Kielce: inauguracja ośrodka kulturalnego im. J. Karskiego w kamienicy znanej z pogromu

Inauguracja działalności Instytutu Kultury Dialogu i Spotkania im. J. Karskiego odbyła się 16 listopada br. w pomieszczeniach kamienicy przy ul. Planty 7, w której rozegrała się w 1946 r. tragedia pogromu kieleckiego.

W ramach trwającego od kilku dni Festiwalu Wolność i Pokój/ Freedom and Peace w Kielcach zorganizowane zostało spotkanie wspomnieniowe poświęcone świadkowi pogromu kieleckiego – zmarłej we wrześniu br. w Izraelu Miriam Guterman, oraz prelekcja na temat „ABC Judaizmu”, którą wygłosił rabin Stas Wojciechowicz z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.

Na spotkanie przybyła grupa osób, w tym m.in.: Włodzimierz Kac, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach oraz pastor Janusz Daszuta z Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Kielcach.

Organizator spotkania Bogdan Białek, prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego w swym wystąpieniu wyjaśniał, że w kamienicy znanej z pogromu będzie się mieścił Instytut Kultury Dialogu i Spotkania im. J. Karskiego, w którym będzie praktykowany dialog ludzi reprezentujący różne kultury.

– Będziemy praktykować dialog rozumiany jako spotkanie osób o odrębności religijnej, kulturowej, a nawet politycznej. Osoby te będą miały okazję wypowiedzieć swoją prawdę, ale także wysłuchać tego, co inni mają do powiedzenia – wyjaśniał Bogdan Białek.

Organizatorzy, prezentując krótką historię Miriam Guterman, jednocześnie przypomnieli tragiczne chwile związane z pogromem kieleckim, o których opowiedziała podczas wywiadu sfilmowanego w Izraelu oraz rozmowy nagranej w 2011 r. w Kielcach. Nie kryjąc wzruszenia, wspominała o zabijanych sąsiadach i znanych jej bliskich osobach oraz o tym, że tylko dzięki okłamaniu oficera wojskowego udało się uratować swoje życie.

Miriam Guterman zmarła w Izraelu 19 września 2014 roku, w wieku 93 lat. Była ostatnim świadkiem przebiegu całości zajść pogromu kieleckiego, do którego doszło 4 lipca 1946 roku.

Urodziła się w Kielcach w 1921 roku. Przez całe dzieciństwo i młodość mieszkała w kamienicy przy ulicy Plany 7. Ocalała z Holocaustu dzięki odwadze i ogromnej trosce mieszkańców podkieleckich wsi. W 1945 roku powróciła do rodzinnego domu i była w nim podczas pogromu. Przeżyła, ponieważ uratował ją dozorca kamienicy.

Po tym wydarzeniu postanowiła opuścić Polskę, choć – jak sama przyznawała – uczyniła to z ciężkim sercem. Ponownie przyjechała do Polski na zaproszenie Stowarzyszenia im. Jana Karskiego (które odznaczyło ją medalem Femina Bona) dopiero w lipcu 2011 roku. Wzięła wtedy udział w obchodach 65. rocznicy pogromu.

W drugiej części festiwalowego spotkania rabin Stas Wojciechowicz wygłosił wykład na temat początków tworzenia się narodu izraelskiego. Cykl „ABC Judaizmu” będzie kontynuowany w ramach działalności Instytutu Kultury Dialogu i Spotkania im. J. Karskiego.

Rabin pochodzi on z rodziny o polsko-żydowskich korzeniach. Na początku lat 90. wyjechał z rodzinnego Taszkientu na studia do Stanów Zjednoczonych. Potem studiował w Hajfie i w Jerozolimie. Od października 2010 pracuje jako reformowany rabin w Warszawie.

Na zakończenie festiwalu w Pallotyńskim Centrum Dialogu, Wychowania i Promocji w klasztorze na Karczówce 19 listopada odbędzie się spotkanie w dialogu z publicystą, dominikaninem o. Tomaszem Dostatnim OP nt. „Papież Franciszek – dlaczego jest niezrozumiany w Polsce”.

Festiwal Wolność i Pokój/ Freedom and Peace realizowany jest przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego przy wsparciu Urzędu Miasta w Kielcach.