Jasna Góra: dziś rozpoczynają się tradycyjne „Pawełki”

Tradycyjne „Pawełki”, czyli nowenna przed zewnętrzną uroczystością ku czci św. Pawła Pierwszego Pustelnika, patriarchy Zakonu Paulinów, rozpoczynają się w sobotę 12 stycznia na Jasnej Górze i we wszystkich paulińskich wspólnotach na świecie.

Tegoroczne „pawełkowe” świętowanie ma szczególny wymiar, bowiem paulini przeżywają 700-setną rocznicę oficjalnego zatwierdzenia Zakonu przez Stolicę Apostolską.

„Pawełki” jasnogórskie nie mają sobie równych, gdyż w częstochowskim klasztorze posługuje prawie jedna piąta wszystkich paulinów na świecie. Przeor Jasnej Góry o. Bogdan Waliczek zapowiedział, że „nabożeństwa będą okazją do wdzięczności za istnienie zakonu i czasem spojrzenia na jego przyszłość”. „Jubileusz to czas dziękczynienia, ale i stawiania sobie nowych wyzwań w sercu, w duchowości, w życiu. Jest to moment zastanowienia się nad sobą, rozważanie nad swoim powołaniem i Pawełki temu sprzyjają” – powiedział przeor.

Zdaniem o. Izydora Matuszewskiego, przełożonego generalnego paulinów, jubileusz 700-lecia istnienia zakonu jest okazją do powrotu do źródeł. „Trzeba nam wracać do źródeł, by napić się pod palmą egipską czystej wody nieskażonej przez cywilizację, aby z nowym zapałem i gorliwością służyć ludowi Bożemu” – podkreślił generał.

Duchowy profil Zakonu Paulinów zmieniał się wraz z upływem czasu. Z pustelniczego charakteru pierwotnej wspólnoty, zmienił się we wspólnotę kontemplacyjno-czynną. Poza Azją paulini posługują na wszystkich kontynentach. Ponad 500 zakonników prowadzi działalność apostolską w 70 placówkach na świecie.

„Pawełki” każdego dnia rozpoczyna uroczysta procesja ubranych w białe płaszcze i piuski zakonników, którzy wyruszając z zakrystii, przechodzą przez bazylikę do kaplicy św. Pawła I Pustelnika, ufundowanej w XVII wieku przez rodzinę Denhoffów. Ozdobiona czarnym marmurem i białymi stiukami kaplica jest na czas nabożeństw odświętnie udekorowana czterokolorową flagą paulińską. Kolor biały przypomina barwę habitu, żółty – pustynię egipską, zielony – palmę żywicielkę Świętego Pustelnika, natomiast czarny – kruka, który przynosił codziennie chleb św. Pawłowi.

Celebrans w uroczystych szatach liturgicznych i w otoczeniu asysty oraz ministrantów okadza wystawione na ołtarzu w specjalnej monstrancji relikwie Pawła z Teb, po czym następuje odśpiewanie XVII-wiecznych hymnów opowiadających o prześladowaniu chrześcijan za czasów cesarza Decjusza i o życiu św. Pawła. Śpiew wykonywany na przemian przez zakonników i wiernych oraz przy akompaniamencie organów i jasnogórskiej orkiestry dętej.
W trakcie nabożeństw wygłaszane są także okolicznościowe rozważania, które w tym roku nawiązywać będą do duchowości i historii Zakonu św. Pawła. Pierwsze kazanie o duchowej wartości pustyni i jej znaczeniu wygłosi o. Jerzy Tomziński, wieloletni generał Zakonu, obecnie najstarszy paulin.

Zakończeniem każdego nabożeństwa „pawełkowego” jest ucałowanie przez wiernych relikwii św. Pawła Pustelnika. Pochodzący z XVII wieku relikwiarz wykonany jest w kształcie herbu paulińskiego, na którym widnieją palmy z dwoma lwami po bokach i kruk z bochenkiem chleba w dziobie. Zakonnicy podchodzą do relikwiarza według zasady pierwszeństwa w powołaniu zakonnym, czyli od najstarszego do najmłodszego.

Jasnogórskie nabożeństwo co roku gromadzi wielu wiernych. Najwięcej osób, głównie rodzin i dzieci, przybywa w niedzielę po 15 stycznia. W tym roku będzie to niedziela 20 stycznia, kiedy odbywać się będą tzw. uroczystości zewnętrzne ku czci św. Pawła. Pustelnik uznawany jest bowiem za szczególnego opiekuna najmłodszych i matek spodziewających się rozwiązania lub pragnących mieć potomstwo.

Św. Paweł Pierwszy Pustelnik żył w południowym Egipcie w latach 228-341. Większość życia spędził na samotni w Tebach. Kanonizował go papież Gelazy w 491 r. Kościół uznał go za pierwszego pustelnika. Wiadomości o życiu św. Pawła przekazał jego duchowy spadkobierca św. Antoni opat, a spisał je św. Hieronim.