Kard. Claudio Gugerotti specjalnym wysłannikiem papieża na jubileusz 100-lecia diecezji pińskiej

Papież Leon XIV mianował 23 sierpnia kard. Claudio Gugerottiego, prefekta Dykasterii ds. Kościołów Wschodnich, swoim specjalnym wysłannikiem na centralne uroczystości jubileuszu 100-lecia diecezji pińskiej, które odbędą się 18 października br.

Kard. Gugerotti pełnił w latach 2011–2015 funkcję nuncjusza apostolskiego na Białorusi, gdzie dobrze poznał lokalny Kościół i jego problemy. Ma on również bogate doświadczenie dyplomatyczne na obszarze postsowieckim, pełniąc wcześniej misje m.in. na Ukrainie, w Gruzji, Armenii i Azerbejdżanie. Jego powrót na Białoruś w roli papieskiego wysłannika podkreśla znaczenie jubileuszu diecezji pińskiej zarówno dla Kościoła lokalnego, jak i całej wspólnoty katolickiej w regionie.

Obchody jubileuszu

Rok jubileuszowy został zainaugurowany 28 września 2024 r. w Różanie – miejscu związanym z kultem maryjnym. Podczas inauguracji bp Dziemianko konsekrował odnowioną kaplicę św. Kazimierza, patrona diecezji.

W ramach przygotowań wyznaczono sześć kościołów jubileuszowych, w których wierni mogą uzyskać odpust zupełny. Odbywają się tam nabożeństwa i wydarzenia związane z obchodami Roku Świętego 2025.

Z okazji jubileuszu wydano również publikacje dokumentujące historię i architekturę diecezji, m.in. album poświęcony świątyniom dekanatu prużańskiego. Organizowane są także spotkania kapłańskie, dni skupienia i uroczystości w poszczególnych parafiach, podczas których przypomina się postać bp. Zygmunta Łozińskiego oraz świadectwo duchowieństwa, które wytrwało w wierze w czasach sowieckiego terroru.

Centralne uroczystości odbędą się 18 października 2025 r. w katedrze w Pińsku. Mszy św. będzie przewodniczył kard. Claudio Gugerotti jako legat papieski. Obecni będą również wszyscy białoruscy biskupi, duchowieństwo i wierni z całej diecezji, a także delegacje z Polski i Ukrainy. W programie przewidziano wspólną modlitwę, koncert jubileuszowy, a także otwarcie wystawy poświęconej historii diecezji.

Setna rocznica diecezji pińskiej jest okazją do przypomnienia bogatej, ale i dramatycznej historii Kościoła katolickiego na Białorusi. Jubileusz ukazuje również żywotność wspólnoty, która – mimo dekad prześladowań – zachowała wiarę i tożsamość. Udział papieskiego wysłannika w obchodach podkreśla bliskość Stolicy Apostolskiej wobec katolików na Białorusi i wagę, jaką Ojciec Święty przywiązuje do ich świadectwa wiary.

Historia diecezji pińskiej

Diecezja pińska została erygowana przez papieża Piusa XI bullą „Vixdum Poloniae unitas” 28 października 1925 r. Jej pierwszym biskupem był Sługa Boży Zygmunt Łoziński (1870–1932), wcześniej biskup miński, znany z gorliwości duszpasterskiej i wierności Kościołowi w trudnych czasach prześladowań.

Diecezja obejmowała wówczas rozległe tereny Polesia i była częścią metropolii wileńskiej. Po II wojnie światowej większość jej terytorium znalazła się w granicach Związku Sowieckiego. Represje wobec Kościoła doprowadziły do likwidacji seminariów, zamykania parafii i prześladowania duchowieństwa. Wiele lat diecezja funkcjonowała bez ordynariusza – faktycznie administrowana była przez kapłanów i biskupów rezydujących poza jej granicami.

Symbolem trwania Kościoła pińskiego w warunkach komunistycznych był kard. Kazimierz Świątek (1914–2011), więziony przez NKWD, a po upadku ZSRR mianowany arcybiskupem mińsko-mohylewskim i jednocześnie administratorem apostolskim diecezji pińskiej. To on stał się duchowym odnowicielem życia katolickiego na Białorusi w latach 90.

W 2012 r. diecezja otrzymała pierwszego ordynariusza od czasów II wojny światowej – został nim bp Antoni Dziemianko, który kieruje nią do dziś. Diecezja obejmuje obecnie obwody brzeski i homelski i jest jedną z czterech diecezji katolickich Białorusi.