Jedlnia: poświęcono pomnik ku czci powstańców styczniowych

Pomnik ku czci powstańców styczniowych został poświęcony 20 stycznia w podradomskiej Jedlni. Jest on dedykowany 17 żołnierzom, którzy polegli w dwóch zwycięskich bitwach stoczonych z Rosjanami w kwietniu 1863 r. Uroczystość była jedną z wielu, która odbywa się w tych dniach w diecezji radomskiej z okazji 150. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego.

Mszę świętą w kościele św. Mikołaja przewodniczył ks. Janusz Smerda, proboszcz jedliński. Homilię wygłosił ks. Stanisław Sikorski, kapelan Solidarności oraz duszpasterz Ludzi Pracy i Kombatantów. Przywołał w niej cytat z "Dziadów" Adama Mickiewicza: "Zemsta, zemsta na wrogach, z Bogiem, a choćby mimo Boga". – Ten, niemal bluźnierczy cytat pokazuje niezwykłą determinację Polaków w drodze do niepodległości. Wykorzystując każdą okazję do walki dobijali się o wolną Polskę przez ponad 120 lat – mówił ks. Sikorski.

Przypomniał, że jednym z istotniejszych etapów tej walki jest zryw znany jako Powstanie Styczniowe. Mówił, że "stoczono ponad tysiąc bitew i potyczek, przez powstańcze oddziały przewinęło się ponad 200 tys. ochotników, niezwykłą kartę Powstania zapisali tzw. "sztyletnicy", zupełnie zapomniani przez historię, choć to oni budzili największy strach i respekt wśród Rosjan". – I choć ostatecznie Powstanie upadło, to "sen o szpadzie" zrodził nowe pokolenie romantyków, którzy pół wieku później już nie "odpuścili" zaborcom i pod przewodnictwem wychowanego na powstańczych ideach komendanta Piłsudskiego zatknęli sztandar wolności na Królewskiej siedzibie w Warszawie. Czy nasze pokolenie to docenia? – mówił ks. Sikorski.

Po liturgii na tzw. Starym Cmentarzu został poświęcony pomnik ku czci powstańców. Został on wykonany z granitu. Na czterech kamiennych płytach został wyrzeźbiony powstańczy orzeł oraz informacja o pochowanych powstańcach. W środku monumentu znajduje się krzyż.

Poległych powstańców do Jedlni przywiózł ks. Józef Gacki, proboszcz Jedlni w latach 1838-1876, powstaniec i kronikarz ziemi radomskiej. Chowając ich bezimiennie ks. Gacki chciał uchronić rodziny poległych przed represjami carskimi.

Jedlnia jako jedna z nielicznych miejscowości w dawnym województwie sandomierskim posiadała własną organizację powstańczą. Tu w nocy 22 stycznia na 23 stycznia 1863 r. miał miejsce jedyny zakończony sukcesem, spośród przygotowanych przez Mariana Langiewicza, atak 140-osobowego oddziału dowodzonego przez Narcyza Figettiego na stacjonującą we wsi 4. kompanię 2. pułku saperów wojsk carskich. W niecałe trzy miesiące później, 20 kwietnia 1863 r. w pobliskich Jaścach miała miejsce zakończona zwycięstwem powstańców bitwa oddziału Jankowskiego z przeważającymi siłami rosyjskimi pod wodzą gen. Nikołaja Meller-Zakamelskiego. Poległych w tej walce 17 powstańców nieznanych imion i nazwisk pochowano w zbiorowej mogile na starym cmentarzu w Jedlni.