Katowice – wręczono nagrodę Lux ex Silesia

Podczas Międzyuczelnianej Inauguracji Roku Akademickiego profesor Henryk Jan Botor, wykładowca Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie, a także kompozytor, dyrygent i organista parafii św. Marii Magdaleny w Tychach, odebrał z rąk abp. Andrzeja Przybylskiego statuetkę Lux ex Silesia. Laudację wygłosił ks. prof. dr hab. Robert Tyrała, Rektor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

Henryk Jan Botor jest 32. laureatem nagrody. Odebrał ją po zakończonej liturgii Laudację wygłosił ks. prof. dr hab. Robert Tyrała, rektor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Podkreślił w niej religijny wymiar twórczości tyskiego kompozytora. Przypomniał, że utwory – „Misericordias Domini, in aeternum cantabo” oraz „Deus Caritas est” – wykonywane są w wielu miejscach na świecie.

– Piękno w muzyce, piękno podczas sprawowanej liturgii może mieć niezwykłą moc, gdy uczestniczy ono w głoszeniu kerygmatu, gdy jest to muzyka integralna z liturgią, a będąc mistycznym językiem dialogu z Bogiem staje się jednocześnie pokorną modlitwą płynącą z serca człowieka, przepełnionego nadzieją, do serca samego Boga, bogatego w miłosierdzie. Jestem przekonany, że tak właśnie o swoim talencie danym od Boga myśli i mówi dzisiejszy laureat, syn tej śląskiej ziemi, Henryk Jan Botor – zaznaczył ks. Tyrała.

Rektor krakowskiej uczelni wskazał trzy miejsca, w których rodzi się muzyka: doświadczenie miłości, doświadczenie smutku oraz „spotkanie z tym co Boże”. Podkreślił, że wszystkie one są obecne w twórczości artysty. – Dziś, gdy jesteśmy świadkami ukazania światła ze Śląska, Lux ex Silesia, na wzór św. Jacka i bł. Czesława, teologa dźwięku jakim jest Henryk Jan Botor, to jestem głęboko przekonany, że wybór padł na osobę bardzo odpowiednią i godną tego wyróżnienia. Pan Henryk wnosi bowiem ogromny wkład w kulturę muzyczną nie tylko Śląska, nie tylko Polski, ale całego świata.

Po otrzymaniu statuetki przemówił laureat. Wyraził wdzięczność wszystkim, którzy w ciągu całego życia przyczynili się do rozwoju jego talentu. Wspomniał także o planach na przyszłość. – Nie spocznę, dalej będę komponował, póki mi życia starczy. (…) Ta nagroda powoduje, że człowiek chce być lepszy, że chce dalej pracować, bo to zobowiązuje – zaznaczył.

Henryk Jan Botor urodził się 16 marca 1960 w Tychach. Naukę muzyki rozpoczął od prywatnych lekcji gry na fortepianie. Następnie kontynuował ją w szkołach muzycznych w rodzinnym mieście oraz w Bielsku-Białej. W 1984 roku uzyskał pierwszy dyplom z wychowania muzycznego na Akademii Muzycznej w Krakowie. Kolejne dwa dyplomy tej uczelni – z kompozycji w klasie Marka Stachowskiego oraz gry na organach pod kierunkiem Mirosławy Semeniuk-Podrazy – uzyskał w 1989 roku. Swój warsztat doskonalił m.in. w Holandii. W 1988 roku uczył się improwizacji pod okiem J. Jongepiera, natomiast w 1990 roku wziął udział w Letniej Akademii Organowej w Haarlem, gdzie szlifował umiejętności pod kierunkiem Hansa Haselböcka i Andersa Bondemana.

W dorobku artysty znajdują się różnorodne utwory, obejmujące kompozycje symfoniczne, kameralne, fortepianowe, organowe, chóralne oraz wokalne. Komponował również muzykę do kilku filmów dokumentalnych. Jego utwory były wykonywane przez czołowe orkiestry, w tym Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia oraz orkiestry Filharmonii Krakowskiej i Filharmonii Śląskiej.

Szczególne miejsce w jego twórczości zajmują utwory religijne. Wykonywano je m.in. z okazji urodzin i 25-lecia pontyfikatu papieża Jana Pawła II oraz ingresu kard. Stanisława Dziwisza do krakowskiej katedry. Jednym z ważniejszych utworów skomponwanych przez artystę był utwór Tu es Petrus wykonany na krakowskich błoniach podczas wizyty papieża Benedykta XVI w 2006 roku. W 2014 roku dwie kompozycje chóralne Henryka Jana Botora znalazły się na płycie wydanej z okazji kanonizacji Jana Pawła II. Wielką popularność zdobyły: hymn Misericordias Domini napisany na zamówienie Międzynarodowej Federacji XXXIV Kongresu Pueri Cantores oraz pieśń Deus Caritas est napisana na zamówienie tejże federacji. Utowry te są wykonywane przez chóry w Europie, Ameryce, Afryce i Azji. Stworzył także akompaniament oraz opracowania chóralne dla takich pieśni jak Boże, coś Polskę oraz Zwycięzca śmierci.

Jego muzyka obecna jest także w filmach dokumentalnych Jerzego Ridana pt. Imię moje Kinga, Pielgrzymi oraz Moje miasto. W 2010 r napisał muzykę do filmu dokumentalnego o słudze Bożym Jerzym Ciesielskim pt. Konstrukcja nośna – rzecz o Jerzym Ciesielskim.

Jest adiunktem w Akademii Muzycznej w Krakowie, gdzie w 2010 roku uzyskał tytuł doktora. Tematem pracy doktorskiej był jego własny utwór Koncert Fortepianowy Pieśni wód. Pracuje także jako organista w krakowskich kościołach oraz w tyskim kościele pw. Św. Marii Magdaleny. Jest także członkiem Związku Kompozytorów Polskich.

Artysta otrzymał wiele nagród i wyróżnień. W 1997 roku zdobył I nagrodę na konkursie kompozytorskim „Vox Basilicae Calisiensis” w Kaliszu za utwór na chór a capella. Również w 2002 roku zdobył I nagrodę na Konkursie Kompozytorskim w Mikołowie za Koncert na organy, orkiestrę smyczkową, dwie trąbki i perkusję. W 2004 roku zdobył III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim Muzyka Ogrodowa w Krakowie. W 2014 roku został uhonorowany nagrodą Prezydenta Miasta Tychy w Dziedzinie Kultury. W 2016 roku został laureatem XLIII Edycji Śląskiej Nagrody im. Juliusza Ligonia oraz otrzymał brązowy Medal Komisji Edukacji Narodowej. Natomiast w 2017 r został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz złotą odznaką honorową za Zasługi Dla Województwa Śląskiego.

Nagroda Lux ex Silesia została ufundowana w 1994 roku przez ówczesnego metropolitę katowickiego abp. Damiana Zimonia. Przeznaczona jest dla tych, którzy w swej działalności naukowej, artystycznej lub społecznej ukazują wysokie wartości moralne i wnoszą trwały wkład w kulturę Górnego Śląska. Nazwa nagrody nawiązuje do wyniesionych do chwały ołtarzy przedstawicieli rodu Odrowążów i zarazem duchowych synów św. Dominika: św. Jacka i bł. Czesława. To o nich mawiano w Krakowie, iż są Ex Silesia Lux – Światłem ze Śląska.