Ekologia integralna

Znakomitą analizę encykliki „Laudato si’” przedstawił niedawno abp Stanisław Gądecki. W ślad za papieżem Franciszkiem mówił o wartości „ekologii integralnej” oraz o potrzebie „nawrócenia ekologicznego”.

Ta wypowiedź przewodniczącego Episkopatu ma znaczenie, gdyż ogłoszona w czerwcu papieska encyklika przeszła w Polsce niemal bez echa. Bardzo skromną dyskusję nad nią zdominował absurdalny zarzut, że papież przyłączył się do zwolenników teorii zmian klimatycznych, przez co wytoczył wojnę polskiemu węglowi. Tymczasem Franciszek pisze, że „w kwestiach szczegółowych Kościół nie ma podstaw, aby proponować definitywne rozwiązania”.

Encyklika „Laudato si’” jest bardzo ważną encykliką społeczną, daleko wykraczającą poza kwestie ekologiczne. Dotychczasowe nauczanie społeczne Kościoła, którego przedmiotem zawsze była troska o godność i prawa człowieka oraz sprawiedliwość społeczną – Franciszek rozszerza o apel o szacunek dla całego stworzenia. Przypomina, że zadaniem człowieka nie jest dzika i egoistyczna eksploatacja darów natury, ale odpowiedzialność za nie, i na tym właśnie polega prawidłowe odczytanie Bożego planu.

Wbrew świeckim nurtom ekologii, które szaleją na punkcie natury, nie interesując się losem człowieka, Franciszek buduje fundamenty pod „ekologię integralną”. Wyrasta ona z chrześcijańskiej antropologii, wzywa do troski o godność osoby ludzkiej i poszanowanie jej na każdym etapie życia. W równym stopniu jest przeciwny niszczeniu biologicznego ekosystemu, co antykoncepcji, aborcji czy in vitro.

Wzywa też do reformy skrajnie liberalnego systemu gospodarczego. Potępia „błąd technokratyczny”, stawiający zysk i konsumpcję na pierwszym miejscu. Skutkuje to nie tylko wyzyskiem natury, ale i ubogich, przez co świat staje się coraz bardziej nieludzki.

Receptą jest radykalna zmiana stylu życia na znacznie prostszy, uboższy, zgodny z Ewangelią i poszanowaniem harmonii Bożego planu stworzenia.

Marcin Przeciszewski