Filmowy „Dzień z Jerzym Nowosielskim”

Stołeczne kino Iluzjon i Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny zapraszają w sierpniu na „Dzień z Jerzym Nowosielskim”, jednym z najwybitniejszych polskich malarzy, pisarzem ikon i prawosławnym myślicielem religijnym. W programie m.in. rozmowa ekspertów sztuki, filmowy wywiad z artystą oraz poświęcone mu produkcje dokumentalne. Początek w piątek 18 sierpnia o godz. 17.00.

Dzień z Jerzym Nowosielskim to okazja, by zgłębić twórczość i życie znakomitego polskiego współczesnego artysty. W programie tego wyjątkowego spotkania znalazły się filmy dokumentujące i przybliżające osobę oraz wybitne dzieła malarza. Jego ikonostasy, które fascynują swoją głębią i wyjątkowym stylem, nadal inspirują kolejne pokolenia.

Niezwykle ciekawym elementem tego wydarzenia będzie rozmowa w gronie bliskich przyjaciół i ekspertów sztuki, którzy mieli okazję poznać artystę osobiście i z nim współpracować. Wśród naszych gości znajdą się dr Krystyna Czerni, biografka malarza i dokumentalistka jego ikonostasów; Tadeusz Nyczek, krytyk teatralny i przyjaciel Jerzego Nowosielskiego oraz Agata Ławniczak, reżyserka jednego z filmów poświęconych artyście.

Rozmowę z gośćmi poprowadzi dr Piotr Kopszak, historyk sztuki i dyrektor Muzeum Archidiecezji Warszawskiej.

Program wieczoru wypełnią także filmy dokumentalne: „Przypomnieć sobie raj”, reż. Michał Góral, 1990, godzinę później rozmowa o Jerzym Nowosielskim i jego malarstwie, następnie „Znak w górach” w reż. Agaty Ławniczak i Karola Żurawskiego (1995) i „Pantokrator. Rzecz o Jerzym Nowosielskim, reż. Miłosz Kozioł, (2011) a o 20.45 tryptyk „Liturgia/ Retrospekcja/ Portret z lustrem” w reż. Stanisława Kubiaka (2003).

Wstęp na „Dzień z Jerzym Nowosielskim” jest wolny. Kino Iluzjon, ul. Narbutta 50a w Warszawie.

***

Jerzy Nowosielski urodził się 7 stycznia 1923 r. w Krakowie. W pierwszych latach II wojny światowej rozpoczął studia malarskie w Instytucie Sztuk Plastycznych w Krakowie, przemianowanym przez Niemców na Kunstgewerbeschule. W latach 1945-1947 kontynuował studia w Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem prof. Eugeniusza Eibischa. W tym czasie związał się z Grupą Młodych Plastyków, od 1947 r. był asystentem Tadeusza Kantora w Szkole Sztuk Plastycznych.

Od 1957 r. należał do Grupy Krakowskiej i został wykładowcą w zakresie malarstwa i projektowania tkaniny w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Łodzi, ale szybko powrócił do rodzinnego Krakowa. W 1961 r. obronił dyplom w ASP i rozpoczął tu wykłady z malarstwa.

W 1962 r. został profesorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Od najmłodszych lat był zafascynowany liturgią wschodnią, w której został wychowany (najpierw jako grekokatolik, później prawosławny). Znany był przede wszystkim jako autor prac religijnych – malowideł ściennych, ikonostasów, ale malował też kompozycje abstrakcyjne, pejzaże.

Jest autorem polichromii w cerkwiach, m.in. w Jeleniej Górze, Kętrzynie, zaprojektował także polichromię w nieistniejącej już cerkwi w Białymstoku, ikonostasów w cerkwiach, w tym w krakowskiej cerkwi pod wezwaniem Zaśnięcia Matki Bożej, polichromii w kościołach: w Wesołej k. Warszawy, w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Warszawie-Jelonkach, w kościele pod wezwaniem św. Franciszka z Asyżu na Azorach w Krakowie. Swymi obrazami zapełnił także zaprojektowaną przez siebie kapliczkę cerkiewną Fundacji św. Włodzimierza przy ul. Kanoniczej 15 w Krakowie.

Uczestniczył w licznych wystawach w kraju i za granicą: w weneckich Biennale, w Sao Paulo, w Nowym Jorku, Lipsku, Essen, Mediolanie, Augsburgu. Jego wystawy indywidualne pokazywano w kraju, a także w Paryżu, Londynie, Wiedniu, Karlskronie i Sztokholmie. Jego prace znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych i muzeach w Polsce i na świecie.

Był także teoretykiem sztuki, autorem esejów z dziedziny ikony i teologii prawosławnej, publikowanych m.in. w krakowskim wydawnictwie ZNAK. Nagradzany przez Ministerstwo Kultury i Sztuki, w 1984 r. Nagrodą Państwową, w 1994 r. Nagrodą Wielką Fundacji Kultury.

Jerzy Nowosielski zmarł 21 lutego 2011 r. Został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Rakowickim.

Decyzją sejmu rok 2023 jest Rokiem Jerzego Nowosielskiego.