Dr Schaller: wiara jest „stróżem wrażliwości na prawdę”

„Wiara jest w nowoczesnym świecie «stróżem wrażliwości na prawdę»” – powiedział dr Christian Schaller. Dyrektor Instytutu Papieża Benedykta XVI w Regensburgu jest gościem międzynarodowej konferencji naukowej, która odbywa się w Kujawsko-Pomorskiej Szkole Wyższej w Bydgoszczy.

Redaktor Opera Omnia – dzieł wszystkich kard. J. Ratzingera/Benedykta XVI – przywołał artykuł „Chrystus i współczesny świat”, odnoszący się do soborowej konstytucji „Gaudium et spes”. Zostaje w nim podkreślona misja Kościoła i Soboru, aby na nowo rozważyć i obwieszczać niewzruszoną prawdę wiary. – W ramach tego tekstu Ratzinger stawia pytanie: „Czym jest świat?”. Najpierw świat ukazuje się jako coś, co człowiek zastaje, jako ten, który nie podlega zdolności człowieka do kształtowania. Dla nas w wierze oznacza to przekonanie, że świat jest dziełem Boga, który stworzył go z ogromnej miłości, jako wyraz swojej wewnętrznej, swoistej komunikacji. Jednak jest oczywiste, że w naszych czasach „świat” nie jest już tylko stworzeniem. Wciąż mamy do czynienia ze światem, który człowiek ukształtował i na którym odcisnął swoje piętno – mówił.

Dla Josepha Ratzingera – jak zauważył – jest zrozumiałe, że nie może dojść ani do negowania i demonizacji ani do bezkrytycznej gloryfikacji ludzkich osiągnięć. Decydujące kryteria nie leżą w wykonalności, w czystym utylitaryzmie, lecz w przekonaniu, że „stworzenie-człowiek” odnajduje swoje znaczenie wpisane w jego pochodzenie od Boga, co pozwala wyjaśnić zarówno kwestie etyczne, a także związek wiary i rozumu jako dwóch wymiarów, które korygują się nawzajem w człowieku. – Wymieniona zostaje jeszcze jedna uwaga. To, jak bardzo złożony i jednocześnie chwiejny jest stosunek człowieka do świata/nowoczesności, staje się wyraźne dopiero wtedy, gdy postrzega się człowieka i świat jako dwa obce, wrogie, niepowiązane ze sobą wymiary. Jednakże człowiek to świat. I ma on możliwość opowiedzieć się przeciw wymiarowi boskiemu, a za wymiarem światowym – dodał.

Doktor Christian Schaller przypomniał, że w swoim kazaniu na otwarcie konklawe kard. Joseph Ratzinger nawiązał do „dyktatury relatywizmu”. – W takim programowym negowaniu transcendencji leżą niebezpieczeństwa, które da się wyczytać z doświadczeń historii: ubóstwienie człowieka doprowadziło do nietolerancji i totalitaryzmu, prawo silniejszego zastępuje chrześcijański obraz człowieka. Moderna/nowoczesność chętnie prezentuje pojęcie rozumu jako szlachetny wariant agresywnego myślenia antykościelnego, które wprawdzie pozostawia Kościołowi pewną niszę w świecie, jednak tylko w małej subiektywno-prywatnej przestrzeni, która ma rację bytu jedynie jako subkultura – mówił.

Doktor Schaller w swoim wystąpieniu omówił również aspekt wrażliwości na prawdę. Możliwe, że – jak podkreślił – zagubienie pojęcia prawdy jest sednem myśli modernistycznej. Stąd konieczne jest postawienie kolejnego pytania: co jest dla mnie prawdą? – Zredukowanie prawdy do osobistego postrzegania zamyka człowiekowi możliwość zobaczenia całości i staje się on niewolnikiem w swojej „auto-konstrukcji”. Natomiast teologia i wiara próbują uchwycić wewnętrzne zależności istnienia i dotrzeć do istoty każdego bytu – dodał. Dlatego też – zdaniem naukowca – wiara jest w nowoczesnym świecie „stróżem wrażliwości na prawdę”.

Według dr. Christiana Schallera, decydującym punktem wydaje się być zagubienie prawdy. – Wypowiadam się oczywiście na podstawie doświadczeń, jakie mamy w Niemczech, gdzie ma miejsce niepohamowany odpływ wiernych z Kościoła. Pytanie o prawdę to pytanie o Boga. Gdy nie istnieje prawda, nie istnieje Bóg. Tak dochodzimy do relatywizmu, do samowoli – wskazał na zakończenie.