Jak odnajdywać miłość społeczną i wspólnotę – debata na Jasnej Górze

Pod hasłem „Abyście się społecznie miłowali” na Jasnej Górze odbyła się kolejna debata z cyklu „Raport jasnogórski 2016”. Dyskusje w oparciu o Śluby Narodu Prymasa Wyszyńskiego stanowią refleksję nad kondycją duchową Polaków w 1050. rocznicę chrztu Polski.

Do udziału w spotkaniu tym razem zaproszeni zostali: abp Wojciech Polak, Barbara Fedyszak-Radziejowska doradca prezydenta RP i członek Narodowej Rady Rozwoju, Krystyna Czuba medioznawca polityki, dziennikarz Grzegorz Górny i Dariusz Karłowicz, publicysta.

W siódmym punkcie Ślubów Jasnogórskich, które były motywem przewodnim dyskusji znalazły się m.in. słowa: „przyrzekamy usilnie pracować nad tym, aby w Ojczyźnie naszej wszystkie dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości, w zgodzie i pokoju, aby wśród nas nie było nienawiści, przemocy i wyzysku”.

Krystyna Czuba wyjaśniając pojęcie sprawiedliwości i miłości podkreśliła, że „sprawiedliwość nie polega na równości, bo każdy z nas ma różny wkład, różne zdolności, różne zaangażowanie a miłość nie polega na akceptacji tego co się dzieje wokoło”. – Sprawiedliwość bez miłości jest bezwzględna, ale sprawiedliwość bez prawdy też jest zakłamana. Zawsze musi być zachowana prawda o człowieku i o Bogu – zauważyła prof. Czuba. Dodała, że kard. Wyszyński „był wielkim wizjonerem i mistykiem”. – Prymas był symbolem męża sprawiedliwego, obok sprawiedliwości stawiał zawsze miłość, mówiąc, że sprawiedliwość jest zaślubiona miłości – zauważyła profesor.

Jej zdaniem, ludzie go słuchali, bo słyszeli siebie, a jego język wyrażał jego tożsamość. – Jego pouczenia bazowały na „społecznej nauce Kościoła”, „fenomenu Solidarności nie byłoby bez jego Jasnogórskich Ślubów Narodu” – stwierdziła była senator.

Barbara Fedyszak-Radziejowska, przedstawicielka kancelarii prezydenta podkreśliła, że w Polsce obserwujemy „dramatycznie szkodliwy dla wspólnoty sposób uprawiania debaty publicznej” i dlatego, jej zdaniem, wielkim obowiązkiem obywatelskim jest dziś odnalezienie wspólnoty. – Uważam to za początek powrotu do ducha, o którym pisano w czasach solidarności, że budowanie wspólnoty było możliwe, pomimo różnicy poglądów, bo poczucie wspólnoty było ważniejsze i silniejsze – powiedziała socjolog. Jak dodała „w Europie nie ma się prawa do własnego suwerennego państwa, jeśli się tej wspólnoty narodowej nie potrafi stworzyć, także ponad podziałami politycznymi, które są normalne, ale które nie mogą jej tak bardzo dekonstruować”.

Prymas abp Wojciech Polak odnosząc się do wielkich podziałów w polskim społeczeństwie zauważył, że w znacznym stopniu są to spory wśród ludzi odwołujących się, z obu stron, do wartości chrześcijańskich. – Tylko, że ja tego chrześcijaństwa nie widzę – stwierdził hierarcha i podkreślił, że „jesteśmy wszyscy wzywani do dokopywania się do czegoś głębszego w relacjach z drugim człowiekiem”. – Są apele, żeby Kościół był zwornikiem narodowej zgody, mówi się, że Kościół ma doprowadzić do narodowego pojednania, że ma obowiązek zszyć to co się rozrywa, ale na jakim poziomie? Jak ta mediacja ma wyglądać? – pytał ks. prymas i podkreślał, że „Kościół ma poziom Ewangelii”.

– To jest rzeczywistość Kościoła: nawracać ku Ewangelii, bo jeśli człowiek będzie nawrócony na tym poziomie, to potem wtedy, gdy musi wybierać różne rozwiązania, zawsze pozostanie z drugim w miłości społecznej – podkreślił metropolita gnieźnieński.

Abp Wojciech Polak wskazywał na ponadczasowe przesłanie Ślubów Narodu, które akcentowały „umiłowanie dobra wspólnego”. – Były one swoistym rachunkiem sumienia przed przeżywaniem milenium Chrztu Polski – zauważył Prymas i za kard. Stefanem Wyszyńskim podkreślał, że „Polskę trzeba zmieniać nie drogą rewolucji, ale drogą ewangelizacji”.

Grzegorz Górny mówił o pokoleniu 1966 roku, które wyrosło na milenijnym przesłaniu Prymasa Wyszyńskiego i podkreślał, że przezwyciężenie nienawiści jest możliwe wtedy kiedy każdy z nas rozpocznie od przemiany własnego serca.

– Przezwyciężanie nienawiści między Polakami trzeba zaczynać od samego siebie. Bóg jest źródłem miłości i z tego dopiero wynikają inne działania – przypominał dziennikarz. Jego zdaniem Śluby Narodu pokazują „biblijną wizję narodu” jako „formułę pewnego przymierza”.

Dariusz Karłowicz zauważył, że kard. Wyszyński w jakimś sensie „był również przywódcą politycznym”. Dla niego „państwowość była nierozłączna z chrześcijaństwem. Są to klasyczne terminy filozofii politycznej, które są zarazem kluczowymi terminami teologicznymi – stwierdził publicysta.

Odnosząc się do fragmentu Ślubów „przyrzekamy dzielić się między sobą ochotnie plonami ziemi i owocami pracy, aby pod wspólnym dachem domostwa naszego nie było głodnych, bezdomnych i płaczących”, Karłowicz zauważył, że kard. Wyszyński nie mówił o działalności humanitarnej czy dobroczynnej. – On mówił o czyś zupełnie innym. – Człowiekowi nie wystarcza dobra emerytura, bo największym jego dramatem jest samotność. Przełamuje ją tylko relacja osobowa a tę można stworzyć tylko wtedy, gdy odkrywa się własną kondycję a tą kondycją jest własna słabość – zauważył publicysta.

Jego zdaniem, „istota chrześcijańskiego nauczania charytatywnego polega na prawdzie, że tak naprawdę dać może ten kto nie ma, podzielić się może ten komu brakuje”. – Bez odkrycia, że sam potrzebuję pomocy, solidarności i wsparcia, nie jestem zdolny, by wejść w relację z drugim człowiekiem. To zupełnie co innego niż podział nadmiaru dóbr, który jest bardzo potrzebny, ale ma zupełnie inny wymiar – stwierdził zaproszony gość.

Debaty odbywać się jeszcze będą przez kolejne 2 miesiące: 17 kwietnia i 1 maja. Organizatorami cyklu „Raport Jasnogórski 2016” jest Zakon Paulinów a współorganizatorem Tygodnik Katolicki „Niedziela”, który jest również ich głównym patronem medialnym.

Patronat honorowy nad debatami objęli: Prezydent RP Andrzej Duda, Konferencja Episkopatu Polski, metropolita częstochowski abp Wacław Depo, generał Zakonu Paulinów o. Arnold Chrapkowski oraz Instytut Prymasa Wyszyńskiego. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie: raport.jasnagora.pl.