Elbląg: otwarcie wystawy poświęconej św. Bratu Albertowi

Pejzaże, portrety oraz akwarele autorstwa Adama Chmielowskiego – brata Alberta można od 29 września oglądać w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu na wystawie zatytułowanej „Oto człowiek. Święty Brat Albert – artysta ducha. Życie i twórczość Adama Chmielowskiego”.

Zorganizowana w budynku elbląskiego Podzamcza wystawa, wpisuje się w obchody ogłoszonego przez Sejm RP „Roku Świętego Brata Alberta”. Jest ważnym przypomnieniem o słynnym działaczu charytatywnym, malarzu, ale i dzielnym powstańcu styczniowym, jakim był Adam Chmielowski.

Prezentowane eksponaty pochodzą z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Zgromadzenia Braci Albertynów w Krakowie i Zgromadzenia Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim w Krakowie.

W otwarciu wystawy uczestniczyli: biskup elbląski – inicjator i patron projektu, wiceprezydent Elbląga, przewodniczący rady miejskiej, starosta elbląski, a także przewodniczący sejmiku województwa warmińsko-mazurskiego. Zgromadzonych gości powitała dr Maria Kasprzycka – dyrektor muzeum, a połamanym chlebem podzielili się ze zgromadzonymi – siostra albertynka i brat albertyn.

O twórczości malarskiej zakonnika opowiedziała zebranym Wiesława Rynkiewicz-Domino, kustosz wystawy. – To był naprawdę dobry malarz i nielicznymi pracami, których małą cząstkę prezentujemy w Elblągu, wpisał się na stałe w historię malarstwa drugiej połowy XIX wieku – podkreślała kustosz. – Widać w jego pracach tendencje wspólne dla epoki, a także to, że – jak mówili jego koledzy po pędzlu – był znakomitym kolorystą.

Wiesława Rynkiewicz-Domino przypomniała również o psychologicznym perfekcjonizmie artysty, który przeszkadzał mu w pracy malarskiej i sprawił, że Adam Chmielowski nie namalował wielu dzieł, a te z których był niezadowolony, po prostu zniszczył. Ich wielkość doceniali współcześni mu wielcy artyści i przyjaciele: Max Gierymski, Józef Chełmoński, Leon Wyczółkowski.

O życiu duchowym malarza, który został Bratem Albertem, mówił biskup elbląski Jacek Jezierski:  – Brat Albert jest kimś wybitnym. Poruszał się z łatwością wśród elity twórców kultury w drugiej połowie XIX wieku. Był szanowany i lubiany. Wybrał jednak drogę życia konsekrowanego. Pochłonęła go służba bezdomnym, ubogim, inwalidom wojennym, osobom znajdującym się na marginesie społeczności Krakowa i innych miast – przypomniał bp Jezierski.

Wskazał przy tym, że dla Brata Alberta znaczenie miał każdy spotkany człowiek, każdy żebrak czy pijak. Byli oni – w rozumieniu Adama Chmielowskiego – godni szacunku, opieki, choć umiał też i na nich krzyknąć – zaznaczył inicjator i patron ekspozycji. – Cieszę się, że w otwarciu wystawy w Elblągu uczestniczą: siostra i brat – albertyni oraz przedstawiciele władz miasta i samorządu województwa – podkreślił biskup elbląski.

Choć wśród prezentowanych w Elblągu prac nie ma najbardziej znanego obrazu „Ecce Homo”, zastępująca go kopia wraz z pozostałymi eksponatami przypominają zwiedzającym o wybitnym Polaku, artyście, a nade wszystko człowieku i chrześcijaninie. Wystawie, która zrealizowana została przy finansowym wsparciu Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego, towarzyszy konkurs plastyczny i literacki.

Adam Chmielowski urodził się 1845 r. w Igołomi k. Krakowa. Przez rok kształcił się w szkole kadetów w Petersburgu. Odznaczonego przez cara medalem syna, matka wycofała jednak z rosyjskiej szkoły, lękając się rusyfikacji. Adam kształcił się dalej w gimnazjum warszawskim i Instytucie Rolniczo-Leśnym w Puławach. W 1863 r. w wieku 18. lat wziął udział w powstaniu styczniowym. Kontuzjowanemu amputowano nogę. Do końca życia posługiwał się protezą.

W latach 1869-74 podjął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Pracował jako malarz w Warszawie. Jego pracownia mieściła się w Hotelu Europejskim. W 1880 wstąpił do nowicjatu jezuitów w Starej Wsi. Odchodząc z nowicjatu, popadł w depresję. Leczył się szpitalnie. Podjął działalność wędrownego tercjarza. Osiadł w Krakowie, gdzie poświęcił się ubogim i bezdomnym.

W 1887 r. przyjął imię Albert i złożył śluby zakonne. Zmarł 25 grudnia 1916 roku.

Beatyfikacja br. Alberta miała miejsce na krakowskich Błoniach 22 czerwca 1983 r. Kanonizowany został w Rzymie przez św. Jana Pawła II dnia 12 listopada 1989 r. W krakowskim Sanktuarium Ecce Homo znajdują się relikwie świętego oraz słynny obraz ubiczowanego Chrystusa „Ecce Homo” jego autorstwa.