Jasna Góra: dotarła transgraniczna pielgrzymka z Zaolzia

Piesza pielgrzymka z Zaolzia w Republice Czeskiej dotarła do Częstochowy. 100 pątników prawie 170 km pokonało w 6 dni. Transgraniczna pielgrzymka piesza z Zaolzia jest owocem VI Światowego Dnia Młodzieży na Jasnej Górze.

W wędrówce uczestniczyli przede wszystkim Polacy mieszkający po czeskiej stronie Olzy, ale nie zabrakło i tych z polskiej strony oraz Czechów. Na Jasnej Górze spotkali się z uczestnikami pozostałych zaolziańskich pielgrzymek: rowerowej i autokarowej.

Pielgrzymkę po raz trzeci poprowadził ks. Andrej Slodička, wikariusz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Czeskim Cieszynie. – Jedność w Duchu Świętym to temat naszych rekolekcji w drodze – wyjaśniał Slodička. Kapłan przyznał, że do budowania jedności na różnych płaszczyznach potrzeba łaski Boga.

– Nasz region jest bogaty w narodowości, w wyznania, staraliśmy się więc iść w tym duchu łączności, przede wszystkim przez miłość, bo ta nas łączy przede wszystkim – mówiła Jolanta Bubik, która działa w parafialnym komitecie organizacyjnym pielgrzymki. Joanna Bubik jest córką twórców pielgrzymki. Piesza pielgrzymka z Zaolzia jest bowiem owocem VI Światowego Dnia Młodzieży na Jasnej Górze. 7 sierpnia 1991 roku wyruszyła pierwsza piesza pielgrzymka – wówczas jeszcze z Czechosłowacji do Częstochowy. Zapoczątkowali ją Jadwiga i Franciszek Frankowie,

– Bardzo kochamy Matkę Bożą, Matka Boża Częstochowska to jest Królowa Polski, czyli jest też naszą Królową. Kiedyś na Zaolziu mieszkało bardzo dużo Polaków, najwięcej jeśli chodzi o porównanie z Czechami. Dzisiaj się już wiele zmieniło, bo są mieszane małżeństwa, dzieci chodzą do czeskich szkół – tłumaczyła Jadwiga Franek, dodając: „Dzięki Polakom za Olzą wzrósł procent katolików i wierzących”.

Jakub wszedł na Jasną Górę w historycznym mundurze 4 Pułku Strzelców Podhalańskich. Od listopada 1920 garnizonem pułku był Cieszyn. Obecnie przy ul. Frysztackiej 2 w Cieszynie można zwiedzać muzeum poświęcone 4 Pułkowi Strzelców Podhalańskich. Młody pielgrzym w historycznym mundurze już od kilku lat wchodzi na Jasną Górę, pielęgnując tradycje regionu.

Z pieszą pielgrzymką przybyła także grupa 20 rowerzystów. Trasę do Częstochowy pokonali w ciągu 2 dni.
Pielgrzymka odbyła się pod hasłem: „Zjednoczeni w Duchu”.

Zaolzie to cześć Śląska Cieszyńskiego, którego tereny podzielono po I wojnie światowej na dwie części, polską i czechosłowacką (dzisiaj czeską). Na Zaolziu żyje dziś ok. 30 tys. Polaków, według spisu z 2011 r.

Oprócz pielgrzymki z Zaolzia na Jasną Górę przychodzi od kilku lat pielgrzymka z Ostrawy. Ponadto zza południowej granicy – ze Słowacji – w sierpniu przychodzą także z paulińskich parafii grupy: z Vranova nad Toplou (13 sierpnia) i z Trnawy (25 sierpnia).

Pielgrzymki z ziem pobratymczych dzisiejszych Czech przychodziły do jasnogórskiego sanktuarium już od XV w. Jan Długosz, historyk dworu Jagiellonów, jednoczących wówczas pod swym berłem Królestwo Polskie, Czechy i Węgry, potwierdza sławę jasnogórskiego Wizerunku Matki Bożej wśród ościennych narodów. Znane są także wpisy Czechów w księdze konfraterni paulińskiej i księdze cudów jasnogórskich z czasów Królestwa Polskiego.

Na ziemiach czeskich istniały dwa klasztory paulinów. Pierwszy z nich powstał w roku 1660 na Morawach w Moravskem Krumlove (niedaleko Brna), drugi w roku 1688 w Oboriśte (niedaleko Pragi). Obydwa skasował cesarz Austro-Węgier Józef II w 1786 r. Oba te klasztory (choć w różnym stanie) zachowały się i dzisiaj są wykorzystywane przez państwo.
Od 1994 r. paulini są znów obecni w Czechach; w klasztorze w Ostrawie-Privoze, a w 2017r. bp Tomáš Holub, ordynariusz diecezji pilzneńskiej zaprosił zakonników do parafii św. Jana Nepomucena w Pilźnie.

Wśród „śladów” związków Jasnej Góry z Czechami jest wykonana z piaskowca figura św. Prokopa z Sázavy w bezpośrednim otoczeniu placu pod szczytem jasnogórskim. Jest to rzeźba rokokowa z II poł. w. XVIII. Potwierdza ona żywy kult czeskiego Świętego w Polsce. Samą figurę wystawiono na Jasnej Górze w roku 1804 z okazji zatwierdzenia kultu tego czeskiego zakonnika i pustelnika. Podobno paulini chcieli przez to wynagrodzić Czechów za to, że właśnie z ich ojczyzny przybywało co roku do Matki Bożej Jasnogórskiej najwięcej zagranicznych pątników. Prokop jest jednym z patronów Czech.

Nieżyjący już historyk, paulin o. Zachariasz Jabłoński, analizując pielgrzymki wiernych z krajów ościennych wskazał na scalającą rolę Jasnej Góry wśród narodów słowiańskich i równocześnie wzmacniającą poczucie wzrastającej odpowiedzialności za uzyskaną suwerenność przez kraje słowiańskie. Tu za szczególną wskazuje pielgrzymkę czeską z 1927r. z udziałem kilkuset osób, a wśród nich 52 kapłanów. Bliskie stosunki łączyły harcerstwo polskie ze skautami słowackimi jeszcze z czasów niewoli – dokonywała się częsta wymiana młodzieży. Prawie każda z tych grup podczas pobytu w Polsce nawiedzała Częstochowę. W 1933 r. przybyła oficjalna pielgrzymka 800 osobowa młodzieży w strojach ludowych − reprezentacja czechosłowackiego „Orła”, skupiającej zarówno młodzież czeską jak i słowacką.

Ze Śląska Cieszyńskiego już w 1922 r. pielgrzymowała na Jasną Górę 300−osobowa grupa Polaków. W 1933 r. odnotowano pielgrzymkę kleryków polskiego pochodzenia.

W krótkim okresie po tzw. „Wiośnie Praskiej” lat 1967/1968, do momentu wkroczenia wojsk Układu Warszawskiego 22 VIII 1968 r., pielgrzymi z Czechosłowacji liczebnie dorównywali pielgrzymom z Polski, przybywającym na Jasną Górę. W 1970 r., mimo szykan władz komunistycznych, odnotowano w sanktuarium obecność prawie 15 tys. pielgrzymów z Czechosłowacji. Związki Czech z Jasną Górą były podtrzymywane, choć słabły ze względu na represje. Tak było aż do roku1989, po którym znów na Jasną Górę zaczęło przybywać wiele grup pielgrzymów narodowości czeskiej.

W czasie VI Światowych Dni Młodzieży na Jasnej Górze w 1991 r. około 1,7% stanowili Czesi i Słowacy. 11 sierpnia 1991 r. wieczorem Mszy św. na Szczycie przewodniczył abp Miroslav Vlk z udziałem 9 biskupów i 170 księży – zwłaszcza Czechów, Słowaków i Morawian. Msza św. została odprawiona w języku czeskim. Po Apelu Jasnogórskim 7 tysięcy Czechów, Słowaków i Morawian przeszło przed Ikoną Jasnogórskiej Matki Bożej.

8 września 1992 r. do jasnogórskiego sanktuarium przyjechał Vaclav Havel, były prezydent Czecho-Słowackiej Republiki Federacyjnej. Wizyta miała charakter prywatny i trwała ponad półtorej godziny. Vaclav Havel przybył na miejsce, o którym wiele słyszał. Sławnego pisarza i prezydenta powitał o. przeor Jerzy Tomziński i przekazał w darze kopię Jasnogórskiej Ikony.