Kielce: całodzienne obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Prawem dla nich była bezbożna i bezludzka ideologia nienawiści, kłamstwa, siły i zabijania. Ideologia odrzucenia Boga po to, by łatwiej, bez wyrzutów sumienia panować, zabijać i niszczyć. To była ideologia totalnej pogardy człowieka. Tak o systemie odpowiedzialnym za prześladowania Żołnierzy Wyklętych mówił w Kielcach 1 marca bp Marian Florczyk. Msze, spotkania z historykami, prezentacje, koncerty, biegi patriotyczne i apele pamięci złożyły się w Kielcach i w całym regionie na obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, upamiętniający bohaterów antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia.

W Kielcach Mszy św. w bazylice katedralnej przewodniczył miejscowy biskup pomocniczy Marian Florczyk. W homilii przypomniał, jak cenne dla bohaterów, których pamięć dziś świętujemy, były wartości ewangeliczne i patriotyczne, wyrażane w słowach „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Podkreślił, że ich miłość i wybory były bardzo dojrzałe, podając m.in. przykład Inki, która w liście napisała, że „zachowała się jak trzeba”.

Takie heroiczne postawy kaznodzieja przeciwstawił oprawcom żołnierzy Podziemia Niepodległościowego, zwracając uwagę na fakt, że ich kaci i sędziowie nie mieli upodobania w Bogu i Jego prawie. Nie mieli też szacunku do człowieka. 'Prawem dla nich była bezbożna i bezludzka ideologia nienawiści, kłamstwa, siły i zabijania. Ideologia odrzucenia Boga po to, by łatwiej, bez wyrzutów sumienia panować, zabijać i niszczyć. To była ideologia totalnego wzgardzenia człowiekiem. Człowiek uwiedziony przez zło jest bez serca” – mówił biskup. „Moglibyśmy dzisiaj mówić o bohaterach tamtych czasów, o mordercach, patriotach i o zdrajcach, ale jesteśmy w miejscu szczególnym, a zatem wypada bardziej mówić o ludziach dobrych” – dodał mówca.

W Kielcach od kilku lat przyjęła się także tradycja zapalania zniczy w wielu punkach miasta. Są to m.in. mur straceń dawnego więzienia kieleckiego, tablica na budynku dawnej siedziby Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Kapitulnej oraz mogiły na Cmentarzu Partyzanckim.

Oficjalne obchody rozpoczęły się już przed południem na cmentarzu na Piaskach, przy obelisku upamiętniającym żołnierzy AK, NSZ, WiN, zamordowanych przez Urząd Bezpieczeństwa w więzieniu kieleckim. Po przemówieniach okolicznościowych odbył się Apel Pamięci, po czym złożono wieńce i zapalono znicze. Jest to szczególne miejsce na mapie miasta, zwane „kielecką Łączką”. To tutaj funkcjonariusze UB zakopywali po kryjomu ciała patriotów zabitych w dawnym więzieniu kieleckim i innych miejscach kaźni.

W uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele władz wojewódzkich, samorządowych i służb mundurowych, a także liczne grupy młodzieży kieleckich szkół.

Wojewoda świętokrzyski Agata Wojtyszek podkreśliła, że należy konsekwentnie przywracać pamięć o tych, którym odebrano dobre imię. Z roku na rok jest to coraz prostsze, ponieważ dzięki pracy historyków odkłamywana jest wiedza o tamtych bohaterach.

Ostatnio badaczom udało się odkryć tożsamość kolejnego żołnierza, pochowanego na cmentarzu na Piaskach – Józefa Chmielewskiego. Historyk dr Marek Maciągowski wyjaśnił, że był to harcerz z Pińczowa, członek Brygady Świętokrzyskiej, który po wojnie został stracony i potajemnie pochowany.

W godzinach wieczornych złożono kwiaty pod ścianą straceń w dawnym więzieniu kieleckim przy ulicy Zamkowej, a następnie uroczystości przeniosły się przed pomnik Armii Krajowej na Skwerze Stefana Żeromskiego. Na maszt wciągnięto flagę narodową i odegrano Hymn Państwowy. Były także wystąpienia okolicznościowe, modlitwa za Żołnierzy Wyklętych, Apel Pamięci, salwa honorowa i złożenie wieńców. W tej części uroczystości wziął udział bp Marian Florczyk, a wojewoda Agata Wojtyszek odczytała list od prezydenta RP Andrzeja Dudy. Naczelnik Delegatury IPN-u w Kielcach Dorota Koczwańska-Kalita zauważyła, że pomimo wciąż nowych rzetelnych faktów dostarczanych przez historyków, istnieją środowiska, które deprecjonują etos Wyklętych.

Dodała, że Żołnierze Wyklęci to bardzo trudna historia naszej najnowszej rzeczywistości. „Oni odsłonili obraz naszej rzeczywistości w latach 1944-45 i późniejszej. Pokazali prawdę, jak system komunistyczny był tutaj instalowany. Pamiętajmy, że byli to żołnierze AK, NSZ i innych mało popularnych formacji, którzy walczyli o suwerenność. Dla nich wojna w latach 1944-45 nie zakończyła się. Zmienił się tylko wróg” – powiedziała szefowa kieleckiego IPN-u.

Kieleckie Centrum Kultury zaprosiło na koncert „Moja Niepodległa”.

28 lutego i 1 marca w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” odbyła się projekcja filmu „Zapora”. Z kolei w piątek 2 marca w siedzibie Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego zaplanowano akcję honorowego oddawania krwi. 4 marca święto uczczą biegacze – odbędzie się „Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych”. Całość obchodów zakończy wykład dr Marka Jedynaka (IPN) pt. „Los Wyklętych – żołnierze AK w Konspiracji Niepodległościowej”.

Obchody odbywają się w większości miejscowości regionu, np. w Bielinach, Chęcinach, Miedzianej Górze, Jędrzejowie, Chmielniku, Busku-Zdroju i w wielu innych.

Data 1 marca nawiązuje do tragicznych wydarzeń 1 marca 1951 r., gdy w mokotowskim więzieniu komuniści zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 r. dzieło Armii Krajowej. 9 lutego 2011 r. Sejm ustanowił święto państwowe ku czci żołnierzy niepodległościowego podziemia.