Dr Szpytma laureatem Nagrody im. ks. bp. Romana Andrzejewskiego za rok 2025

Dr Mateusz Szpytma, historyk, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej oraz współtwórca Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej, został uhonorowany Nagrodą im. ks. bp. Romana Andrzejewskiego za rok 2025.

Kapituła Nagrody, która obradowała pod honorowym przewodnictwem bp. Marka Marczaka, Sekretarza Generalnego Konferencji Episkopatu Polski, doceniła przede wszystkim inicjatywę utworzenia Muzeum w Markowej na Podkarpaciu, która przyczyniła się do procesu beatyfikacyjnego Rodziny Ulmów oraz ustanowienia 24 marca Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów. Uhonorowano również ogromną pracę naukową i popularyzatorską dr Szpytmy dotyczącą ruchu ludowego w Polsce oraz represji, jakim podlegały stronnictwa ludowe w czasach komunistycznych.

Jak zauważono w uzasadnieniu, dr Szpytma ukazał pełniejszy obraz życia polskiej wsi i rolników w trudnych czasach wojny, podkreślając znaczenie formacji inteligencji wiejskiej, jaką reprezentowali Józef i Wiktoria Ulmowie. Ich postawa inspirowała do rozwoju osobistego, pogłębiania wiedzy, aktywności społecznej i działań kulturalnych mieszkańców wsi.

Nagroda im. ks. bp. Romana Andrzejewskiego, przyznawana od 22 lat, wyróżnia osoby i instytucje za szczególne zasługi dla rozwoju wsi i rolnictwa, ochrony środowiska, kultury oraz obrony godności rolników. Wśród poprzednich laureatów znaleźli się m.in. Prymas Polski kard. Józef Glemp, dr Barbara Fedyszak-Radziejowska, Roman Kluska, Zespół „Mazowsze” oraz „Solidarność” Rolników Indywidualnych.