Historyk IPN o abp. Tokarczuku: jego niezłomność była wielowymiarowa

Abp Ignacy Tokarczuk był niezłomny nie tylko wobec władz komunistycznych. Jego niezłomność dotyczyła także wymiaru duchowego – mówił dr Mariusz Krzysztofiński, historyk rzeszowskiego IPN podczas wykładu „Pasterz niezłomny. Abp Ignacy Tokarczuk” zorganizowanego wspólnie przez IPN i Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu 1 lutego wieczorem. Wczoraj minęła 94. rocznica urodzin arcybiskupa.

Prelegent przypominając biografię arcybiskupa, wspomniał o podsłuchu, zainstalowanym w domu biskupim. Nawiązał do tego podczas dyskusji, ks. Tadeusz Pater, salezjanin mieszkający w Przemyślu od 1975 r. – Rozmawiał z kimś poufnie, a te informacje od razu stawały się jawne, nawet publikowane w mediach. Biskup stanął na granicy: komu w końcu może ufać? – opowiadał ks. Pater.

Ks. prałat Stanisław Czenczek przypomniał również o tym, jak zabójca ks. Popiełuszki Grzegorz Piotrowski podczas procesu toruńskiego oskarżył arcybiskupa o współpracę z Niemcami podczas II wojny światowej. Zostało to mocno oprotestowane zarówno przez środowiska kościelne, jak i świeckich, którzy wysyłali do rządu listy.

Opowiadając o stawianiu kościołów wbrew władzom, dr Krzysztofińśki zaznaczył, że bp Tokarczuk nigdy nie zostawiał księży i wiernych samych. Zawsze deklarował pomoc i wspierał i w razie potrzeby płacił za nich kary. „To ja buduję. Ty tylko mnie reprezentujesz” – mawiał do kapłanów.

Historyk podkreślił także duchowy wymiar niezłomności wieloletniego pasterza diecezji przemyskiej. – Bp Ignacy Tokarczuk prowadził cały czas pracę samokształceniową. Bardzo dużo czytał, medytował, robił zapiski – mówił Krzysztofiński.

Zaznaczył, że w swoich kazaniach bardzo często nawiązywał do godności ludzkiej. – Wyróżniał trzy elementy niezbędne do zachowania godności osoby ludzkiej. Pierwszym była wierność własnym ideałom i przekonaniom, drugim obrona godności ludzkiej przez gotowość nachylenia się ku drugiemu człowiekowi z pomocą i życzliwością, trzecim – żeby po sobie zostawić w życiu ślad, nawet kiedy my na ziemi przeminiemy – opowiadał Krzysztofiński. Dodał również jedną z jego opinii, że „nie ma większej tragedii osobistej, niż, gdy człowiek działa wbrew samemu sobie”.

Abp Tokarczuk urodził się 1 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyższych koło Zbaraża. Święcenia kapłańskie przyjął w katedrze lwowskiej 21 czerwca 1942 r., z rąk bp Eugeniusza Baziaka. Sakrę biskupią – w katedrze w Przemyślu z rąk kard. Stefana Wyszyńskiego 6 lutego 1966 r. Przez wiele lat, jako ordynariusz diecezji przemyskiej, mimo sprzeciwu władz stworzył 220 nowych parafii i wybudował 430 nowych kościołów. Wszystkie bez zgody władz. Nazywany był „biskupem niezłomnym”, a przez rząd PRL uznawany za jednego z głównych wrogów ustroju. Poprzez swój bezkompromisowy stosunek do PRL i odważne wystąpienia, szybko uzyskał miano jednego z najpoważniejszych i najtrudniejszych wrogów ustroju. O wszelkich przejawach szykan bp Tokarczuk mówił wprost i otwarcie. W czasie historycznej wizyty w Przemyślu 2 czerwca 1991 r. Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł bpa Tokarczuka do godności arcybiskupiej, a 25 marca 1992 r. ustanowił go pierwszym metropolitą nowo powstałej metropolii przemyskiej. Rok później abp Tokarczuk przeszedł na emeryturę.