Kalendarz i nowa metodologia obrad Synodu Biskupów

W dniach 4-25 października będzie obradowało w Watykanie XIV zgromadzenie zwyczajne Synodu Biskupów nt. „Powołanie i misja rodziny w Kościele i świecie współczesnym”. Sekretarz generalny Synodu kard. Lorenzo Baldisseri przedstawił kalendarz prac tego gremium, zastrzegając się przy tym, że nie jest on ostateczny i papież jako przewodniczący Synodu może wprowadzić doń pewne zmiany.

Zgromadzenie rozpocznie się w niedzielę 4 bm. o godz. 10 uroczystą Mszą św. koncelebrowaną w bazylice św. Piotra pod przewodnictwem papieża. Nazajutrz w godzinach 9-12.30 odbędzie się pierwsza kongregacja generalna, którą otworzy jeden z czterech przewodniczących delegatów, mianowanych przez Ojca Świętego. Z kolei dwie oddzielne relacje przedstawią sekretarz generalny i relator generalny Synodu kard. Péter Erdő, po czym rozpoczną się prace nad I częścią „Instrumentum laboris”, której tematy przedstawi także prymas Węgier. Następnie głos zabierze jeden z audytorów i zaczną się wypowiadać ojcowie synodalni. Po południu w godzinach 16.30-19.00 trwać będzie druga kongregacja generalna z dalszymi wystąpieniami ojców. Na godziny 18-19 przewidziano czas na luźne wypowiedzi uczestników zgromadzenia.

We wtorek 6 bm. w godz. 9-12.30 odbędzie się 3. kongregacja generalna, po czym w godz. 16.30-19 rozpoczną działalność tzw. „circuli minores”, czyli 13 grup tematyczno-językowych (jedna niemiecka, 4 angielskie, po 3 hiszpańskie i francuskie oraz 2 włoskie). W czasie tych pierwszych spotkań w grupach zostaną wybrani ich moderatorzy, czyli przewodniczący i relatorzy, którzy później na sesjach plenarnych będą przedstawiać wyniki prac swych grup.

Obrady w tych „mniejszych kółkach” toczyć się będą do 8 bm. w godz. 9-12.30 i 16.30-19 – łącznie 5 sesji. W piątek 9 października w godz. 9-12.30 obradować będzie 4. kongregacja generalna, na której relatorzy zapoznają zebranych z przebiegiem i wnioskami z prac swoich grup oraz przekażą spostrzeżenia dotyczące pierwszej części Synodu. Na swym pierwszym posiedzeniu zbierze się też 9-osobowa Komisja ds. Opracowania Relacji Końcowej, której z nominacji papieskiej przewodniczy relator generalny Synodu kard. Erdő.

Tegoż dnia w godz. 16.30-19 odbędzie się 5. kongregacja generalna, na której rozpatrywana będzie II część „Instrumentum laboris” z przedstawieniem jej tematów przez relatora generalnego. Przewidziano świadectwo audytora i wystąpienia ojców synodalnych. W godzinach 18-19 będą się mogli wypowiadać na różne tematy wszyscy chętni. Podobny przebieg, ale bez wolnych głosów, będzie miała sobota 10 bm. z dwiema kongregacjami.

Niedziela 11 bm. będzie dniem wolnym, a nazajutrz zostaną wznowione prace „circuli minores” – dwa razy dziennie w godz. 9-12.30 i 16.30-19, w sumie 4 sesje do wtorku 13 października.

W środę 14 bm. w godz. 9-12.30 będzie obradować 8. kongregacja generalna, na której zostaną przedstawione wyniki prac w grupach i zalecenia dotyczące II części Instrumentum. Odbędzie się też zebranie Komisji pod przewodnictwem kard. Erdő. Po południu tegoż dnia (16.30-19) obradować będzie 9. kongregacja generalna nad III częścią „Instrumentum laboris”, do której tematy przedstawi relator generalny. Wystąpią audytor i ojcowie synodalni. Na godz. 18.30-19 przewidziano wolne wypowiedzi.

Podobny przebieg będą miały następne dni – do 16 bm., łącznie 4 kongregacje: 9-12.30 oraz 16.30-19 (wolne wypowiedzi zaplanowano po 11. kongregacji – 15 bm., w godz. 18.30-19). Ponadto 16 bm. w godz. 9-12.30 głos zabiorą delegaci braterscy, a w czasie 13. kongregacji 16 bm., w godz. 16.30-19 głos zabiorą audytorzy i audytorki.

W sobotę 17 bm., w godz. 9-12.30 odbędzie się specjalne spotkanie-sesja z okazji 50-lecia instytucji Synodu Biskupów z udziałem Ojca Świętego i pokazem filmu dokumentalnego na ten temat. Po południu tegoż dnia, w godz. 16.30-19 zbiorą się na swej X sesji „circuli minores”.

W niedzielę 18 października nie będzie obrad synodalnych, za to papież Franciszek podczas uroczystej Mszy św., która rozpocznie się o godz. 10, ogłosi świętymi błogosławionych Wincentego Grossiego, Marię od Niepokalanego Poczęcia oraz Ludwika i Marii Azelii (z d. Guérin) Martinów – rodziców św. Teresy od Dzieciątka Jezus.

W poniedziałek 19 przez cały dzień (9-12.30 i 16.30-19) i we wtorek 20 bm. do południa będą pracować „circuli minores” (11, 12 i 13. sesja), a po południu odbędzie się 14. kongregacja generalnej, na której uczestnicy obrad zapoznają się z wynikami obrad w grupach i z zaleceniami dotyczącym III części „Instrumentum laboris”. Odbędzie się również 1. głosowanie nad wyborem Rady Synodu.

Środa 21 bm. będzie dniem wolnym od obrad, zbierze się natomiast Komisja opracowująca relację końcową. W czwartek 22 bm. w godz. 9-12.30 będzie obradować 15. kongregacja generalna, na której przewidziano także drugie głosowanie nad wyborem Rady, przedstawienie projektu dokumentu końcowego i wręczenie go ojcom synodalnym. Po południu tegoż dnia (16-19.30) odbędzie się 16. kongregacja z wystąpieniami ojców nad projektem dokumentu końcowego i przekazywaniem spostrzeżeń i uwag na piśmie.

Piątek 23 bm. będzie dniem wolnym, ale zbierze się Komisja pracująca nad relacją końcową, w sobotę natomiast odbędą się dwie ostatnie kongregacje generalne: 17 (9-12.30) i 18 (16.30-19). Na tej pierwszej będzie czytany projekt relacji końcowej, która zostanie przegłosowana po południu. Posiedzenie to, zamykające roboczą część Synodu, zakończy się uroczystym odśpiewaniem hymnu „Te Deum”.

W niedzielę 25 października o godz. 10 rozpocznie się w bazylice św. Piotra Msza św. koncelebrowana pod przewodnictwem papieża, zamykająca oficjalnie Synod Biskupów.

Kard. Baldisseri przypomniał podczas piątkowego briefingu w Watykanie, że proces synodalny rozpoczął się przed dwoma laty wysłaniem pierwszego kwestionariusza do wszystkich Kościołów partykularnych, który pozwolił naszkicować profil rodziny w świecie współczesnym, jej bogactw a także stojących przed nią wyzwań. Kolejnym elementem była Relacja Końcowa zeszłorocznego Synodu Nadzwyczajnego, z której wypłynęły kolejne pytania. Odpowiedzi na nie znalazły się w Instrumentum laboris – dokumencie w którym znajduje się także Relacja Końcowa ubiegłorocznego Synodu oraz wypowiedzi poszczególnych Kościołów partykularnych. Instrumentum laboris stanowić będzie podstawę prac obecnego Synodu. 

Następnie sekretarz generalny Synodu Biskupów przedstawił skład obecnego zgromadzenia. Weźmie w nim udział 270 ojców synodalnych: 42 z urzędu, 183 z wyboru i 45 z nominacji papieskiej. 54 z nich reprezentuje Afrykę, 64 Amerykę, 36 Azję, 107 Europę oraz 9 Oceanię. Do uczestników z urzędu należą zwierzchnicy 15 synodów Kościołów Wschodnich sui iuris, przełożeni 25 dykasterii Kurii Rzymskiej, a także sekretarz i podsekretarz Synodu Biskupów.

W zgromadzeniu synodalnym wezmą też udział: 24 ekspertów i współpracowników sekretarza generalnego, 51 audytorów i audytorek, 14 delegatów bratnich (innych Kościołów chrześcijańskich). W Synodzie weźmie udział 18 małżeństw (17 jako audytorzy i audytorki), jedno w charakterze ekspertów.
Mówiąc o metodologii prac kard. Baldisseri zaznaczył, że została ona zaaprobowana przez Ojca Świętego podczas zebrania Rady Zwyczajnej Synodu Biskupów w dniach 25-26 maja br.

Pierwszą nowością ma być udostępnianie tekstów wystąpień poszczególnych ojców zaraz po ich wygłoszeniu. Większą wagę mają też mieć spotkania w małych grupach („circuli minores”). 

W poniedziałek, 5 października przewodniczący delegowany, kard. André Vingt-Trois skieruje pozdrowienie do Ojca Świętego, który otworzy prace zgormadzenia. Następnie głos zabiorą sekretarz generalny i relator generalny. Relator generalny przedstawi także tematy pierwszej części – „Wyzwania stojące przed rodziną”. Po nim swoje świadectwo złoży para małżonków-audytorów. Wreszcie nadejdzie pora na wystąpienia ojców synodalnych (ograniczone do 3 minut). 

Przewidziano także 13 sesji w małych grupach („circuli minores”), gdzie dyskusja nie będzie ograniczona czasowo. Na zakończenie sesji relator każdej z grup złoży krótkie sprawozdanie w auli synodalnej. Relacje „circuli minores” podane będą do wiadomości publicznej. Ta sama procedura będzie miała miejsce na rozpoczęcie każdej z części („Rozeznać powołanie rodzinne” i „Misja rodziny dzisiaj”) w kolejne tygodnie. Ojcowie synodalni oprócz tekstów swoich wystąpień będą też mogli przekazać do sekretariatu generalnego inne swoje teksty.

Następnie kard. Baldisseri przedstawił skład komisji, która ma opracować Relację Końcową obecnego Synodu Zwyczajnego. W jej skład wchodzą: relator ogólny kard. Peter Erdo, arcybiskup Esztergom-Budapest (Węgry), sekretarz specjalny abp Bruno Forte, arcybiskup Chieti-Vasto (Włochy); kard. Oswald Gracias, arcybiskup Bombaju (Indie); kard. Donald Wuerl, arcybiskup Waszyngtonu (USA); kard. John Atcherley Dew, arcybiskup Wellington (Nowa Zelandia); abp Victor Manuel Fernández, rektor Papieskiego Uniwersytetu Katolickiego Argentyny; bp Mathieu Madega Lebouakehan, ordynariusz biskup Mouila (Gabon); bp Marcello Semeraro, biskup Albano (Włochy); Ks. Adolfo Nicolás Pachon, przełożony generalny Towarzystwa Jezusowego, reprezentujący Unię Przełożonych Generalnych. Tekst Relacji Końcowej zostanie przedstawiony 24 października rano w auli, a po południu poddany pod głosowanie. Następnie zostanie przekazany Ojcu Świętemu, który podejmie decyzję co do jego dalszych losów.

Jeśli idzie o informację o pracach Synodu, każdego dnia przewidziano briefing w dla dziennikarzy. Ojcowie synodalni mogą swobodnie kontaktować się z mediami, zgodnie z własnym uznaniem. Natomiast zachowana zostanie dyskrecja co do różnych faz wypracowywanego dokumentu podstawowego. Media będą też mogły zapoznać się z pełnym tekstem relacji z „circuli minores”.