Historyk KUL na Dzień Flagi: biało-czerwona flaga łączy, ale też zobowiązuje

2 maja obchodzony jest w Polsce Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. To jedno z najmłodszych a zarazem radosnych świąt państwowych. – Flaga symbolizuje naszą przynależność do narodu i państwa – mówi dr hab. Robert Kozyrski, prof. KUL z Instytutu Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Zgodnie z Ustawą o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych flagą państwową jest prostokątny płat tkaniny o biało-czerwonych barwach ułożonych w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości. Górny pas ma kolor biały, a dolny czerwony, Ważne są też proporcje. Stosunek szerokości flagi państwowej do jej długości wynosi 5:8.

– Flaga to znak, który symbolizuje naszą przynależność do narodu i państwa, które nas identyfikują. Wywieszenie flagi państwowej to z jednej strony manifestacja jedności narodowej, ale też pewne zobowiązanie. Temu gestowi powinien towarzyszyć akt głębszego patriotyzmu – uważa prof. Robert Kozyrski z Instytutu Historii KUL.

Dzień Flagi RP ustanowiony został w 2004 roku i obchodzony jest 2 maja. Tego dnia, w 1945 roku polscy żołnierze zdobywający stolicę Niemiec umieścili biało-czerwoną flagę na Kolumnie Zwycięstwa i na Reichstagu w Berlinie.

Jak tłumaczy prof. Kozyrski to święto odwołuje się do tradycji sięgającej okresu wczesnego średniowiecza, w której dużą rolę odgrywał biały orzeł na czerwonym tle, będący jednym z symboli polskich władców, ale na przestrzeni wieków barwy narodowe ulegały pewnym modyfikacjom. – W okresie I Rzeczypospolitej były one czerwono-biało-czerwone. Biel symbolizowała czystość i niepodległość, a czerwień krew i honor – wyjaśnia prof. Robert Kozyrski. – Oficjalne i państwowe myślenie o barwach narodowych pojawiło się dopiero po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku – dodaje ekspert KUL.

Obecnie biało-czerwone barwy – obok białego orła i „Mazurka Dąbrowskiego” – są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej, które pozostają pod szczególną ochroną prawa.

– Flaga jest jednym z symboli majestatu Rzeczypospolitej Polskiej i naszego narodu, więc musi być objęta taką ochroną, a jej prezentowanie musi odbywać się zgodnie z przyjętymi zasadami – podkreśla prof. Robert Kozyrski.

Flaga państwowa powinna być umieszczona na maszcie lub drzewcu. Można ją także wywiesić na budynku, ale nigdy nie może ona dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody. Natomiast jeśli zamierzamy wywiesić ją w sposób pionowy to – patrząc od przodu – biel powinna być po lewej stronie, a czerwień po prawej stronie. – Flaga nie może być także brudna lub podarta – przypomina prof. Kozyrski.

Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji godnym sposobem zniszczenia zużytej flagi jest jej niepubliczne spalenie. Możliwe jest także godne zniszczenie flagi przez rozdzielenie barw. W innym przypadku można mieć narazić się na odpowiedzialność karną. Według kodeksu karnego za publiczne znieważenie lub zniszczenie flagi państwowej grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.