Gorzów Wlkp.: Cyganie, Kresowiacy, Poleszucy i Górale na Wigilii Narodów

Cyganie, Kresowiacy, Poleszucy i Górale po raz siódmy spotkali się na wieczerzy podczas Wigilii Narodów, która odbyła się 15 grudnia w Miejskim Centrum Kultury Zawarcie w Gorzowie Wielkopolskim.

Od siedmiu lat spotykają się przedstawiciele Towarzystwa Miłośników Wilna, Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Miłośników Polesia, Stowarzyszenia Kultury Dąbrowieckiej z Dąbrówki Wielkopolskiej, Związku Litwinów w Szczecinie, Związku Ukraińców w Polsce oraz Stowarzyszenia Miłośników Kultury Łemkowskiej w Gorzowie i Ługach, zespół górali czadeckich Wichowianki z Brzeźnicy, bośniacki zespół Jutrzenka z Kruszyna koło Bolesławca oraz chór prawosławny Sotiria z Gorzowa Wlkp.

Kilkakrotnie w wieczerzy udział brali Żydzi z diaspory ze Szczecina, Tatarzy, Chińczycy pracujący w Gorzowie czy polsko–nigeryjska rodzina.

Uczestnicy wieczerzy ubrani byli w tradycyjne kolorowe stroje, każda mniejszość narodowa przyniosła świąteczne przysmaki, na biało przykrytych stołach znalazły się m.in.: kisiel z owsa, kutia, groch i fasola z grzybami, pierogi, sękacze, śledzie oraz barszcz, zupa migdałowa i gołąbki z kaszą gryczaną i ziemniakami.

„Takie spotkania umożliwiają prezentację kultur, podtrzymują tradycje i są okazją do integracji ludzi o różnych korzeniach" – uważa Leszek Bończuk ze Stowarzyszenia Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej im. „Papuszy” w Gorzowie Wielkopolskim. Pokoleniowe wieczerze od początku prowadzi aktor Stanisław Jaskułka – znawca kultur i góral z pochodzenia.

W tym roku z powodu choroby nie było przedstawicieli Łemków z ks. Arturem Grabanem, nie wystąpił także chór „Sotiria” z Gorzowa Wielkopolskiego z powodu niedawnej śmierci ks. Bazylego Michalczuka, proboszcza prawosławnej parafii w Gorzowie Wlkp.

Inicjatorem Wigilii Narodów jest Edward Dębicki gorzowski Rom, artysta, kompozytor, poeta i pisarz, który podkreśla, że Romowie są bardzo wierzącymi ludźmi, ale mało praktykującymi, co jest wynikiem koczowniczego trybu życia, jaki Cyganie od wieków prowadzili, a także z dyskryminacji ich narodowości, co można było zaobserwować podczas prezentowanego filmu „Papusza”. Cygańska poetka Bronisława Wajs "Papusza" była ciotką Edwarda Dębickiego i przez 30 lat mieszkała w Gorzowie Wielkopolskim. W związku z tym odbył się tu „Tydzień z Papuszą” z koncertami muzyki romskiej, spotkaniami z głównymi aktorami filmu o cygańskiej poetce, wystawy i projekcje.

Organizatorem wieczerzy pokoleniowej jest Stowarzyszenie Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej im. Papuszy w Gorzowie Wlkp., współorganizatorem Miejskie Centrum Kultury.