Gniezno pożegnało ks. kan. Mariana Aleksandrowicza, dyrektora Archiwum Archidiecezjalnego

Kościół gnieźnieński pożegnał dziś ks. kan. Mariana Aleksandrowicza – długoletniego dyrektora Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, cenionego archiwistę i historyka Kościoła. Mszy św. pogrzebowej sprawowanej przed południem w katedrze gnieźnieńskiej przewodniczył Prymas Polski abp Henryk Muszyński.

Zmarłego żegnali kapłani, klerycy Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego, gdzie wykładał, współpracownicy, rodzina, a także znajomi i przyjaciele. W homilii bp Bogdan Wojtuś, Prepozyt Kapituły Prymasowskiej, do której ks. Aleksandrowicz należał, wielokrotnie podkreślał jego optymizm i gorliwość.

„Wszystko, co robił, robił z miłością, w duchu służby Chrystusowi i Kościołowi. Przez szereg lat niósł krzyż choroby, do końca zachowując pogodę ducha. Wypływała ona nie tylko z jego usposobienia. Ta radość i pogoda ducha miała swoje źródło w zjednoczeniu z Chrystusem” – mówił bp Wojtuś.

Przypomniał także drogę życiową śp. ks. Aleksandrowicza. Jak mówił, przez całe życie pracował sumiennie i owocnie na polu naukowym i dydaktycznym, kochając przy tym pracę duszpasterską w parafii. Przez szereg lat dojeżdżał do Grabowa Królewskiego, Orzechowa, a na końcu do parafii bł. Jolenty w Gnieźnie.

„Zawsze wiernie służył Bogu swoimi talentami, z gorliwością podejmując powierzone mu zadania. I tak wierny i gorliwy pozostał do końca” – mówił bp Wojtuś.

Ks. kan. Marian Aleksandrowicz urodził się 16 października 1935 roku w Inowrocławiu. Jego ojciec był urzędnikiem kolejowym, matka zajmowała się prowadzeniem domu i wychowaniem dzieci. Gdy miał 4 lata wybuchła wojna. Uczył się w domu. Po wyzwoleniu kontynuował edukację w III klasie Szkoły Podstawowej we Wrześni, gdzie rodzina Aleksandrowiczów zamieszkała jeszcze przed okupacją. Tam również ukończył Liceum Ogólnokształcące.

Po maturze, w 1953 roku, wstąpił do seminarium duchownego w Gnieźnie. Święcenia kapłańskie przyjął sześć lat później, 23 maja 1959 roku w katedrze gnieźnieńskiej z rąk kard. Stefana Wyszyńskiego. Pierwszą placówką, do której został skierowany, była parafia św. Stanisława w Nakle n. Notecią. Pracował tam tylko rok. Przełożeni dostrzegając jego wielki potencjał naukowy, skierowali go najpierw na studia z zakresu teologii dogmatycznej, a później na studia historyczne na KUL. Miał zająć się historią Kościoła w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem metropolii gnieźnieńskiej i prawodawstwa synodalnego. Po trzech latach studiów, w 1963 roku, obronił pracę licencjacką i magisterską nt. „Początkowe dzieje seminarium gnieźnieńskiego 1602-1718”.

Po powrocie ze studiów, w 1964 roku, rozpoczął pracę jako notariusz w Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie. Wykonywał także prace zlecone w Archiwum Archidiecezjalnym. Przez wiele lat współpracował z ówczesnym dyrektorem placówki ks. kan. Władysławem Zientarskim. W czasie remontu i przebudowy archiwum brał czynny udział w porządkowaniu, inwentaryzowaniu, katalogowaniu i konserwowaniu jego bezcennych zbiorów. Mimo wielu zajęć nie zarzucił pracy naukowej, czego owocem był obroniony na KUL doktorat nt. „Archidiakonat gnieźnieński w latach 1706-1721”.

W 1985 roku został zwolniony z funkcji notariusza Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie i mianowany kustoszem Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. W 1991 roku, po śmierci ks. kan. Władysława Zientarskiego, został dyrektorem placówki. Dzięki jego staraniom przeniesiono bezcenne zbiory z wież katedralnych do nowych, odpowiednio przystosowanych i zabezpieczonych pomieszczeń.

Równolegle z pracą w archiwum ks. Aleksandrowicz pracował na polu naukowym i dydaktycznym. Był zastępcą redaktora naczelnego, a później sekretarzem periodyku naukowego „Studia Gnesnensia”, wykładał historię Kościoła w gnieźnieńskim seminarium duchownym, a także w seminarium duchownym Zgromadzenia Ducha Świętego w Bydgoszczy oraz tamtejszym Prymasowskim Instytucie Kultury Chrześcijańskiej. Wykładał także w Prymasowskim Instytucie Teologicznym w Gnieźnie oraz w Studium Katechetycznym.

Był autorem wielu hasłem do Encyklopedii katolickiej oraz do Słownika Polskich Teologów Katolickich. Napisał szereg artykułów i opracowań z zakresu historii Kościoła, zwłaszcza Kościoła gnieźnieńskiego. Należał do Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych oraz Towarzystwa Naukowego KUL. Przez pewien czas kierował także pracami Komisji Historycznej, która zajmuje się badaniami nt. inwigilacji duchowieństwa archidiecezji gnieźnieńskiej i diecezji bydgoskiej przez służby specjalne.

W 1991 roku w uznaniu zasług został mianowany przez Prymasa Polski kard. Józefa Glempa kanonikiem gremialnym kapituły prymasowskiej. W 2005 roku otrzymał nagrodę specjalną od Towarzystwa Miłośników Gniezna, a w 2008 roku został uhonorowany brązowym medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” za zasługi dla odnalezienia oraz renowacji Ewangeliarza Lwowskiego – najcenniejszego zabytku piśmiennictwa ormiańskiego przechowywanego w Polsce.

Ks. kan. Marian Aleksandrowicz zmarł 2 lutego w wieku 75 lat. Spoczął na gnieźnieńskim cmentarzu śś. Piotra i Pawła. Ci, którzy go znali wspominają nie tylko jego ogromną wiedzę i zasługi na polu naukowym, ale także wielką kulturę osobistą, szlachetność, optymizm, bezpretensjonalność, wysublimowane poczucie humoru i otwartość na drugiego człowieka.