Jak media informowały o kanonizacji Jana Pawła II?

W jaki sposób media informowały o kanonizacji Jana Pawła II?. Odpowiedzi na to pytanie poszukiwali uczestnicy dwudniowej konferencji „Wielkość czy autorytet? Jan Paweł II w przekazie polskich mediów podczas jego kanonizacji”, która rozpoczęła się 16 października, w 37. rocznicę jego wyboru na papieża, w UKSW w Warszawie.

Witając uczestników rektor UKSW ks. prof. Stanisław Dziekoński przypomniał, że Jan Paweł II jest członkiem społeczności uczelni, gdyż jest doktorem honoris causa uniwersytetu, który wciela w życie jego ideały.

Ks. dr Zenon Hanas z UKSW omówił w jaki sposób prasa przekazywała odbiorcom kanonizację Jana Pawła II. Sam fakt prowadzenia procesu był bardzo często opisywany w prasie polskiej, kanonizacja była pokazywana także jako wielkie wydarzenie liturgiczne, historyczne, społeczne i polityczne w perspektywie globalnej oraz jako wydarzenie duchowe i religijne – podkreślił ks. Hanas.

Omawiając jego rolę lidera przypominano, że jest to papież, który przywracał wolność, podkreślano jego rolę w obaleniu komunizmu, jego globalne pielgrzymowanie. Przedstawiając duchowy i religijny aspekt kanonizacji podkreślano jego osobiste cechy – świętość i normalność jego życia, przytaczano wspomnienia i anegdoty.

Wśród wymienianych cech szczególnie akcentowano na jego otwartość na drugiego człowieka i chęć prowadzenia dialogu z każdym. Często podkreślano też znaczenie relikwii w kulcie świętych, pojawiały się wypowiedzi na temat modlitwy, także w świeckiej prasie.

Konkludując ks. dr Hanas stwierdził, że medialne rozumienie kanonizacji zależało, co naturalne, od profilu czasopisma, ale wszystkie podkreślały aspekt liturgiczny, opisywały też sam proces kanonizacji. Czasopisma głównego nurtu ukazywały kanonizację przede wszystkim w kontekście społeczno-politycznym, zaś katolickie oraz tabloidy silnie podkreślały wymiar duchowo-religijny wydarzenia. Do części z nich były załączone portrety i plakaty Jana Pawła wraz z tekstami modlitw, różańcami, modlitewnikami.

Dr Milena Kindziuk z UKSW omówiła depesze Katolickiej Agencji Informacyjnej, poświęcone kanonizacji Jana Pawła II. Zwróciła uwagę w tym okresie KAI uruchomiła specjalny serwis papieski. W depeszach wspominano także o kanonizacji Jana XXIII.

Jej zdaniem analiza serwisu pozwala stwierdzić, że wizerunek Jana Pawła II był pogłębiony, rozszerzony o wypowiedzi i wspomnienia wielu osób, które znały Papieża Polaka, co było możliwe dzięki kontaktom dziennikarzy KAI w Watykanie i łatwym dostępem do dostojników kościelnych. Pośrednio serwis KAI, dzięki mediom, które z niego korzystały, wywarł wpływ na kształtowanie się świadomości Polaków i na ich wizerunek Jana Pawła, zaś „serwis stanowił albo podstawowe źródło informacji o kanonizacji albo ważny punkt odniesienia – mówiła prelegentka.

Obok depesz, będących główną częścią serwisu KAI, były także zawarte opracowania problemowe, wywiady, komentarze. „Dzięki KAI możliwa też była szersza refleksja po kanonizacji” – stwierdziła dr Kindziuk. Jej zdaniem „analiza depesz KAI dotyczących kanonizacji pokazuje, że agencja te zasady w pełni zrealizowała, nie zatrzymując się jedynie na powierzchownych relacjach z samego wydarzenia, uwzględniając „ducha służby prawdzie”, jak określał to Jan Paweł II. Można zatem stwierdzić, że KAI działała w myśl nauczania Jana Pawła II, który mówił do dziennikarzy: „Kiedy dajecie relację z życia i działalności Kościoła, jeszcze silniej starajcie się uchwycić autentyczne, głębokie i duchowe motywacje jego myśli i działania” – zakończyła dr Kindziuk.

– Dyskutujemy, w jaki sposób Jan Paweł II był ukazywany przez polskie media – powiedziała w rozmowie z KAI Małgorzata Kucharska z Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia i Stowarzyszenie Absolwentów DNT, którzy są współorganizatorami sympozjum. – Czy był przedstawiany jako autorytet moralny czy naukowy, jakie uczucia temu towarzyszyły.

Kucharska przypomniała, że siedem lat temu została zorganizowana konferencja o relacjonowaniu odchodzenia i pogrzebu Jana Pawła II w mediach. Po tamtej konferencji powstała publikacja, zawierająca wystąpienia jej uczestników. – Będzie to pełny obraz tego, kim był papież Wojtyła dla Polaków wówczas. Ten obraz wciąż się zmienia, mamy już dwóch różnych „papieży”, wiele osób zna go tylko z historii. Obecna sesja ma być kolejnym zapisem kanonizacji – wydarzeń i interpretacji roli, jaką odegrał – mówiła współorganizatorka sesji.

Organizatorami sympozjum są Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia i Stowarzyszenie Absolwentów DNT we współpracy z czterema uniwersytetami – Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Uniwersytetem Warszawskim.