Dr hab. L. Teusz: polszczyzna Jana Pawła II jawi się jako „uzdrowicielski dar”

„Wobec słów zranionych banałem, wypowiadanych bez wrażliwości, wydziedziczonych z jakichkolwiek znaczeń i sensów, poddanych polityczno-propagandowemu bełkotowi, polszczyzna Jan Pawła II jawi się jako «uzdrowicielski dar»” – powiedział dr hab. Leszek Teusz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Pracownik naukowy Instytutu Filologii Polskiej te uczelni na zaproszenie biskupa Jana Tyrawy wygłosił w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Bydgoskiej wykład zatytułowany „Polszczyzna Karola Wojtyły – Jana Pawła II”. Prelegent podkreślił, że utwory Karola Wojtyły, przemówienia papieża nawiązywały do najlepszych tradycji języka polskiego, przywracały współczesnej polszczyźnie silną więź z najwartościowszymi nurtami i dokonaniami w dziejach języka narodowego.

Spotkanie stało się okazją do spojrzenia na polszczyznę i „biografię” literacką Karola Wojtyły, a później Ojca Świętego. Leszek Teusz podkreślił, że twórczy stosunek do języka, do polszczyzny, trwałe zamiłowanie do literackiej ekspresji, do artystycznego sposobu wyrażania myśli i uczuć było od młodzieńczych lat charakterystycznym rysem intelektualnej i duchowej sylwetki Karola Wojtyły. – Język polski stanowił dla niego składnik i wyraz kultury ojczystej oraz tworzywo i narzędzie duchowej, intelektualnej i artystycznej substancji bycia społeczeństwa – powiedział.

Prelegent zauważył, że w swoich utworach literackich – poezjach i dramatach, a następnie w powstałych już po wyborze na Stolicę Piotrową homiliach i przemówieniach – Jan Paweł II stworzył bardzo sugestywny wzorzec pięknej polszczyzny, językowo-stylistyczny model odsłaniający prawdę o człowieku, o społeczeństwie, o narodzie, o Bogu. Styl językowy Wojtyły – papieża jest wyrazem określonych wartości, odsłania spójną wizję świata oraz miejsca, zadań i przeznaczeń osoby ludzkiej. Ukazuje rzetelną, uczciwą prawdę o człowieku – mówił.

– Pisane i wypowiadane przez niego słowo pragnie ukazywać poziom człowieczeństwa pomyślany i zaproponowany przez Boga. Krystalicznie wyrazisty, komunikatywny, jasny język Jana Pawła II opiera się na fundamentalnej zasadzie szacunku dla odbiorcy, także dla jego możliwości percepcyjnych – zaznaczył.

Zdaniem bp. Tyrawy, poprzez piękno konkretnego języka, jest wyrażana głębia samej Ewangelii czy w ogóle przekazu. – Myśląc o polszczyźnie Karola Wojtyły, nie można nie zauważyć, że ten konkretny kaznodzieja wykorzystywał walory piękna języka, swoje przygotowanie i uzdolnienia od strony aktorskiej w jednym celu, aby przekaz orędzia Słowa Bożego był jak najbardziej owocny oraz skuteczny – powiedział.

Przedmiotem zainteresowań naukowych dr. hab. Leszka Teusza jest literatura i kultura staropolska, szczególnie epoki baroku oraz historia idei wieków dawnych. Zajmują go związki między literaturą a szeroko rozumianymi systemami świadomościowymi – filozofią, religią, sztuką. Jest stypendystą Thyssen Stiftung w Niemczech, Mellon Foundation w Anglii, oraz wielokrotnym – Herzog August Bibliothek w Wolfenbüttel, w Niemczech, autorem prac o literaturze i kulturze dawnej oraz artykułów i esejów poświęconych związkom tradycji ze współczesną kulturą.