„Jesteśmy dłużnikami Soboru”

– Jesteśmy dłużnikami Soboru Watykańskiego II w dziele wzmocnienia duszpasterstwa migrantów we wspólnocie katolickiej – mówił w sobotę w Sandomierzu bp Dimitrios Salachas podczas konferencji „Sacri canones – 20 lat doświadczeń”.

Egzarcha apostolski dla katolików greckich obrządku bizantyjskiego bp Dimitrios Salachas przypomniał, że Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich w wielu punktach inspirowany deklaracjami Soboru Watykańskiego II, Orientalium Ecclesiarum, przypomina święty obowiązek katolików wschodnich do przestrzegania wszędzie zasad własnego obrządku, zachowywania, promowania i rozwijania go, rozumianego jako dziedzictwo liturgiczne, teologiczne, duchowe i dyscyplinarne.

Hierarcha poświęcił dużo miejsca funkcjonowaniu katolików wschodnich i zachodnich na tym samym terytorium, szczególnie w kontekście zjawiska emigracji wiernych wschodnich do krajów Europy Zachodniej.

– Jak wiadomo, od początku XX wieku aż do dzisiaj, tysiące wiernych wschodnich Kościołów katolickich emigrowało i emigrują z Bliskiego, Środkowego i Dalekiego Wschodu oraz z Europy Wschodniej i Centralnej do krajów Zachodu, USA, Ameryka Łacińskiej, Kanady, Australii, Europy zachodniej, itd. – mówił bp Salachas.

– Kościoły wschodnie, katolickie i prawosławne, do chwili obecnej znajdują sie w sytuacji rozmaitych trudności, jak dyskryminacja chrześcijaństwa na Bliskim i Środkowym Wschodzie, szczególnie w Ziemi Świętej – podkreślił.

Egzarcha apostolski zwrócił w swym wystąpieniu na to, że chrześcijanie, szczególnie młodzi, w wielu krajach tego obszaru – Liban, Syria, Irak, Iran, Egipt, Libia, Izrael, Palestyna, Ziemia Święta, itd. – w ostatnich dziesięcioleciach opuszczają masowo swoją ojczyznę.

– To prawdziwe przelewanie krwi chrześcijan na Bliskim i Środkowym Wschodzie. Tragiczne wydarzenia wojenne i sytuacja społeczna, ekonomiczna i polityczna na Wschodzie popychają szczególnie chrześcijan do szukania lepszego przeznaczenia dla nich i dla ich dzieci – mówił bp Salachas.

– Migracje powodują powstawanie zjawiska, z którym musi się zmierzyć każdy lokalny Kościół katolicki. Mówi się o prawdziwym „znaku czasu”. Hierarchie katolickie w różnych krajach zachodnich realistycznie zauważyły, że imigracja jest ujawnieniem „choroby demograficznej”, która drąży kraje pochodzenia – podkreślał.

Migracja, zdaniem bp Salachasa, stanowi także doskonałe spotkanie na płaszczyźnie ekumenicznej i międzyreligijnej. – Jest to absolutna nowość dla niektórych krajów. Kościół w tym dziele ma opatrznościową okazję ukazania swojej powszechności, swojej katolickości: może podtrzymywać wyjątkową sieć solidarności i współpracy pastoralnej pomiędzy krajami pochodzenia i krajami osiedlenia. Jest to możliwość, która musi być doceniona w sposób poważny – mówił egzarcha apostolski.

Mówca zwrócił uwagę na to, że w aspekcie społecznym, emigrant w obcej ziemi dla zapewnienia lepszego życia powinien włączyć się we wspólnotę, która go gości, nauczyć się języka, zachowywać lokalny porządek prawny, zaadoptować się do praktyk i zwyczajów lokalnych, włączyć się w nowy kontekst społeczny, kulturalny, polityczny i religijny.

– Nie może to jednak powodować wykorzenienia z jego tradycji urodzenia, z jego tożsamości kulturalnej, religijnej i kościelnej – akcentował biskup.

Jednocześnie bp Salachas podkreślił to, że ta liczna diaspora migrantów katolików wschodnich powoduje oczywiście, poza innymi problemami, także zaniepokojenie o naglącą, adekwatną i specyficzną troskę duszpasterską.

– Jest to problem nie tylko prawny, ale przede wszystkim natury duchowej. Emigracja stanowi ryzyko nie tylko zubożenia Kościołów wschodnich, ale ze względu na tragiczny rozwój zjawiska stanowi ryzyko doprowadzenia do ich zaniku – powiedział egzarcha.

– Dlatego są konieczne nowe struktury kościelne w krajach zachodnich w celu dania emigrantom katolikom wschodnim możliwości życia i świadczenie o swojej wierze zgodnie z własną tradycją we własnym obrządku – zaapelował.

Obszerny referat głowy greckiego Kościoła wschodniego dotyczył także m.in. założeń doktrynalnych i dyscyplinarnych Soboru Watykańskiego II, relacji międzykościelnych pomiędzy katolikami wschodnimi i łacińskimi w zakresie przynależności do jednego z Kościołów sui iuris lub do Kościoła łacińskiego, celebrowania i administrowania sakramentami inicjacji chrześcijańskiej i sakramentu małżeństwa.