w oparciu o wolność i poszukiwanie prawdy.

Uczestnicy debaty wskazywali na znaczenie wychowawczych działań „pozasystemowych”, obywatelskich. Mówili o konieczności wzmacniania pozycji nauczyciela – nie tylko przez płace ale również przez odpowiednie przygotowanie oraz możliwości działania (np. wyciąganie konsekwencji z zachowania uczniów). Podkreślali, jak bardzo niedoceniana jest w polskiej oświacie dydaktyka.

Czy jest miejsce na smartfony w polskiej szkole? Uczestnicy debaty byli jednomyślni. Ich zdaniem nie smartfony nie powinny być używane przez uczniów nie tylko podczas lekcji ale również na przerwach. Zwracali uwagę, że nie tylko utrudnia to skupienie ale również zaburza relacja społeczne.

Na zakończenie każdy z uczestników spotkania mógł zaproponować jedną zmianę, którą wprowadziłby w polskiej oświacie, gdyby miał taką możliwość. Zdaniem dr. Darii Chibner powinna to być rotacyjność klas. Zdaniem prof. Anety Rayzacher – Majewskiej – obowiązkowa religia lub etyka w szkole. Zdaniem dr. Waldemara Jakubowskiego – inny model finansowania edukacji.