Dla kogo Tomasz z Akwinu jest dziś wzorem do naśladowania?

Według niemieckiego filozofa Andreasa Speera, średniowieczny teolog i filozof św. Tomasz z Akwinu (1225-1274) jest do dziś wzorem precyzyjnego myślenia i mówienia. – „Formułuj precyzyjnie, odważ się myśleć! I: najpierw myśl, potem mów!” było mottem Tomasza, powiedział Speer w wywiadzie dla niemieckiej stacja Deutsche Welle . „Zanim sformułujesz własne poglądy, powinieneś zobaczyć, jakie są argumenty. Tomasz udoskonalił ówczesny styl dyskusji w sposobie, w jaki określał swoje argumenty” – przypomniał filozof. 7 marca przypada 750 rocznica śmierci jednego z najwybitniejszych teologów i filozofów w historii.

Zmarły 750 lat temu dominikański zakonnik, który nauczał w Kolonii, Paryżu i Neapolu, często formułował swoje argumenty w „wyrafinowany i inteligentny, a jednocześnie porywający sposób i w bardzo krótkim formacie, niemal o długości TikToka”. „Biorąc pod uwagę dzisiejszą kulturę debaty w telewizji i mediach społecznościowych, św. Tomasz z Akwinu wezwałby do dyscypliny myślenia. Oprócz dobrze uzasadnionych argumentów na rzecz własnej opinii, potrzebne są uznanie i zrozumienie dla drugiej strony” – zwrócił uwagę Speer.

„W debacie z muzułmańskimi i żydowskimi myślicielami w ówczesnym świecie arabskim, Tomasz z Akwinu stał się, by tak rzec, pierwszym chrześcijańskim intelektualistą. Nawet w temacie takim jak sztuczna inteligencja (AI) Tomasz byłby doskonałym partnerem do dialogu”, powiedział Speer. Obecna debata na temat sztucznej inteligencji nie jest daleka od pytania św. Tomasza: „czym jest ludzki intelekt, czym jest inteligencja”. Teolog był zwolennikiem „nieograniczania inteligencji do ludzkiego rozumu”.

Ponieważ św. Tomasz z Akwinu zawsze troszczył się o prawdę, był szczególnie krytyczny wobec fałszywych wiadomości. „Każdy, kto celowo kłamie i rozpowszechnia fałszywe opinie, zasadniczo zaprzecza ludzkiemu rozumowi” – zaznaczył Speer i dodał: „Oznacza to, że rozum jest w sprzeczności z samym sobą. Dla niego jest to jedno z najgorszych przestępstw, jakie może popełnić człowiek”.

Według Speera, negatywne, niedoskonałe wypowiedzi św. Tomasza na temat kobiet, na przykład, wynikały ze stanu filozofii i nauki w tamtym czasie. Pod tym względem filozof nie różnił się od innych wielkich myślicieli swoich czasów. „Jesteśmy tylko tak mądrzy, jak odkrycia naukowe naszych czasów. W dzisiejszych czasach nie powinniśmy oceniać tego zbyt wyniośle” – zaznaczył niemiecki filozof.