Dzień Judaizmu w Polsce (zapowiedź)

17 stycznia Kościół w Polsce już po raz 11. obchodzić będzie Dzień Judaizmu. W tym roku centralne obchody odbywać się będą w Poznaniu od 8 do 19 stycznia.

Złożą się na nie m.in. dyskusje i sympozja naukowe na temat dialogu polsko-żydowskiego, przegląd unikatowych filmów żydowskich. W tym roku główne obchody odbędą się w Zamościu.
Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce został ustanowiony przez Episkopat Polski w 1997 r. Jego celem jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwa i refleksja nad związkami obu religii.

Motywem przewodnim tegorocznych obchodów są słowa Księgi Rodzaju: „Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę” (Rdz 1, 27)

Zamość – Bełżec
W tym roku główne obchody XI. Dnia Judaizmu odbędą się w Zamościu. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego zaprasza młodzież na spotkanie, które odbędzie się 17 stycznia o godz. 9.00 w Wyższej Szkole Zarządzania i Administracji w Zamościu. O godz. 10.00 w kościele rektoralnym Mszy św. „w intencji Starszych Braci w wierze” przewodniczyć będzie ordynariusz diecezji zamojsko – lubaczowskiej, bp Wacław Depo. W programie obchodów również: zwiedzanie zamojskiej synagogi, krótka promocja publikacji „Żydzi w Zamościu” pod redakcją Roberta Kowalika, a o godz. 17.00 – panel teologiczny z udziałem ks. prof. Alfreda Wierzbickiego z KUL, rabina Michaela Schudricha oraz prowadzącego, prof. Sławomira Żurka z KUL. O godz. 18. 30 odbędzie się nabożeństwo kończące obchody Dnia Judaizmu w Zamościu.
W tym samym dniu w samo południe przewidziana jest też modlitwa w Miejscu Pamięci w Bełżcu, na terenie byłego obozu zagłady.

Poznań
W poznańskim programie XI Dnia Judaizmu znajdzie się kilkadziesiąt imprez kulturalnych, w tym dyskusje, pokazy filmowe, promocje książek, warsztaty tańca żydowskiego, wystawy fotograficzne, a także prezentacje projektów wymiany kulturalnej dla młodzieży polskiej, izraelskiej i niemieckiej.

„Chcemy przybliżyć chrześcijanom tradycję żydowską, pokazać zakorzenienie w niej chrześcijaństwa oraz łączność i spójność, która nie powinna nas zamykać na siebie nawzajem, ale przeciwnie – otwierać. Chcemy tym samym uczynić nasz dialog bardziej dojrzałym, oczywiście w granicach możliwości przyjętych przez obydwie strony” – wyjaśnia jeden z organizatorów imprezy, ks. dr Jerzy Stranz z Referatu ds. Dialogu Międzyreligijnego Archidiecezji Poznańskiej.

W tym roku – jak dodaje ks. Stranz – formuła Dnia Judaizmu została poszerzona o nowe inicjatywy, wśród których 12 stycznia znajdzie się przegląd unikatowych przedwojennych filmów o tematyce żydowskiej „Opowieść zatopionych Synagog”.

Pokaz będzie możliwy dzięki Filmotece Narodowej, które specjalnie na tę okazję udostępniła swoje zbiory. „Filmy te pokazują świat, którego de facto już w Polsce nie ma i który dopiero teraz się odbudowuje, szuka swoich historycznych korzeni” – opowiada ks. dr Stranz. Początek przeglądu filmów w gmachu historycznym poznańskiej synagogi przy ul. Wronieckiej o godz. 18. Również w sobotę 12 stycznia odbędzie się panel dyskusyjny „W stronę wyobraźni dialogu” z udziałem m.in. ks. prof. Jerzego Szymika, prof. Przemysława Czaplińskiego i o. Wacława Oszajcy.

Tradycyjnie jednym z głównych wydarzeń będzie przyznanie przez Stowarzyszenie Coexist nagrody „Menora Dialogu” osobie szczególnie zasłużonej na rzecz „zbliżania ludzi, kultur, religii i narodów”. W tym roku wyróżnienie otrzyma prof. Władysław Bartoszewski. Wręczone ono zostanie 15 stycznia podczas koncertu kameralnego i uroczystej kolacji w klubie „Muzyczna Waga” na poznańskim Starym Rynku.

W czwartek 17 stycznia o godz. 17.00 w Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa odbędzie się sympozjum „Czerpiąc z korzenia szlachetnej oliwki” poświęconego omówieniu współczesnych stereotypów polsko-żydowskich. Wezmą w nim udział m.in. ks. prof. Grzegorz Ignatowski z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, izraelski badacz polskiego pochodzenia Henryk Szafir oraz dr Piotr Forecki z Uniwersytetu Adama Mickiewicza.

Tego samego dnia o godz. 19.30 metropolita poznański abp Stanisław Gądecki przewodniczyć będzie nabożeństwu biblijnemu w kościele św. Wojciecha. W nabożeństwie wezmą udział przedstawiciele poznańskiej filii ZGWŻ.

Patronat honorowy nad impreza objęli metropolita poznański abp Stanisław Gądecki i ambasada Izraela w Polsce. Współorganizatorami wydarzenia są Referat ds. Dialogu Międzyreligijnego Archidiecezji Poznańskiej, Stowarzyszenie Coexist i Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa oraz Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich.

Kraków
Obchody dnia judaizmu zainauguruje w niedzielę 13 stycznia spotkanie zatytułowane „Śladami judaizmu na krakowskim Kazimierzu” . Poprowadzi je Tadeusz Jakubowicz, przewodniczący Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Krakowie. Spotkanie rozpocznie się o godz. 11 w Synagodze Izaaka.

We czwartek 17 stycznia o godz. 15.30 w bazylice o.o. franciszkanów odbędzie się Nabożeństwo Słowa Bożego pod przewodnictwem kard. Stanisława Dziwisza. Zespół Muzyki Dawnej „Perfugium” pod kierownictwem Mateusza Kowalskiego śpiewać będzie psalmy w języku polskim i hebrajskim. Po nabożeństwie zaplanowany jest wykład pt. „Stworzenie człowieka na obraz Boży w rozumieniu judaizmu”. Wykład wygłosi rabin Krakowa Boaz Pasz.
Obchody organizuje Duszpasterstwo Ekumeniczne Archidiecezji Krakowskiej i Międzywydziałowy Instytut Ekumenii i Dialogu PAT przy współudziale Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Krakowie.

Lublin
Nabożeństwo w auli Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego pod przewodnictwem metropolity lubelskiego abp. Józefa Życińskiego rozpocznie 17 stycznia obchody Dnia Judaizmu w Lublinie. Następnie przewidziany jest wykład ks. dr. Manfreda Deselaersa z Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu nt. „Jak Niemiec patrzy dziś na Auschwitz?”. Ks. Deselaers jest katolickim księdzem z diecezji Aachen (Akwizgran). Jego misją jest praca na rzecz pojednania niemiecko-polskiego i chrześcijańsko-żydowskiego. W 1994 r. został przewodnikiem w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau. Od 1997 r. jest wykładowcą teologii fundamentalnej w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. W 2000 r. Polska Rada Chrześcijan i Żydów uhonorowała go tytułem Człowieka Pojednania.

Spotkaniu towarzyszyć będzie promocja albumu „Jerozolima Królestwa Polskiego. Opowieść o żydowskim Lublinie” pod redakcją Leszka Dulika i Waldemara Golca. Będzie można również obejrzeć wystawę opublikowanych w albumie fotografii przedwojennego Lublina, autorstwa m.in. Stanisława Magierskiego, Stefana Kiełszni, Wiktora Ziółkowskiego i Edwarda Hartwiga. Album będzie w sprzedaży od połowy stycznia.

Gdańsk
„I ślubuję ci miłość…, czyli przysięga pod chupą i przed ołtarzem” – to tytuł spotkania podczas którego o rozumieniu małżeństwa opowiadać będą rabin i ksiądz. Spotkanie zaplanowane w ramach Dnia Judaizmu odbędzie się 17 stycznia o godz. 11 w Gdańskim Seminarium Duchownym. W dyskusji wezmą udział rabin Icchak Rapoport, naczelny rabin Wrocławia i Śląska oraz ks. Krzysztof Niedałtowski, duszpasterz środowisk twórczych archidiecezji gdańskiej i współorganizator Gdańskiego Areopagu.

Tego samego dnia wieczorem, o godz. 18. w gmachu Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku Ołowiance odbędzie się koncert jazzowy. Wystąpią Leszek Możdżer na fortepianie i Zohar Fresco na perkusji.

Warszawa
Od 17 do 20 stycznia trwać będą obchody XI Dnia Judaizmu w archidiecezji warszawskiej. Rozpoczną się one Mszą św. pod przewodnictwem abp. Kazimierza Nycza w kościele Wszystkich Świętych na placu Grzybowskim. Eucharystia odprawiona zostanie 17 stycznia o godz. 18. Następnie przewidziane jest ekumeniczne spotkanie wokół Słowa Bożego(z żydowskim, prawosławnym, ewangelickim i katolickim komentarzem biblijnym).

W sobotę, 19 stycznia, o godz. 17.30 w Synagodze im. Małżonków Nożyków przy ul. Twardej odbędzie się Hawdala, modlitwa na zakończenie szabatu, z udziałem Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha i bp. Tadeusza Pikusa. Po modlitwie zaplanowana jest dyskusja panelowa o nowej książce prof. Stanisława Krajewskiego „Tajemnica Izraela a tajemnica Kościoła”.
W niedzielę, 20 stycznia od godz. 9.30 do 16.00 wszyscy chętni zaproszeni są na dzień otwarty w Synagodze Nożyków. Możliwe będzie zwiedzanie z przewodnikiem.

Wrocław
We Wrocławiu Dzień Judaizmu zorganizowany będzie po raz piąty. W ramach, zaplanowanych na 16 stycznia, obchodów organizatorzy przygotowali sesję popularno-naukową, prezentację stoisk związanych z kulturą judaistyczną oraz modlitwę w synagodze zakończoną koszernym poczęstunkiem.Sesja popularno-naukowa rozpocznie się o godz. 10.00 w Auli Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Z referatami wystąpią: attache kulturalnym Ambasady Izraela w Polsce Ya’akov Finklestein, rabin Gminy Wyznaniowej Żydowskiej Icchak Rappaport, ks. prof. Mariusz Rosik oraz dr Bożena Szaynoch. Po sesji naukowej rozpocznie się część kulturalna, która będzie swego rodzaju prezentacją różnych stoisk związanych z kulturą judaistyczną (Aula PWT we Wrocławiu).Wieczorem organizatorzy zapraszają do wrocławskiej synagogi „Pod białym bocianem” na modlitwę, a po niej na koszerny poczęstunek.

*
Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce został ustanowiony przez Episkopat Polski w 1997 r. Jego celem jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwa i refleksja nad związkami obu religii. Po raz pierwszy Dzień Judaizmu obchodzono w 1998 r. pod hasłem „Kto spotyka Jezusa Chrystusa, spotyka judaizm”. Do tej pory obchodzony był dziesięć razy w różnych miastach Polski. W ubiegłym roku centralne obchody odbyły się w Zamościu.

Komitet ds. Dialogu z Judaizmem prowadzi dialog z przedstawicielami judaizmu a jego celem jest upowszechnianie postaw dialogu i życzliwości wobec Żydów w środowiskach chrześcijańskich. Komitet powołany w 1996 r. jest kontynuacją Komisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem.

Według przewodniczącego Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce Piotra Kadlcika, obecnie do gmin żydowskich w Polsce należy ok. 4 tys. osób, natomiast Żydów w Polsce mieszka ok. 20 tys. Dzień Judaizmu obchodzony jest także przez inne Kościoły lokalne, np. we Włoszech i Austrii.