Dziś mieszkańcy Małopolski spalą „Judasza”

W Wielki Czwartek, po zmroku, mieszkańcy małopolskich wsi będą palić lub topić „Judasza”. W ten sposób nawiązują do wieloletniej tradycji ludowej.

Młodzież, zwłaszcza chłopcy, wykonują kukłę ze słomy i szmat, która ma symbolizować apostoła-zdrajcę. Kukła jest także uosobieniem wszystkiego co złe i grzeszne.

Każdego roku w Wielki Czwartek chłopcy na wsi publicznie dokonują sądu nad kukłą Judasza, wymierzając mu symboliczną karę przez powieszenie, topienie lub spalenie. Zwyczaj ten, kiedyś bardzo powszechny, przetrwał do dzisiaj w wielu wsiach regionu tarnowskiego, zwłaszcza na Pogórzu Ciężkowickim.

Anna Bartosz, kierownik Muzeum Etnograficznego w Tarnowie przypomina, że w przeszłości we wsiach organizowano orszaki, w których – oprócz Judasza – brali udział także: śmierć, dziad i diabeł, który Judasza poszturchiwał widłami. Korowodowi towarzyszyli chłopcy, którzy drewnianymi klekotkami, kołatkami i klepaczkami, zastępującymi dzwony, informowali mieszkańców, że nadchodzi korowód. Za oznajmianie o zdradzie Judasza chłopcy otrzymywali jajka.

Do kukły przyczepiano też worek, w którym znajdowało się trzydzieści szkiełek, symbolizujących trzydzieści srebrników. Mieszkańcy ciągnęli kukłę przez wieś, wymierzając jej trzydzieści symbolicznych kijów, po czym „Judasza” palono, topiono lub wieszano na drzewie.