Islamska Indonezja otwiera się na inne religie

Muzułmańska Indonezja powoli zmierza w kierunku pluralizmu i tolerancji – uważa jeden z czołowych badaczy islamu w tym kraju, Abdul Moqushih Ghazali.

Zapewnia on, że „islam nigdy nie stanie się tam religią państwową”, choć jest to największy muzułmański kraj na świecie.
„Jedna z podstawowych tez w Koranie to szacunek dla ludzi mających odmienne poglądy” – powiedział Ghazali w wywiadzie dla katolickiej agencji UCAN. W trakcie swoich badań zauważył on, że zawarte w nim wypowiedzi przeciwko innym religiom, tzw. „wersety negujące”, dotyczą jedynie konkretnych sytuacji historycznych.

Jeden z takich wersetów brzmi: „Ani żydzi, ani chrześcijanie nigdy nie spoczną, póki wy (muzułmanie) nie przejdziecie na ich religię”. Zbadawszy 10 komentarzy napisanych przez rożnych „ulama” (‘badaczy islamu’) Ghazali stwierdził, że werset ten oraz jemu podobne odnoszą się do sytuacji, kiedy żydzi w Medina, a chrześcijanie w Najran traktowali muzułmanów jako swoich wrogów. „Jest to więc wypowiedź o znaczeniu politycznym, a nie religijnym” – konkluduje.

Muzułmański uczony zauważył, że podstawową przeszkodą otwierania się religii jest błędne pojmowanie pluralizmu religijnego. „Indonezyjska Rada Ulemów oświadczyła, że pluralizm jest zabroniony gdyż jest synkretyzmem. Tu właśnie tkwi nieporozumienie, gdyż islam i chrześcijaństwo są odmiennymi religiami, a pluralizm to uznanie faktu, że rożne religie istnieją obok siebie” – powiedział Ghazali.

Dodaje on, że podobne podejście spotkać można w Indonezji wśród fundamentalistów chrześcijańskich. „Gdy raz występowałem w programie radiowym stacji protestanckiej, pojawiły się głosy wzburzonych słuchaczy pytających, dlaczego chrześcijańska stacja zamieszcza programy z muzułmaninem” – opowiada.

Ghazali stwierdził, że choć „wielu badaczy islamu pozostaje w bardzo dobrych stosunkach z duchownymi chrześcijańskimi”, to „niestety wrzask fanatyków jest dużo lepiej słyszalny”. „Mimo to jestem pełen optymizmu, jeśli chodzi o przyszłość kraju, gdyż właśnie pluralizm a nie fanatyzm religijny i przemoc, jest najlepszą odpowiedzią na nasze problemy” – zakończył uczony.

37-letni Abdul Moqushih Ghazali wykłada na dwóch uczelniach muzułmańskich w Dżakarcie: Paramadina oraz Narodowym Uniwersytecie Muzułmańskim. Prowadzi także badania nad współczesną religijnością w Wahid Institute. Jest autorem wielu książek drukowych m.in. przez wydawnictwa chrześcijańskie. Zainteresowanie dialogiem z chrześcijaństwem wiąże się z jego studiami w jezuickim Driyarkara School of Philosophy. Jego najgłośniejsza praca to „Pluralizm według Koranu. Studium dotyczące fragmentów afirmujących i negujących pluralizm”.

W Indonzezji żyje ponad 237 mln ludzi. 87 proc. mieszkańców tego kraju wyznaje islam, 7 proc. to protestanci, a 3 proc. jest katolikami.