Gniezno: uroczystości patronalne ku czci św. Wojciecha (zapowiedź)

Doroczne uroczystości odpustowe ku św. Wojciecha – patrona Polski i archidiecezji gnieźnieńskiej odbędą się w dniach 27-28 kwietnia w Gnieźnie. W obchodach weźmie udział ponad 30 biskupów i kilka tysięcy wiernych z Polski i zagranicy.

Uroczystości rozpoczną się tradycyjnie w sobotni wieczór, 27 kwietnia, o godz. 19.30 w katedrze gnieźnieńskiej pierwszymi Nieszporami o św. Wojciechu. Nabożeństwu przewodniczyć będzie abp Tomasz Peta z Kazachstanu, a homilię wygłosi bp Edward Janiak z Kalisza.

Po zakończeniu nieszporów z katedry gnieźnieńskiej wyruszy procesja z relikwiami św. Wojciecha, która przejdzie ulicami miasta do kościoła pw. św. Michała Archanioła, gdzie odbędzie się modlitewne czuwanie.

W niedzielę rano srebrny relikwiarz św. Wojciecha przeniesiony zostanie ponownie na Wzgórze Lecha, gdzie na Placu św. Wojciecha u stóp katedry, sprawowana będzie o godz. 10.00 uroczysta suma odpustowa. Eucharystii przewodniczyć będzie kard. Dominik Duka OP – arcybiskup metropolita Pragi i prymas Czech, a homilię wygłosi abp Wiktor Skworc – metropolita katowicki.

Jak co roku, podczas Mszy św., przedstawiciele młodzieży otrzymają księgi Pisma Świętego, a pod koniec Eucharystii abp Celestino Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce, nałoży krzyże misyjne 28 misjonarzom udającym się na misje. W tym roku w grupie tej są 2 osoby świeckie. Niedzielną sumę odpustową transmitować będzie TVP Polonia.

Uroczystości świętowojciechowe zakończą się drugimi Nieszporami o św. Wojciechu, które odprawione zostaną w katedrze gnieźnieńskiej w niedzielne popołudnie o godz. 16.00. Nabożeństwu przewodniczyć będzie bp Krzysztof Wętkowski z Gniezna, a homilię wygłosi bp Wojciech Polak, sekretarz generalny KEP. Po nabożeństwie Prymas Polski abp Józef Kowalczyk udzieli błogosławieństwa dzieciom.

Jak co roku w świętowojciechowych obchodach aktywny udział weźmie młodzież. Przybędzie ona z pielgrzymką do grobu biskupa-męczennika w sobotnie popołudnie i weźmie udział w Mszy św. sprawowanej o godz. 15.00 pod przewodnictwem bp. Wojciecha Polaka. Będzie również uczestniczyć w wieczornej procesji oraz niedzielnej sumie odpustowej. Zgodnie z wolą abp. Józefa Kowalczyka spotkanie młodych w Gnieźnie po raz pierwszy będzie miało charakter archidiecezjalnego święta młodych.

W czasie tegorocznych uroczystości w katedrze gnieźnieńskiej wystawiony zostanie ołtarz „Gwiazda Kazachstanu – Ołtarz Miłosierdzia”. Ołtarz autorstwa gdańskiego artysty Mariusza Drapikowskiego został pobłogosławiony przez Benedykta XVI 10 października w Rzymie i peregrynuje po Polsce. Był wystawiony m.in. na Jasnej Górze, w Wałbrzychu i Wrocławiu. Na początku czerwca trafi do miejsca przeznaczenia, czyli sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju w niewielkim Oziornoje w Kazachstanie.

Św. Wojciech urodził się w 956 roku w czeskich Libicach. Był szóstym dzieckiem książęcej pary Sławnika i Strzyżysławy. Od dziecka przeznaczony do stanu duchownego w wieku 27 lat został biskupem praskim. Bezkompromisowy, niezrozumiany i skonfliktowany z diecezjanami wyjechał do Rzymu. Tam wstąpił do klasztoru benedyktynów na Awentynie. Po nakazanym przez papieża powrocie do Pragi i ponownym konflikcie z wiernymi zdecydował się na wyjazd na misje.

Wojciech gościł w Gnieźnie u księcia Bolesława Chrobrego tuż przed wyjazdem na północ, do plemienia Prusów. W drodze zatrzymał się w Gdańsku, gdzie nauczał i chrzcił. 23 kwietnia 997 roku po nieudanej próbie chrystianizacji Prusów został przez nich zamordowany. Według tradycji Bolesław Chrobry wykupił jego ciało z rąk pogan za tyle złota, ile ważyło, a następnie złożył w Gnieźnie, w kościele zbudowanym na Wzgórzu Lecha. Dwa lata później, w 999 roku papież Sylwester II wyniósł Wojciecha na ołtarze, a w roku następnym do Gniezna pielgrzymował cesarz niemiecki Otton III, który ogłosił papieską decyzję o erygowaniu pierwszej polskiej archidiecezji i metropolii ze stolicą w Gnieźnie.

Gnieźnieńskie uroczystości świętowojciechowe należą do najstarszych i największych w Polsce. Pierwszym odnotowanym przez kroniki aktem kultu św. Wojciecha był tzw. Zjazd Gnieźnieński w roku 1000, kiedy to cesarz niemiecki Otton III przybył do Gniezna, by modlić się u grobu męczennika. Kolejne wzmianki odnotowano na przełomie XII i XIII wieku. Z okresu tego pochodzi kilkanaście dokumentów noszących podpisy książąt wielkopolskich i tę samą datę – 23 kwietnia, co wskazuje na to, że uroczystości patronalne ku czci św. Wojciecha miały już formę zorganizowaną.

Na przestrzeni wieków do grobu św. Wojciecha pielgrzymowali zarówno „maluczcy”, jak i potężni. Szczególnie często zjawiali się w Gnieźnie jako pątnicy książę Bolesław Pobożny i Przemysł II. U relikwii męczennika modlił się także Władysław Jagiełło po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem. Orędownictwu św. Wojciecha polecił się także król Zygmunt Stary, który wobec zagrożenia tureckiego w 1511 roku publicznie oświadczył, że zamiast liczyć na pomoc innych narodów lub szczęście wojenne, woli liczyć na św. Wojciecha.

Uroczystości świętowojciechowe o charakterze zbliżonym do współczesnego, zaczęto organizować w Gnieźnie w pierwszej połowie ubiegłego wieku. Przez szereg lat miały one wymiar wyłącznie diecezjalny, ograniczany dodatkowo w czasach PRL-u. Dopiero w latach 80. ubiegłego wieku nabrały one charakteru ogólnopolskiego.