Istebna: wielkanocne palmy z „kocianek” zapewniają urodzaj

Funkcję palmy w Beskidzie Śląskim pełniły od dawna wiązanki bazi, zwanych na tym terenie „kociankami”. W niektórych rejonach pogranicza polsko-czesko-słowackiego nadal kultywowany jest zwyczaj kładzenia gałązki palmy pod pierwszą bruzdę podczas orki wiosennej – przypominają naukowcy.

Małgorzata Kiereś, dyrektorka Muzeum Beskidzkiego w Wiśle, zwraca uwagę, że u górali z Istebnej wielkanocna palma składa się głównie z witek wierzbowych, które po poświęceniu otrzymują szczególną moc. „Nadal się tu wierzy w ich moc ochrony przed burzą, ale przede wszystkim w moc zapewnienia urodzaju” – zauważa.

Etnograf podkreśla, że święcenie palm w Niedzielę Palmową kultywuje się w katolickich społecznościach pogranicza, natomiast nie jest znany ten zwyczaj wśród zamieszkujących te ziemie ewangelików. Niegdyś poświęconą palmę z bazi wtykano nad drzwi do obory stajni. W okolicach czeskiego Frydka-Mistka poświęcone palmy łączono w krzyż i wkładano do zaoranego pola. Był także zwyczaj, że po poświęceniu palm niektórzy połykali trzy "kocianki", by zabezpieczyć się przed chorobami gardła.