Ekumeniczne otwarcie wystawy o „Zgodzie Sandomierskiej”

Wystawa pt. „Zgoda Sandomierska. Zgoda Panów – Zgoda Braci”, nawiązująca do porozumienia, podpisanego 14 kwietnia 1570 r. przez przedstawicieli Kościołów protestanckich, otwarta została uroczyście 4 lipca w sandomierskim Ratuszu.

Uroczystego otwarcia ekspozycji dokonali: bp Jerzy Samiec, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w RP i prezes Polskiej Rady Ekumenicznej, bp Krzysztof Nitkiewicz, przewodniczący Rady ds. Ekumenizmu KEP, a także włodarze miasta i powiatu, burmistrz Marcin Marzec i starosta Marcin Piwnik. Obecni byli przedstawiciele Kościołów: Ewangelicko Reformowanego, Ewangelicko-Augsburskiego i Prawosławnego oraz wielu instytucji miejskich.

Wystawa ukazuje podłoże, przebieg i następstwa zjazdu Polskich Protestantów, których owocem było przyjęcie 14 kwietnia 1570 r. dokumentu nazwanego Zgodą Sandomierską. Nakreśla tło społeczne, religijne i artystyczne ówczesnego Sandomierza, który w okresie Odrodzenia znajdował się u szczytu rozwoju gospodarczego i kulturalnego.

Bp Jerzy Samiec podkreślił, że dokument podpisany 450 lat temu pomiędzy luteranami, kalwinistami (jak się wówczas mówiło) i Braćmi Czeskimi, jest bardzo nowoczesny również z dzisiejszego punktu widzenia.

– Trzy wyznania ewangelickie postanowiły się spotkać i rozmawiać o tym, co je dzieli oraz o tym, w jaki sposób mogą wspólnie służyć Bogu i Jego Ludowi. Spisano wówczas pewnego rodzaju protokół rozbieżności, uznając jednocześnie prawo każdego z Kościołów do sprawowania sakramentów i głoszenia Słowa Bożego oraz zasady współdziałania między nimi. Wiele lat później, te same założenia zostały przyjęte w Konkordii Leuenberskiej. Podziały i konflikty zawsze istnieją ale rozmowa, stwierdzenie w czym się różnimy, pozwalają na znajdowanie rozwiązań i współpracę – wyjaśnił zwierzchnik Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego.

– Funkcjonuje co prawda pojęcie Kościoła większościowego i Kościołów mniejszościowych. My jednak, jako chrześcijanie, powinniśmy zawsze patrzeć i działać z perspektywy „jednego Kościoła”, który założył Chrystus. W nim nie może być lepszych i gorszych, gdyż wszyscy są dla siebie siostrami i braćmi, „kimś jednym w Chrystusie Jezusie” – mówi św. Paweł. Dlatego powinniśmy dążyć do widzialnej jedności chrześcijan, zaś wydarzenia, jak to dzisiejsze z pewnością temu służą – podkreślał biskup sandomierski.

Burmistrz Marcin Marzec przypomniał, że w XVI wieku w Europie toczyły się wojny religijne, a właśnie w Polsce, konkretnie w Sandomierzu, powstał odpowiedni klimat do pokojowych rozwiązań.

– Postanowienia Zgody Sandomierskiej były pokojowe i perspektywiczne. Jej postanowienia ujęto w Artykułach Henrykowskich, które ugruntowały słynna polską tolerancje religijną – mówił burmistrz Marzec.

Ekspozycję w Ratuszu przygotowało Muzeum Diecezjalne we współpracy z Muzeum Okręgowym i Sandomierskim Centrum Kultury. Autorami jej są: kustosz Urszula Stępień oraz dr Tomisław Giergiel.

– Wystawa ukazuje otwartość XVI wiecznego Sandomierza wobec różnych wyznań oraz na nowe prądy artystyczne, o czym świadczą zachowane w mieście cenne dzieła sztuki – podkreśliła Urszula Stępień.

W planach obchodów przewidziane są jeszcze spotkania naukowe i warsztaty tematyczne związane z przebiegiem, konsekwencjami historycznymi i współczesna recepcją Zjazdu Sandomierskiego z 1570 r., które z powodu pandemii zostały przełożone na jesień.

„Zgoda Sandomierska” to porozumienie podpisane 14 kwietnia 1570 r. w Sandomierzu przez przedstawicieli Kościołów protestanckich: luterańskiego, kalwińskiego i Braci Czeskich. Dokument określał ich status quo oraz zasady, regulujące ich współpracę w Rzeczypospolitej.