103. Rocznica Powstania Wielkopolskiego

W poniedziałek 27 grudnia obchodzony jest po raz pierwszy Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Z tej okazji dziś o godz. 16.40 zabiją dzwony wszystkich kościołów w archidiecezji poznańskiej.

Jest to nawiązanie do inicjatywy arcybiskupa poznańskiego i gnieźnieńskiego kard. Edmunda Dalbora, na którego wezwanie w pierwszą rocznicę wybuchu zwycięskiego powstania – 27 grudnia 1919 roku – kościelne dzwony rozdzwoniły się o godz. 16.40.

„Z prośbą o bicie dzwonów przez trzy minuty zwrócił się do proboszczów archidiecezji poznańskiej abp Stanisław Gądecki, w odpowiedzi na inicjatywę Samorządu Województwa Wielkopolskiego” – wyjaśnia KAI ks. Maciej Szczepaniak, rzecznik archidiecezji.

Ustawę o ustanowieniu Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego podpisał 23 listopada 2021 r. Prezydent RP Andrzej Duda. Metropolita poznański był jednym z sygnatariuszy apelu w sprawie ustanowienie święta państwowego, który trafił wcześniej do prezydenta. Bicie dzwonów o godz. 16.40 w 1. rocznicę wybuchu powstania przyczyniło się do uznania tej godziny jako początku działań powstańców.

Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. jako odpowiedź na negatywne reakcje Niemców sprzeciwiających się wizycie w Poznaniu polskiego działacza niepodległościowego i pianisty Ignacego Jana Paderewskiego.

26 grudnia 1918 r. Paderewski wygłosił w Poznaniu przemówienie do swoich rodaków licznie zgromadzonych przed hotelem Bazar. Nazajutrz, 27 grudnia, swoją paradę wojskową na Świętym Marcinie urządzili Niemcy – zrywano polskie i koalicyjne flagi, napadano na polskie instytucje – doszło do zamieszek, w wyniku których wywiązała się walka, podjęta następnie przez oddziały kierowane przez Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego.

Powstańcy w krótkim czasie opanowali całą Prowincję Poznańską z wyjątkiem jej północnych (Bydgoszcz, Piła) i południowo-wschodnich (Leszno, Rawicz) obrzeży. Powstanie zakończyło się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze, który rozszerzał na front powstańczy zasady rozejmu w Compiègne z 11 listopada 1918 kończącego I wojnę światową.

Szacuje się, że w bitwie o Ławicę (1919) zdobyto największy łup wojenny w tysiącletniej historii polskiego oręża (sprzęt lotniczy o wartości 160–200 milionów marek, w tym ponad 300 samolotów).