Drukuj Powrót do artykułu

Gdańsk: „Melodie na psałterz polski” Mikołaja Gomółki wyśpiewają Adam Strug i Monodia Polska

17 kwietnia 2019 | 21:45 | dg, Actus Humanus | Gdańsk Ⓒ Ⓟ

Mikołaj Gomółka stworzył opracowania muzyczne Psałterza Dawidów Jana Kochanowskiego dla „prostych domaków”. Mimo to dziś jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że „Melodie” wykonują artyści akademiccy. Adam Strug i Monodia Polska w swoim projekcie zaprezentują, jak dzieło Gomółki może wybrzmieć w wykonaniu mężczyzn, którzy posiadając wykształcenie muzyczne nie kształcili się wokalnie. Na codzień śpiewacy Monodii specjalizują się w śpiewanym repertuarze tradycyjnym. Efektu będzie można wysłuchać podczas piątkowego koncertu na festiwalu Actus Humanus Resurrectio w Gdańsku.

„Są łacniuchno uczynione / Prostakom nie zatrudnione / Nie dla Włochów, dla Polaków / Dla naszych prostych domaków” – pisał w dedykacji Mikołaj Gomółka. Rzeczywiście, poszczególne opracowania psalmów mają prostą budowę, głosy utrzymane są w wygodnym średnim rejestrze, prowadzone są w tych samych wartościach rytmicznych. Warstwę rytmiczną kompozytor dostosował do akcentuacji języka polskiego. Jednak niektóre z tych czterogłosowych utworów wcale proste nie są, a mimo deklaracji Gomółki słychać w nich całkiem sporo inspiracji włoskimi madrygalizmami. Polegają na stosowaniu elementów malarstwa dźwiękowego, tak typowych dla włoskiej polifonii renesansowej. Co ciekawe, Gomółka zdecydował się na ilustrowanie muzyką poszczególnych słów lub zwrotów mimo konsekwentnego stosowania form zwrotkowych – dlatego muzyka „przylega” tylko do pierwszej strofy tekstu. Przy czym od treści i nastroju każdego z psalmów zależy charakter i zaawansowanie opracowania muzycznego.

– Actus Humanus to zorganizowany z największym rozmachem festiwal muzyki dawnej w naszej części Europy. Wystąpię na nim po raz drugi. Przed kilkoma laty śpiewałem tam XV-wieczny Żołtarz Jezusow autorstwa błogosławionego patrona Warszawy Władyslawa z Gielniowa. W tym roku wraz z prowadzonym przeze mnie zespołem Monodia Polska zaśpiewamy psalmy w polifonicznym opracowaniu Mikołaja Gomółki do słów genialnego przekładu Jana Kochanowskiego – mówi w rozmowie z KAI Adam Strug. – To temat muzyczny podejmowany wielokroć przez zespoły tzw. muzyki dawnej. Nasze wykonanie różni się tym, że śpiewamy naturalną emisją. Towarzyszyć nam będzie najwybitniejsza w Polsce znawczyni muzyki tamtego czasu, wirtuozka dawnych instrumentów klawiszowych Maria Erdmanówna, która na pozytywie wykona polskie tabulatury wieku XVI. Jesteśmy szczęściarzami, że urodzili się między nami geniusze tej miary co Kochanowski i Gomółka. Ten pierwszy pozostawił po sobie dzieło konstytutywne dla literackiej polszczyzny. W tym zbiorze miejsce szczególne zajmuje Psałterz, czyli 150 wierszowanych przekładów bez precedensu w językach słowiańskich. Ten drugi skomponował 150 polifonicznych melodyj do tegoż. To wspaniałe dzieło, wiecznotrwałe. W tym kontekście widać wyraźnie pauperyzację współczesnej polszczyzny i muzykalności współczesnych Polaków – dodaje śpiewak.

Interpretacje „Melodii” przygotowane na gdański festiwal przez Monodię Polską rzeczywiście zapowiadają się oryginalnie. Śpiewakom przyświeca idea przenoszenia w XXI wiek dawnej, tradycyjnej maniery śpiewaczej. W tradycji tej, jak podkreśla Adam Strug, wartość stanowiła pieśń, a nie wykonawca czy jego interpretacja. „Jeśli zwracamy uwagę na siebie lub na własną ekspresję, jest już po śpiewie”, mówi szef Monodii. Dlatego właśnie śpiewacy niejako chowają się za dźwiękami, dają im wybrzmieć, a publiczności pozwalają skupić się na słowie.

Wielkopiątkowe popołudnie (19 kwietnia) na festiwalu Actus Humanus Resurrectio będzie zatem nie tylko wydarzeniem artystycznym, lecz także wokalno-instrumentalną medytacją, a dla wielu zapewne również głębokim przeżyciem religijnym. Doznaniom artystycznym sprzyjać będzie jednocześnie intymne i wytworne wnętrze gdańskiego Ratusza Staromiejskiego. Koncert odbędzie się w Ratuszu Staromiejskim przy ul. Korzennej 33/35 o godzinie 17:30.

***
Adam Strug – śpiewak i instrumentalista, autor piosenek, kompozytor muzyki teatralnej i filmowej, scenarzysta filmów dokumentalnych, etnomuzykolog, nauczyciel akademicki i radiowiec, niestrudzony popularyzator muzyki tradycyjnej, pomysłodawca zespołu śpiewaczego Monodia Polska, praktykującego pieśni przekazywane w tradycji ustnej.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.