Elbląg: obchody Dnia Judaizmu

W diecezji elbląskiej po raz pierwszy odbyły się obchody Dnia Judaizmu. Uroczystej Mszy św. w kościele Miłosierdzia Bożego przewodniczył 15 stycznia bp Jacek Jezierski.

W homilii hierarcha przypomniał o korzeniach i tożsamości chrześcijan, które odnajdujemy w historii Narodu Wybranego. Pamięć o Żydach – naszych starszych braciach w wierze – o ich religii i kulturze, jest nam samym potrzebna w kształtowaniu i odkrywaniu prawdy o Kościele, którym jesteśmy i do którego należymy – tłumaczył.

Bp Jezierski przypomniał też o grzechu, jakim jest antysemityzm. W ramach dziękczynienia mszalnego odczytane zostały fragmenty poezji Romana Brandstaettera, połączone z medytacją muzyki żydowskiej, w wykonaniu młodzieży z elbląskiej szkoły muzycznej. Na czas liturgii, niedaleko ambony słowa Bożego został ustawiony żydowski świecznik – menora.

– Chcieliśmy zamanifestować, że pamiętamy i chcemy szukać jedności, która jest potrzebna – mówi ks. Andrzej Kilanowski, proboszcz parafii Miłosierdzia Bożego. – Na Mszy św. nie było wprawdzie żadnego Żyda, ale nam chodziło o coś więcej. O to, by pojawił się wyraźny sygnał, że łączy nas wspólna historia i wspólne korzenie. Dzień Judaizmu będziemy obchodzić w naszym mieście także w kolejnych latach – dodał.

Elbląg nigdy nie był silnym ośrodkiem kultury żydowskiej. Dopiero w 1783 r. powstała gmina żydowska. W 1812 r. Elbląg zamieszkiwały już 33 rodziny wyznawców religii mojżeszowej. W tym samym roku powstał cmentarz żydowski (u zbiegu dzisiejszych ulic Browarnej i Brzeskiej, przypomina o tym umieszczona w tym miejscu w latach 90. tablica).

Prawdopodobnie pierwszym elbląskim Żydem uwiecznionym w historii był Moses Simon, nabywca ziemi pod cmentarz. W 1824 r. w Elblągu przy Stormstrasse 9 (dziś ul. Chmurna) kosztem 10 tys. talarów wzniesiono synagogę. Początkowo mogła pomieścić jedynie 160 wiernych, jednak wobec rosnącej liczby wyznawców kilkadziesiąt lat później powiększono ją. Co ciekawe, pierwszego rabina zatrudniono dopiero w 1875 r.