Jasna Góra ma nową bramę wjazdową

Jasna Góra ma nową bramę wjazdową. To dużej skali przedsięwzięcie zostało zrealizowane w ramach projektu z funduszy europejskich: „Kompleksowa restauracja zabudowań Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze”. Dotąd Sanktuarium dysponowało jedną bramą wjazdową tzw. Bramą Papieską, która jednocześnie pełniła funkcję bramy wejściowej dla pielgrzymów i turystów. Ze względu na ich bezpieczeństwo powstała konieczność wykonania drugiego wjazdu.

Nowa brama wjazdowa powstała w tzw. kurtynie północnej, od strony Rynku Wieluńskiego i Parku 3 Maja. Brama jest przeznaczona dla samochodów osobowych, dostawczych, gospodarczych. W ten sposób odciążony zostanie główny ciąg komunikacyjny wiodący na Jasną Górę od parkingów przez Bramę Papieską i zwiększone zostanie bezpieczeństwo pieszych pielgrzymów wchodzących na Jasną Górę.

„Dokonaliśmy rzeczy, która z pewnością przejdzie do historii Jasnej Góry” – powiedział o. Czesław Brud, administrator klasztoru jasnogórskiego, koordynujący całość prac remontowych na Jasnej Górze.

Od wielu lat w obrębie Jasnej Góry powstały pewne niedogodności komunikacyjne. Ma to związek z wybudowaniem w latach 80. Domu Pielgrzyma i przy nim rozległego parkingu. Znacząco zwiększyła się liczba wiernych przybywających od strony zachodniej, przez Bramę Papieską, która długo stanowiła jedyny wjazd na teren klasztoru dla pojazdów kołowych.

– Połączenie ruchu pieszego i samochodowego stanowi zagrożenie dla osób tłoczących się w wąskim przejeździe. W okresie wzmożonego ruchu pielgrzymkowego są trudności w ruchu pojazdów. Trzeba zauważyć, że jest to także droga wjazdowa dla tzw. pojazdów uprzywilejowanych, czyli karetek pogotowia, policji czy wozów strażackich – powiedział o. Brud. Dodał, że dzięki funduszom unijnym pojawiła się możliwość realizacji projektu na dużą skalę, dlatego Paulini postanowili zaradzić problemom komunikacyjnym. – Nowa brama ma przejąć cały ruch kołowy, aby brama papieska od strony domu pielgrzyma służyła tylko pieszym – zapowiedział o. Brud. Wyjaśnił, że przed podjęciem wyzwania analizowane były różne warianty. „Nawet ogólnokrajowa komisja konserwatorska zebrała się na Jasnej Górze i włączyła w projektowanie drugiego wjazdu. Za sugestią tej komisji przyjęto wariant, który został aktualnie zrealizowany” – podkreślił administrator jasnogórskiego klasztoru.

Zakres prac objął wyburzenia, roboty ziemne, prace renowacyjne, instalacyjne i wykończeniowe oraz montaż bram. Usunięto 3 tys. m sześciennych ziemi, która zalegała między jednym a drugim murem – samo to zajęło prawie rok. W murach zostały wybite dwa otwory wjazdowe, został jednak zachowany dawny kształt i charakter kurtyny północnej. Lewą stronę nowego ciągu komunikacyjnego stanowi mur zewnętrzny twierdzy, a prawą – mur wewnętrzny klasztoru. Stworzony nad nimi układ stropowy zamyka całość szerokiej drogi wewnętrznej. Przez bramą mogą wjeżdżać pojazdy do wysokości 3 metrów.
Prace budowlane przy kurtynie północnej rozpoczęły się we wrześniu 2009 r. i trwały prawie 2 lata. Całość została zakończona w czerwcu br.

– Oczywiście, będzie to wymagało czasu, żeby przyzwyczaić naszych kierowców i gości, nauczyć ich wjazdu od strony Rynku Wieluńskiego, niemniej jednak na pewno jest to jedno z najlepszych rozwiązań”, zauważył administrator Jasnej Góry.

Wewnątrz ciągu wjazdowego wybudowano pochylnię z różnicą poziomów ok. 10proc., aby w ten sposób zniwelować ok. 5-metrową różnicę wysokości między drogą, prowadzącą z parku, a drogą na poziomie terenu klasztoru. Pochylnia zapewnia swobodny wjazd samochodom. „Wjazd w tym miejscu daje możliwość korzystania z niego bez najmniejszych utrudnień nawet w trakcie głównych uroczystości trwających na Szczycie” – powiedział o. Brud.

Powyżej bramy wjazdowej wykonano nową konstrukcję żelbetową, która została wsparta na części murów. Konstrukcja umożliwia swobodne przejście całymi wałami Jasnej Góry tak, jak to było przed i w czasie remontu.

W czasie prac, w pobliżu Bastionu św. Rocha, dokonano kilku odkryć archeologicznych. Odsłonięte zostały dawne pomieszczenia gospodarcze oraz kawałek zabytkowego muru, związanego z pierwszą fortyfikacją bastionową, który został wyeksponowany jako świadek przeszłości. Będą trwały dalsze prace nad jego pełną identyfikacją. Mur jednak zobaczą nieliczni, gdyż nowa brama ma charakter służbowy. Auta, posiadające uprawnienia do wjazdu na teren klasztoru, pojadą od skrzyżowania ul. 3 Maja i Wieluńskiej kawałkiem pasażu Bareły, po czym przy bastionie św. Trójcy wjadą do klasztornego parku. Następnie wybrukowaną drogą u stóp wałów dotrą do przebicia w kurtynie północnej.

Realizacja projektu budowy nowej bramy wjazdowej kosztowała prawie 5 mln złotych. Dofinansowanie z Unii Europejskiej to ponad 4 mln złotych, a dofinansowanie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – ponad 638 tys. złotych. Reszta to środki własne Klasztoru Paulinów na Jasnej Górze.

Jak podkreślił Mariusz Kleszczewski, wicemarszałek województwa śląskiego, Jasna Góra była „idealnym beneficjentem” projektu i doskonale prowadziła przebieg projektu, i „można go podawać jako wzór prawidłowej realizacji projektu”. Wykonane prace „poprawiają bezpieczeństwo pielgrzymów i atrakcyjność turystyczną miejsca” – powiedział wicemarszałek.

Projekt kluczowy „Kompleksowa restauracja zabudowań Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze” uzyskał dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 oraz ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu operacyjnego „Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego”. Jego realizacja rozpoczęła się w 2008 roku i trwać będzie do końca 2012 roku. Projekt został podzielony na trzy zadania: – rekonstrukcja i konserwacja budynków Klasztoru Ojców Paulinów (m.in. wymiana więźby dachowej części klasztoru, remont budynku, tzw. organistówki, na potrzeby systemu monitoringu Jasnej Góry, konserwacja i remont Kaplicy Różańcowej), – konserwacja i remont budynku bazyliki jasnogórskiej (wymiana posadzki, modernizacja ogrzewania, renowacja sklepienia i ścian, remont organów), – kurtyna północna – wjazd na teren klasztoru paulinów.