Dziś mija 70. rocznica śmierci św. Grzegorza Peradze, prawosławnego męczennika Auschwitz

Był człowiekiem genialnym i świętym. Mimo, że żył zaledwie 43 lata, zostawił po sobie 70. prac naukowych. Znał kilkanaście języków, a według niektórych źródeł – nawet ponad 20. Jego ofiara męczeńska w niemieckim obozie koncentracyjnym w Auschwitz była podobna od tej, jaką złożył św. Maksymilian Maria Kolbe. Dziś, 6 grudnia, mija 70.rocznica śmierci gruzińskiego duchownego prawosławnego, św. Grzegorza Peradze, profesora Uniwersytetu Warszawskiego.

Urodził się 13 września 1899 r. w Bakurciche, w prowincji Kaheti w Gruzji, w rodzinie duchownego prawosławnego. Po studiach teologicznych w Gruzji i Rosji kształcił się też na wydziale filologicznym uniwersytetu w Tbilisi. W 1921 władze Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego wysłały go na studia teologiczne do Berlina, gdzie uzyskał tytuł magistra teologii, a w 1926 r. w Bonn obronił doktorat z filozofii.

W 1931 r. w Paryżu Grzegorz Peradze złożył śluby zakonne i przyjął święcenia kapłańskie.
Marzył o tym, żeby być wykładowcą w szkole teologicznej. Pragnienie urzeczywistniło się w 1933 r., gdy metropolita Dionizy zaprosił go do Warszawy, proponując mu stanowisko zastępcy profesora patrologii i zastępcy kierownika seminarium patrystycznego w Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego. W styczniu 1934 r. w greckiej katedrze św. Sofii w Londynie o. Grzegorz otrzymał godność archimandryty.

Odbył wiele podróży naukowych, m.in. do Ziemi Świętej, Syrii, Grecji, Bułgarii, Rumunii, Austrii, Włoch. Nawet po wybuchu wojny prowadził badania naukowe. W sumie pozostawił po sobie ponad 70 proc, głównie z dziedziny patrologii. Na jego dzieła wciąż powołują się współcześni teologowie.

5 maja 1942 r. został aresztowany przez gestapo i zesłany do obozu w Auschwitz, w wyniku prowokacji oficerów gruzińskich mieszkających w Polsce, którzy donieśli gestapo, że pomaga Żydom, współpracuje z polskim podziemiem i jest angielskim szpiegiem. Grzegorz Peradze zginął w obozie 6 grudnia 1942 r. Istnieją dwie wersje jego śmierci. Według pierwszej, o. Grzegorz wziął na siebie winę za kradzież chleba z więziennej kuchni, ratując tym samym przed śmiercią całe komando. Według drugiej wersji zgłosił się dobrowolnie na śmierć za więźnia, o którym wiedział, że jest ojcem rodziny.

19 września 1995 r. Gruziński Kościół Prawosławny ogłosił o. Peradze świętym. Kult św. Grzegorza jest także bardzo żywy w Polskim Autokefalicznym Kościele Prawosławnym, do czego w znacznym stopniu przyczynił się jego biograf, ks. dr Henryk Paprocki. W Polsce działa Bractwo św. Grzegorza Peradze, a na warszawskiej Ochocie funkcjonuje parafia prawosławna pw. św. męczennika archimandryty Grzegorza Peradze.

Dzisiaj, o 16.45, w godzinie męczeńskiej śmierci św. Grzegorza Peradze, nastąpi złożenie wieńców pod tablicą upamiętniającą profesorów Uniwersytetu Warszawskiego, którzy zginęli w czasie II wojny światowej, w tym gruzińskiego duchownego. Następnie, o godz. 17.00, w Sali Senatu UW w Pałacu Kazimierzowskim, rozpocznie się doroczna Konferencja Kaukazologiczna pod patronatem św. Grzegorza Peradze.