Kardynał Schönborn od 25 lat arcybiskupem Wiednia

Przed 25 laty, 14 września 1995 roku, 50-letni wówczas Christoph Schönborn, objął urząd arcybiskupa Wiednia, największej diecezji Kościoła katolickiego w Austrii. Jego biskupim zawołaniem są słowa Chrystusa z Ewangelii św. Jana : „Vos autem dixi amicos” („Nazwałem was swoimi przyjaciółmi” – J 15,15). W styczniu bp. kard. Schönborn ukończył 75 lat i zgodnie z prawem kościelnym poprosił papieża o zwolnienie go ze sprawowanych funkcji. Zgodnie z wolą papieża pozostaje nadaj arcybiskupem Wiednia do czasu mianowania jego następcy. W tym roku czeka go jeszcze jeden jubileusz: w grudniu będzie obchodził 50-lecie święceń kapłańskich.

Kard. Christoph Schönborn to dominikański teolog, wybitny intelektualista, poliglota, człowiek głębokiej modlitwy. Arcybiskup Wiednia od dawna uważany jest za jednego z czołowych teologów Kościoła powszechnego. Jest jednym z trzech dominikanów w Kolegium Kardynalskim.

Christoph Schönborn urodził się 22 stycznia 1945 r. w arystokratycznej rodzinie w miejscowości Skalsko w czeskiej diecezji Litomierzyce. W tym samym roku jego rodzina musiała uciekać do Austrii. Po maturze w 1963 r. wstąpił w Niemczech do zakonu dominikanów. Studiował teologię i filozofię w Bonn, Wiedniu oraz w Paryżu. Święcenia kapłańskie otrzymał 27 grudnia 1970 r. w Wiedniu z rąk kard. Franza Königa.

W latach 1971-72 ukończył studia doktoranckie w Instytucie Katolickim w Paryżu, a następnie w Ratyzbonie, gdzie był słuchaczem obecnego prefekta Kongregacji Nauki Wiary, kard. Josepha Ratzingera. W 1974 r. uzyskał tytuł doktora w Instytucie Katolickim w Paryżu na podstawie pracy „L’Icône du Christ” (Ikona Chrystusa), co stanowiło pierwszy owoc jego głębokich studiów nad Kościołem Wschodnim. Od 1975 r. wykładał dogmatykę na Uniwersytecie Katolickim we Fryburgu szwajcarskim i prowadził zajęcia z teologii chrześcijańskiego Wschodu.

W latach 1980-1991 był członkiem komisji teologicznej Konferencji Biskupów Szwajcarii. Należał też do Międzynarodowej Komisji Teologicznej przy Kongregacji Nauki Wiary. Od 1985 r. piastował różne funkcje w ekumenicznej fundacji „Pro Oriente”, obecnie jako przewodniczący jej kuratorium. W latach 1987-1992 był sekretarzem komitetu redakcyjnego Katechizmu Kościoła Katolickiego, a przed kilku laty z jego inspiracji i pod jego redakcją powstał – opublikowany już w kilkunastu językach, m.in. po polsku – katechizm dla młodzieży Youcat. Jest autorem licznych dzieł teologicznych w języku niemieckim i francuskim.

11 lipca 1991 roku Christoph Schönborn otrzymał nominację na biskupa pomocniczego w Wiedniu, w burzliwym czasie dla Kościoła Austrii. Tego samego dnia ówczesny biskup pomocniczy Wiednia, Kurt Krenn, został biskupem w St. Pölten. W archidiecezji wiedeńskiej z radością przyjęto nominację Schönborna. Pokładano nadzieję, że ten „teolog o światowej sławy i dominikanin zlikwiduje polaryzację stanowisk wśród katolików Wiednia”.

Takim sprawdzianem dla niego była sprawa kard. Hansa Hermanna Groera, arcybiskupa Wiednia w latach 1986-1995. W marcu 1995 roku ówczesny arcybiskup Wiednia został oskarżony o wykorzystywania seksualne nieletniego, jakiego dopuścił się kilka lat wcześniej. W trakcie tego konfliktu, 13 kwietnia 1995 roku, Christoph Schönborn został mianowany koadjutorem w archidiecezji Wiednia. 14 września tegoż roku kard. Groer ustąpił z urzędu arcybiskupa Wiednia.

Podczas pierwszej konferencji prasowej po nominacji na arcybiskupa Wiednia w 1995 roku Schönborn zadeklarował, że w burzliwych czasach najważniejszym priorytetem Kościoła jest „ponowne rozważenie tego, co najważniejsze”. Stwierdził, że dyskusje na temat struktur kościelnych, nominacji biskupów czy celibatu są ważne, „ale nie najważniejsze” i przypomniał, że wszystkie wysiłki kościelne poszłyby na marne, „gdyby nie wzrastały wiara, nadzieja i miłość”.

Nowy arcybiskup wzbudził poruszenie stwierdzeniem, że w moralności chrześcijańskiej nie tyle chodzi o przykazania i zakazy, co o cnoty i postawy, które „dają radość z czynienia dobra i jego znajdowania”. Mówił, że Kościół musi także docenić „gdzie w konkretnych realiach życia, które na zewnątrz mogą być dalekie od ideału chrześcijańskiego, dzieją się naprawdę dobre rzeczy”. Podczas uroczystej inauguracji w katedrze św. Szczepana, Schönborn wskazał, że Chrystus nie tylko znajduje się w Jego Słowie i w Eucharystii, ale także wśród ubogich.

Od lutego 1998 roku Christroph Schönborn jest członkiem Kolegium Kardynalskiego, w tym samym roku został wybrany przewodniczącym Konferencji Biskupów Austrii. Funkcję tę pełnił przez 22 lata, od 1998 roku do czerwca 2020. W episkopacie swego kraju jest m.in. przewodniczącym komisji wiary, biskupem ds. mediów i reprezentuje biskupów austriackich w Radzie Konferencji Biskupich Europy CCEE. Pełni też liczne funkcje w Kościele powszechnym: jest członkiem Kongregacji Nauki Wiary, Wychowania Katolickiego oraz ds. Kościołów Wschodnich, a także członkiem Papieskiej Rady Świeckich oraz Nowej Ewangelizacji. Fakt, że papież Franciszek mianował arcybiskupa Wiednia członkiem Komisji Kardynałów ds. Banku Watykańskiego IOR, a wiosną 2016 roku powierzył mu prezentację postsynodalnej adhortacji „Amoris laetitia”, odbierany jest powszechnie jako wyraz zaufania oraz uznania papieża dla kard. Schönborna.