Jasna Góra: trwają 17. Światowy Zjazd i Pielgrzymka Kresowian

17. Światowy Zjazd i Pielgrzymka Kresowian trwają na Jasnej Górze. Spotkanie odbywa się dokładnie w 70. rocznicę kaźni profesorów lwowskich i jest okazją do modlitwy za pomordowanych na Wschodzie. Podczas otwartego Forum Kresowego odbywa się debata dotycząca ciągle nie załatwionych spraw związanych z wypędzeniem Polaków z ziem ojczystych oraz problemów Rodaków, którzy na tych ziemiach pozostali. Podpisane zostanie porozumienie o współpracy Światowego Kongresu Kresowian ze Związkiem Harcerstwa Polskiego i Związkiem Harcerstwa Rzeczypospolitej.

Zjazd tradycyjnie rozpoczęła Msza św. w Kaplicy Matki Bożej celebrowana w intencji Ojczyzny, o jedność w Narodzie, błogosławieństwo dla Kresowian i ich dobroczyńców w kraju i poza jego granicami. W kazaniu ks. Tadeusz Isakowicz–Zaleski przypomniał o wielkim wkładzie Polaków w dzieje i historię Kresów Wschodnich, szczególnie w rozwój Lwowa. – Mija 350. rocznica utworzenia Uniwersytetu Lwowskiego, jednego z najstarszych w Europie Wschodniej, mamy sto lat od utworzenia we Lwowie pierwszych drużyn harcerskich, wspominamy obronę Lwowa w czasie powstania nazywanego Powstaniem Orląt Lwowskich, podczas którego ginęli polscy harcerze, przed zbliżającymi się mistrzostwami Europy w piłce nożnej wspominamy, że Lwów jest kolebką polskiego piłkarstwa, bo tam właśnie powstały pierwsze drużyny piłkarskie – wyliczał ks. Isakowicz-Zaleski.

Podkreślał, że u Tronu Matki Bożej wspominamy też tragiczne rocznice mordu Polaków na Wschodzie, zwłaszcza rozstrzelanie w nocy z 3 na 4 lipca 1941 r. polskich profesorów we Lwowie, mord 8 dominikanów w Czortkowie czy tzw. „krwawą niedzielę” – rzeź na Wołyniu z 11 lipca 1943 r. „Te tragiczne wydarzenia są przez nas przypomniane nie dlatego, żeby rozdzierać stare rany, ale po to, aby wyraźnie powiedzieć, że ofiarami ludobójstwa w czasie II Wojny Światowej byli Polacy, tylko dlatego, że byli Polakami, tylko dlatego, że należeli do warstw inteligenckich, że byli patriotami, że należeli do organizacji społecznych czy patriotycznych”. Dodał, że „straszliwy był holokaust, czy mord Ormian w Turcji, ale straszliwy też był mord Polaków na Wschodzie, o którym Europa milczy”.

Mordu profesorów lwowskich, polskich naukowców, profesorów wyższych uczelni Lwowa dokonała specjalna jednostka policyjna III Rzeszy – Einsatzkommando zur besonderen Verwendung, po rozpoczęciu okupacji Lwowa przez Wehrmacht. Egzekucja na Wzgórzach Wuleckich została przeprowadzona przez Niemców w nocy z 3 na 4 lipca 1941 roku. Zginęło 22 profesorów lwowskich oraz 18 członków ich rodzin, przyjaciół i znajomych. Wśród zamordowanych byli wybitni uczeni: prawnik Roman Longchamps de Berier i lekarz medycyny sądowej Włodzimierz Sieradzki – rektorzy Uniwersytetu Jana Kazimierza, inżynier Kasper Weigel – Kierownik Katedry Miernictwa Politechniki Lwowskiej, matematyk Włodzimierz Stożek, chemik Stanisław Pilat, światowej sławy lekarz – stomatolog Antoni Cieszyński oraz krytyk literacki i pisarz Tadeusz Boy-Żeleński. Jedynym, któremu po kilku godzinach udało się opuścić areszt w tak zwanej Bursie Abrahamowiczów na Wzgórzach Wuleckich, był profesor Franciszek Groer. Zawdzięczał to prawdopodobnie niemieckiemu nazwisku i żonie Angielce. Właśnie on dostarczył informacje z miejsca przesłuchań.

Po 70 latach nadal nie wyjaśniono okoliczności lwowskiej zbrodni. Kierował nią SS-brigadenfuehrer Eberhard Schoengarth, który w listopadzie 1939 roku aresztował profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Lista, na podstawie której zatrzymywano profesorów w nocy z 3 na 4 lipca, powstała prawdopodobnie znacznie wcześniej, w środowisku ukraińskich studentów w Krakowie. Nie wiadomo jednak, kto zlecił jej sporządzenie. Jesienią 1943 roku zacierając ślady zbrodni, Niemcy ekshumowali zwłoki zamordowanych, które następnie zostały spalone. Gestapo rozpoczęło aresztowania natychmiast po wkroczeniu Niemców do Lwowa, 2 lipca 1941 roku. W aresztowaniach uczestniczyli też żandarmi i "Ptasznicy", czyli żołnierze ukraińskiego batalionu "Nachtigall".

Obok uczczenia pamięci pomordowanych i przypomnienia historii, Zjazdy Kresowian są także okazją do społecznej debaty dotyczącej ciągle nie załatwionych spraw związanych z wypędzeniem Polaków z ich ziem ojczystych oraz problemów Rodaków, którzy na tych ziemiach pozostali. „Uważając, że istnieje pilna potrzeba stworzenia szerokiego frontu społecznego na rzecz zachowania narodowej pamięci o Kresach, dążymy do wypracowania wreszcie tak skutecznych sposobów działania w przywracaniu oraz przekazywaniu następnym pokoleniom pamięci narodowej, aby w końcu zaowocowały prawdziwym i uczciwym w nim współuczestnictwem osób sprawujących w imieniu Narodu władzę. Żądamy wszechstronnego wsparcia naszych działań i dlatego też usilnie zabiegamy o możliwie reprezentatywny udział w Zjeździe przewodniczących wszystkich klubów parlamentarnych, posłów i senatorów oraz posłów do parlamentu europejskiego” – powiedział prezes Światowego Kongresu Kresowian Jan Skalski.
Kresowianie domagają się odkłamania historii szczególnie dotyczącej II wojny światowej, upamiętnienia miejsc kaźni Rodaków na Kresach i należytego miejsca dla tych tematów w mediach i programach szkolnych.

Tegoroczne Forum poświęcone jest szczególnie sprawie kresowego dziedzictwa. W stulecie powstania we Lwowie pierwszych drużyn skautowych uczestnicy Zjazdu omawiają to, co dla dobra Ojczyzny w okresie stu ostatnich lat wnieśli harcerze. „W ich młodzieńczej, pełnej zapału i oddania służbie Bogu i Niepodległej znajdujemy silne duchowe oparcie i odkrywamy obiecującą perspektywę bezpiecznego i roztropnego przekazania w dobre ręce dziedzictwa Kresów”, powiedziała Danuta Skalska, rzecznik Światowego Zjazd i Pielgrzymki Kresowian. Podczas Forum podpisane zostanie porozumienie o współpracy Światowego Kongresu Kresowian ze Związkiem Harcerstwa Polskiego i Związkiem Harcerstwa Rzeczypospolitej.

– Od lat spotykamy się na Jasnej Górze głośno artykułując nasze hasło: Kresowianie domagają się prawdy. W tym roku żądanie to zabrzmi mocniej, bo tej prawdy domagać się będą wraz z nami ludzie młodzi, harcerze, przyszli spadkobiercy naszej historii, tradycji i kultury – podkreśliła Skalska.

Podczas spotkania honorowe członkostwo Światowego Kongresu Kresowian i Praemium Honoris Cresovianae otrzymają Wojciech Kilar, kompozytor, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski i Wiktor Węgrzyn, komandor Rajdu Katyńskiego.
Wojciech Kilar przyjmując honorowe członkostwo i dziękując za Praemium Honoris Cresovianae przyznane mu za wybitne zasługi w kształtowaniu poczucia godności i podmiotowości Polaków w kraju, na Kresach i wychodźstwie poprzez twórczość generowaną z głębokiej wiary i patriotyzmu – napisał: „Czuję się szczególnie zaszczycony i najprawdziwiej wzruszony tym tak wysokim wyróżnieniem otrzymanym od moich kresowych Rodaków….Pragnę moich drogich kresowych Przyjaciół zapewnić o mojej duchowej z Nimi jedności – tak jak zawsze, tak teraz i do końca naszej ziemskiej wędrówki. Z całego serca dziękuję Kresowianom, nasze Kresy żyją i żyć będą dzięki nim. Tak nam dopomóż Bóg!”.

Otwarte Forum Kresowe odbywa się w Auli O. Kordeckiego. Uroczystości zakończy Koncert Jasnogórski w wykonaniu przedstawicieli młodego pokolenia: zespołu „Paka Buziaka” – zdobywców I nagrody na IV Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki Lwowskiej i Lwowskiego Bałaku – Kraków 2010. Wystąpią także: duet EWAN – laureaci Grand Prix Festiwalu Piosenki Lwowskiej – Jelenia Góra 2010 i chór Gloria Dei z Wrocławia.

Na uroczystościach obecni są: przedstawiciele Organizacji Kresowych i Patriotycznych, przedstawiciele Związku Sybiraków i Związku Wypędzonych z Kresów Wschodnich, członkowie Organizacji Kombatanckich i Kresowych z kraju i zagranicy, oddziały Towarzystwa Miłośników Lwowa, Wilna, Wołynia, Podola, Polesia oraz ich poczty sztandarowe, Związek Harcerstwa Polskiego, Stowarzyszenie ‘Koliber’, Sekcja Młodzieżowa Prawicy Rzeczpospolitej, Młodzież Wszechpolska, Stowarzyszenie ‘Memoria Fidelis’, Porozumienie Orła Białego oraz Polskie Towarzystwo Gimnastyczne Sokół.