Episkopaty i NGO: Europa musi naprawić krzywdy wobec Afryki

„Trzeba oddać sprawiedliwość ludom Afryki” – apelują biskupi z Europy i Afryki w dokumencie przygotowanym przed szczytem Unia Afrykańska–Unia Europejska w Luandzie. Wspólne oświadczenie komisji episkopatów COMECE, SECAM oraz organizacji Caritas i Cidse wzywa do budowania partnerstwa opartego na godności człowieka, sprawiedliwości oraz odpowiedzialności za wspólny dom.

W dokumencie opublikowanym 10 listopada, Komisja Episkopatów Unii Europejskiej (COMECE), Sympozjum Konferencji Episkopatów Afryki i Madagaskaru (SECAM), Caritas z Europy, Afryki i Bliskiego Wschodu oraz sieć CIDSE przedstawiają wizję nowego modelu współpracy między kontynentami.

Autorzy wskazują konieczność odejścia od „modelu rozwoju opartego na eksploatacji i utowarowieniu natury” na rzecz „sprawiedliwych partnerstw”. Jak zauważa dokument, chodzi o zmianę – od inwestycji skupionych wyłącznie na interesach Unii Europejskiej ku rozwojowi opartemu na człowieku.

Godność ludów Afryki

Biskupi podkreślają, że centrum relacji między Unią Afrykańską a Unią Europejską muszą stanowić „ci, którzy żyją w ubóstwie i głodzie” – rolnicy, rybacy, pasterze, ludność rdzenna, kobiety i młodzi. To właśnie im Kościół i jego organizacje poświęcają większość swojej misji.

W dokumencie znajduje się wezwanie, by „postawić godność naszych ludów w centrum relacji UA–UE”, co – jak zaznaczono – wymaga odważnych decyzji w wielu dziedzinach. Autorzy ostrzegają przed fałszywymi rozwiązaniami klimatycznymi i rosnącym skupieniem Unii Europejskiej na własnych interesach gospodarczych i geopolitycznych „kosztem sprawiedliwości i solidarności z narodami Afryki”.

„Podążanie tą drogą – czytamy w oświadczeniu – nie doprowadzi do prawdziwego partnerstwa, które mogłoby przezwyciężyć istniejące nierówności i przynieść autentyczną wzajemną korzyść”.

Czas na naprawę krzywd

Szczyt w Luandzie (24–25 listopada) odbywa się w szczególnym momencie – w ramach zakończenia Dekady ONZ dla Ludności Pochodzenia Afrykańskiego (2015–2024). Dla Unii Afrykańskiej rok 2025 ma stać się czasem refleksji nad reparacjami za historyczne niesprawiedliwości.

COMECE i SECAM wzywają przywódców obu kontynentów, by „zaoferowali zadośćuczynienie za historyczne krzywdy i wyzysk, jakich doświadczył kontynent afrykański”. Europejczycy – jak czytamy – „muszą uznać głębokie przyczyny obecnych problemów oraz to, że dziedzictwo kolonializmu i niewolnictwa wciąż wpływa na kryzys długu i gospodarkę opartą na eksploatacji”.

Wspólna droga ku przyszłości

Według sygnatariuszy dokumentów, pomoc i inwestycje nie wystarczą, jeśli nie zostaną uzdrowione rany historii. „Tak europejscy liderzy mogą otworzyć drogę do dalekowzrocznej relacji z krajami Afryki. Tak partnerstwo UA–UE może służyć życiu” – konkluduje dokument, będący wezwaniem do sumień i zaproszeniem do głębokiego pojednania między kontynentami.