Dyskusja o książce abp. Rysia „Chrześcijanie wobec Żydów”

Dyskusja wokół opublikowanej niedawno książki abp. Grzegorza Rysia „Chrześcijanie wobec Żydów” odbyła się w Teatrze Nowym w Łodzi w ramach tamtejszych obchodów XXVI Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. – To jest książka, która toruje drogę do nowego myślenia o dziedzictwie chrześcijańskim i o spotkaniu miedzy Żydami a chrześcijanami – mówił prof. Paweł Śpiewak.

W rozmowie zorganizowanej w Teatrze Nowym (dawny Teatr Żydowski) wzięli udział socjolog, były dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego prof. Paweł Śpiewak i publicysta katolicki red. Janusz Poniewierski, były prezes krakowskiego Klubu Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Spotkanie poprowadził red. Marek Zając, który zauważył, że nowa książka abp. Rysia ważna z historycznego punktu widzenia i przynosi wiele ważnych spostrzeżeń i wniosków.

– To książka arcyważna jako głos metropolity łódzkiego. Jednej sfery ważności nie sposób oddzielić od drugiej, gdyż te sfery się przenikają. Ta książka, choć jest dziełem historycznym, a nie publicystycznym, jest na pewno historią nocy: opowieścią o tym, jak nieufność i niechęć zamieniają się w nienawiść, jak raniące słowa zamieniają się w przemoc. To jest trudna lektura – mówił prowadzący.

– To jest książka niezwykle uczciwa – powiedział z kolei prof. Paweł Śpiewak. – To jest książka napisana rzetelnie, bez żadnych ogródek i samousprawiedliwienia oraz żadnych prób naginania teologicznych przekonań. Autor mówi wprost, co jest tutaj najważniejsze – że ta teologia niechęci do żydów, zaczynająca się od zabrania im tytułu wybrania, ta teologia, która oznaczała eliminację ze świata Żydów i odseparowywania od reszty chrześcijan, przygotowała grunt pod antysemityzm nowoczesny. To jest coś niewiarygodnie ważnego, że nie można rozdzielić tej historii, która jest historią sprzed 500 czy 1000 lat, od historii nowoczesnej – od Holokaustu. To jest książka, która toruje drogę do nowego myślenia o dziedzictwie chrześcijańskim i o spotkaniu między Żydami a chrześcijanami – zauważył panelista.

Odpowiadając na jedno z pytań, Janusz Poniewierski zwrócił uwagę, że ikonografia katolicka przedstawia synagogę jako kobietę z zamkniętymi oczami. – Ja po lekturze książki księdza arcybiskupa zacząłem uświadamiać sobie, że i o Kościele można powiedzieć to samo. Co to znaczy? To znaczy, że Kościół przez wieki, przez tysiąclecia, miał na oczach opaskę: nie widział prawdy, nie rozumiał Ewangelii, był jak ślepiec – tłumaczył redaktor.

Abp Grzegorz Ryś podzielił się swoim doświadczeniem przygotowania omawianej publikacji. – Panu Bogu jestem wdzięczny, że w moim życiu miałem profesora, który nie nauczył nie bać się studiować i pisać o trudnej historii. Tym profesorem był ks. prof. Kracik. On zawsze mówił takie proste zdanie: prawda sama się obroni. Każda manipulacja, każde kłamstwo się nie obroni, natomiast historia – jeśli jest obiektywna – nie dzieli, choć może być strasznie bolesna – zauważył autor książki.

Spotkanie w łódzkim Teatrze Nowym było pierwszym punktem łódzkich obchodów XXVI Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Drugim punktem było nabożeństwo Słowa Bożego, które podobnie jak w latach ubiegłych odbyło się namiocie ustawionym w miejscu dawnej synagogi przy ul. Wolborskiej.

Galeria zdjęć (7 zdjęć)