Iłża: XIX-wieczny obraz – średniowiecznym zabytkiem

Obraz z kościoła Matki Bożej Śnieżnej w Iłży, który był wcześniej datowany na XIX wiek, okazał się cennym zabytkiem. Konserwatorzy, którzy odnawiali wizerunek maryjny, odkryli, że pochodzi on z połowy XV w. i jest zaliczany do tzw. Hodegetrii Krakowskiej. Ustalono, iż obraz był kilka razy przemalowywany.

Odkrycia dokonano przypadkiem. Obraz w 2015 r. został poważnie uszkodzony w czasie profanacji kościoła w Iłży. Sprawca zdemolował wówczas świątynię i zniszczył kilka obrazów. Na wizerunku Matki Bożej mężczyzna narysował kilkanaście odwróconych krzyży oraz podźgał go widłami. Konserwacji i odrestaurowania obrazu podjęła się Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie. Prace prowadzone były pod kierunkiem prof. Małgorzaty Schuster-Gawłowskiej i dr Anny Sękowskiej.

– Ostatnio obraz zatracił czytelność i szlachetność gotyckiego malarstwa. Wiemy, że już w XVI/XVII wieku był po raz pierwszy naprawiany. Wówczas prawdopodobnie uzupełniono zaprawę i warstwę malarską na łączeniach desek oraz przemalowano płaszcz Matki Bożej.

W XVII w. zmieniono tło, zarzucając pierwotne, srebrzone. Wykonano nowe, częściowo pozłacane tło ze stylizowanym ornamentem roślinnym z elementem wici oraz motywem „chwiejakowania” – informuje Radio Plus Radom ks. Stanisław Styś, proboszcz iłżeckiej parafii Wniebowzięcia NMP.

Przypuszcza się, że obraz znalazł się w Iłży dzięki obecności w tym mieście biskupów krakowskich, do których należał pobliski zamek. W XVII w. wizerunek maryjny słynął jako cudowny. Wawrzyniec Stanisław Waruski złożył go jako wotum w podzięce za łaski doznane w 1660 r. Wspominał o tym historyk i znany regionalista ks. Jan Wiśniewski.