Jak zostanie zapamiętany Prymas Glemp? – konferencja w 10. rocznicę śmierci

O dziedzictwie i osobowości kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski, w 10. rocznicę śmierci dyskutowano podczas konferencji w Domu Arcybiskupów Warszawskich. “Był następcą wielkiego Prymasa Wyszyńskiego, ale miał swoją własną wizję” – zauważył kard. Kazimierz Nycz. Spotkanie zatytułowano: “Zrobiłem, co mogłem. Jak Prymas Polski Józef Glemp zostanie zapamiętany?”

Podczas debaty wskazywano, że lata publicznej działalności kard. Józefa Glempa przypadły na okres wielu przemian w polskim życiu politycznym, zaś jego decyzje nie zawsze zyskiwały zrozumienie w społeczeństwie, ale i w samym Kościele. Tak było np. wówczas, gdy w dniu wprowadzenia stanu wojennego jako przewodniczący Episkopatu Polski mówił w homilii, że będzie na kolanach błagał rodaków, by nie doszło do przelewu polskiej krwi.

Abp Wojciech Polak zwracał uwagę na skromność, gościnność i otwartość kard. Glempa. Wyraził też wdzięczność swojemu poprzednikowi za szereg dzieł, które do tej pory służą archidiecezji gnieźnieńskiej, w tym Prymasowski Instytut Teologiczny w Gnieźnie oraz Prymasowski Instytut Kultury Chrześcijańskiej w Bydgoszczy.

Kard. Kazimierz Nycz przypomniał, że kard. Glemp został następcą wielkiego prymasa Wyszyńskiego, co zapewne stwarzało mu pewną trudność, a także dylemat: czy stanąć w blasku poprzednika, czy też w jego cieniu. “Miał wobec niego wielki szacunek, ale też swoją własną wizję i nie nadużywał powoływania się na poprzednika” – stwierdził metropolita warszawski.

Z uznaniem wypowiadał się o sposobie, w jaki kard. Glemp jako przewodniczący Episkopatu prowadził obrady tego gremium. Miał zdolność wykorzystywania potencjału i talentów znaczących osobowości, które nadawały ton obradom Episkopatu w latach 80. i 90. – mówił kard. Nycz wymieniając nazwisko m.in. kard. Macharskiego oraz biskupów: Tokarczuka, Ablewicza, Gocłowskiego czy Zimonia.

Metropolita warszawski przypomniał, że w 1992 roku to kard. Glemp powierzył bp. Tadeuszowi Pieronkowi, jako wytrawnemu prawnikowi, odpowiedzialność za przeprowadzenie Synodu Plenarnego Kościoła w Polsce. Rok później bp Pieronek został sekretarzem generalnym Episkopatu, ale w 1998 nie został wybrany na drugą kadencję. “Był za dużym wiatrem na wełnę polskiego Episkopatu” – podsumował kard. Nycz. Wyraził przy tym żal, że kard. Glemp “nie powalczył” o drugą kadencję dla bp. Pieronka, dodając jednocześnie, że już wówczas “drogi między nimi nieco się rozeszły”.

O trosce kard. Glempa o internowanych w stanie wojennym mówił ówczesny kierownik sekretariatu Prymasa, a obecnie biskup łowicki Andrzej Dziuba. Wspomniał on m.in. o powołanym pod auspicjami kard. Glempa Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom.

Bp Dziuba wskazał też na troskę przewodniczącego Episkopatu o duchowe potrzeby tych, którzy w latach 80. opuścili Polskę, i konieczność posługi emigrantom w różnych krajach. Zwrócił uwagę na otwartość Kardynała na kapłanów, dla których zawsze miał czas, bez oporów przyjmując także tych “trudnych”.

Współpracę z kard. Glempem wspominał też jego kapelan, obecnie profesor teologii ks. Krzysztof Pawlina. Jak wyznał, dzięki Prymasowi odbył “warsztaty miłości do Kościoła”. Podkreślał jego niekłamaną pokorę, zwyczajność i serdeczność wobec ludzi.

Publicysta Grzegorz Polak stwierdził, że Prymas Glemp otworzył nową epokę, jeśli chodzi o relacje polskich biskupów z mediami, przełamując opory i nieufność wobec dziennikarzy panujące wówczas w tym środowisku. Nie bał się trudnych tematów, choć przecież ich nie brakowało” – zaznaczył konsultant biografii Prymasa Glempa.

Po zakończeniu sympozjum które prowadziła dr Milena Kindziuk, odczytano dekret kard. Kazimierza Nycza, nadający sali konferencyjnej w Domu Arcybiskupów Warszawskich imię Kard. Józefa Glempa.

***

Józef Glemp w latach w latach 1981-2006 był arcybiskupem metropolitą warszawskim, Prymasem Polski. Jako ostatni z prymasów przez wiele lat łączył funkcję metropolity warszawskiego i gnieźnieńskiego z funkcją przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski.

Urodził się w Inowrocławiu 18 grudnia 1929 roku, w rodzinie robotniczej. Po zdaniu matury wstąpił do Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1956 roku. Jedenaście lat później, w 1967 roku ks. Glemp został osobistym sekretarzem prymasa Stefana Wyszyńskiego.

W marcu 1979 roku został biskupem diecezji warmińskiej, sakrę przyjął z rąk prymasa Wyszyńskiego. Po jego śmierci w maju 1981 został arcybiskupem warszawskim i gnieźnieńskim oraz Prymasem Polski. W 1983 roku otrzymał godność kardynała.

Jako ostatni z prymasów przez wiele lat łączył funkcję metropolity warszawskiego i gnieźnieńskiego z funkcją przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski.

W 2007 roku kard. Glemp przeszedł na emeryturę. Decyzją papieża Benedykta XVI tytuł prymasa zachował do 80. roku życia, czyli do 2009 roku. Zmarł 23 stycznia 2013 roku w Warszawie w wieku 83 lat.