Dotrzymać kroku papieżowi

Kościelny przełom jaki niesie pontyfikat papieża Franciszka jest dla kard. Christopha Schönborna także powodem do obaw: „Czy dotrzymamy kroku tempu jego reform? Jeśli ciągle się okazuje, że papież z Argentyny stale imponuje troską o przyszłość Kościoła, związaną z tym tematyką, prowokującym stylem i człowieczeństwem rodzi się pytanie: „Czy znajduje on rzeczywiście szeroki posłuch w Kościele?”

Arcybiskup Wiednia w rozmowie z magazynem religijnym austriackiej telewizji „Orientierung” z okazji przypadającej 22 stycznia br. 70. rocznicy urodzin podkreślił, że to „Duch Święty postawił Franciszka na czele Kościoła powszechnego”.

„Wyborcy nie przeczuwali, jak rozwinie się jego pontyfikat” – zaznaczył kardynał. Dla niego także „palącym problemem” jest sprawa programu reform i jak on zostanie wprowadzany w Kościele. „Wezwanie Franciszka `Wyjdźcie na zewnątrz!` i jego słowa, poruszyły już Kościół, który chętniej wychodzi na peryferie niż siedzi na miejscu” – powiedział kard. Schönborn i dodał, że to wezwanie również inspiruje obecny proces reform jaki ma miejsce w archidiecezji wiedeńskiej.

Dla kardynała Franciszek jest cały czas „wielką inspiracją”. Jego przemówienie do Kurii Rzymskiej przed Bożym Narodzeniem, w którym Franciszek wymienił „15 chorób” od zarozumiałości do czucia się niezastępowalnym, od duchowego Alzheimera po dążenie do gromadzenia pieniędzy i władzy, od zamkniętych kręgów po „zyski doczesne” i „terroryzm plotek” kard. Schönborn skomentował zdaniem: „To już jest stromo”. W tym „lustrze spowiedzi” powinny się przejrzeć i wziąć sobie do serca wszystkie wielkie instytucje. „W to lustro również dokładnie się wpatruje wiedeński Kościół” – dodał.

Kardynał nie obawia się antyislamskich demonstracji w Austrii podobnych do tych, jakie mają miejsce w Niemczech pod egidą inicjatywy Patriotycznych Europejczyków Przeciw Islamizacji Zachodu” – „Pegida”. Jego zdaniem w Austrii nie ma zagrożenia dla dialogu międzyreliginego. „Mamy dobrą i solidną tradycję współistnienia sięgającą czasów monarchii habsburskiej, gdy była ona państwem wielu narodów o różnych kulturach i religiach, które żyły wspólnie pod jednym dachem. Ta tradycja trwa nadal i cały czas dba się o to, aby pozostała ona żywa” – zaznaczył kard. Schönborn.

Mówiąc o przyczynach niedawnych aktów przemocy, jakie miały miejsce we Francji, kardynał nie krył obaw wobec coraz większych napięć społecznych w Europie. Jego zdaniem widać coraz większe rozwarcie nożyc między utratą możliwości modernizacji i zyskami. Równocześnie za „fascynującą” uznał wielką solidarność wszystkich warstw społecznych po tragicznych wydarzeniach w Paryżu. Za dobry znak uznał to, że nie wykorzystuje się terrorystycznych ataków do budowy politycznego kapitału. Jego zdaniem „wielu Europejczyków, różnego pochodzenia, po tym, co stało się w Paryżu, czuje, że tą drogą dalej nie można podążać”.

Kardynał z humorem powiedział, że mimo 70. roku życia od lat jego kalendarz terminów nadal „obfituje w brak czasu”. Do tego doszły zadania na niwie Kościoła powszechnego. „Papież Franciszek mnie nie oszczędza” – powiedział i wskazał m. in. na swoje członkostwo w radzie nadzorczej Instytutu Dzieł Religijnych (IOR), tzw. „banku watykańskiego” oraz pracy w Radzie Zwyczajnej Sekretariatu Generalnego Synodu Biskupów, która przygotowuje październikowy synod na temat rodziny. Podkreślił, że te i inne zadania chętnie wykonuje i czuje, że jest w stanie to robić, a służba Kościołowi przynosi mu radość.

Spoglądając na ponad 20 lat działalności jako arcybiskupa Wiednia (na urząd ten wstąpił 14. września 1995 r. po wielu miesiącach będąc biskupem koadiutorem), kard. Schönborn powiedział, że pierwsze lata były „bardzo ciężkie”. Przypomniał, m. in. o sprawie kard. Hansa Hermanna Gröera, który w 1998 r. zrezygnował z działalności publicznej na prośbę papieża Jana Pawła II po tym, jak został oskarżony o wykorzystywanie seksualne kleryków w czasach, gdy pracował w seminarium, konfliktach w łonie austriackiego episkopatu i napięciach na linii Kościół austriacki – Kościół powszechny.

Mówiąc o pontyfikacie papieża Benedykta XVI, którego zna od 42 lat i jest z nim zaprzyjaźniony, powiedział, że miał on wiele pozytywnych stron, które dzisiaj są niestety mało dostrzegane. Z drugiej strony w czasie tego pontyfikatu doszło w Watykanie do wielu wydarzeń, które stały się wielkim obciążeniem i „rzeczywiście były bardzo bolesne”.

Kard. Schönborn zastrzegł, że przypadające w najbliższy czwartek 22 stycznia urodzinowe obchody nie będą spektakularne. Zaplanowano, m. in. rano spotkanie z księżmi, a wieczorem Mszę św. z młodzieżą. W ciągu dnia kardynał zaprasza do swojego biura na „Leberkäse” (przypominającą pasztet – zapiekaną potrawę z mielonego mięsa i wątróbki). Nie będzie żadnego specjalnego urodzinowego przyjęcia. W piętek natomiast przewidziany jest koncert charytatywny, w trakcie którego będą wykonywane m.in. pieśni Maryjne.
Z okazji 70. rocznicy urodzin kardynał ma skromne życzenia. Życzy sobie więcej czasu na lekturę książek, która jest „substancją” jego życia i więcej czasu na refleksję i modlitwę. „Życzyłbym sobie jeszcze więcej wdzięczności za dotychczas przeżyte życie” – powiedział kard. Schönborn.

Kard. Christoph Schönborn jest dominikańskim teologiem, wybitnym intelektualistą, poliglotą, człowiekiem głębokiej modlitwy. Urodził się 22 stycznia 1945 w arystokratycznej rodzinie w miejscowości Skalsko w czeskiej diecezji Litomierzyce. Wkrótce potem Schönbornowie musieli uciekać do Austrii. Po maturze w 1963 wstąpił w Niemczech do zakonu dominikanów. Studiował teologię i filozofię w Bonn, Wiedniu i Paryżu. Święcenia kapłańskie otrzymał 27 grudnia 1970 w Wiedniu z rąk kard. Franza Königa. W latach 1971-72 odbył studia doktoranckie w Instytucie Katolickim w Paryżu, a następnie w Ratyzbonie, gdzie był słuchaczem m.in. kard. Josepha Ratzingera. W 1974 uzyskał tytuł doktora w tymże Instytucie w Paryżu na podstawie pracy „L’Icone du Christ” (Ikona Chrystusa), co stanowiło pierwszy owoc jego głębokich studiów nad Kościołem Wschodu. Od 1975 r. wykładał dogmatykę na Uniwersytecie Katolickim we Fryburgu Szwajcarskim i prowadził zajęcia z teologii chrześcijańskiego Wschodu.

Jest autorem licznych dzieł teologicznych w języku niemieckim i francuskim. W latach 1980-85 był członkiem Międzynarodowej Komisji Teologicznej w ramach Kongregacji Nauki Wiary, a w latach 1987-92 sekretarzem redakcji Katechizmu Kościoła Katolickiego.

11 lipca 1991 Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym w Wiedniu (sakrę nowy hierarcha przyjął 29 września tegoż roku), 13 kwietnia 1995 – koadiutorem z prawem następstwa, a 14 września tegoż roku arcybiskupem stolicy Austrii. Na konsystorzu 21 lutego 1998 papież obdarzył go godnością kardynała. Jest członkiem kilku kongregacji i innych urzędów watykańskich.

Od dawna uchodzi za jednego z czołowych teologów Kościoła powszechnego. Należy do „Kręgu uczniów Ratzingera” (Ratzinger Schulerkreis).

Kardynał jest też wielkim czcicielem kultu Miłosierdzia Bożego i jego apostołki św. Faustyny Kowalskiej. Na jego prośbę w jednym z ołtarzy katedry św. Szczepana w Wiedniu umieszczony został obraz „Jezu ufam Tobie”. Ponadto jest jednym z głównych organizatorów Kongresów Miłosierdzia Bożego.