Kielce: obchody 77. rocznicy deportacji na Syberię

Sybiracy, delegacje samorządowe i uczniowskie uczcili 77. rocznicę pierwszej masowej deportacji ludności polskiej na Syberię, modląc się i składając kwiaty przy Pomniku Sybiraków i przy Pomniku Katyńskim.

Modlitwę za wywiezionych w głąb Związku Radzieckiego, za zmarłych na „nieludzkiej ziemi”, za członków stowarzyszeń skupiających Sybiraków i Rodzinę Katyńską, poprowadził kapelan środowiska – ks. Jacek Kopeć, dyrektor Zespołu Szkół Katolickich Diecezji Kieleckiej.

Na uroczystość przybyli nielicznie zebrani kielczanie oraz rodziny zesłańców.

„Wywózki odbywały się już w 1939 roku, ale później przybrały masową skalę. Dane dotyczące liczby deportowanych nie są jednoznaczne” – przypomniał Leszek Bukowski z kieleckiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. Podkreślił, że kilkanaście tysięcy deportowanych nie przeżyło z powodu złych warunków atmosferycznych i mieszkalnych oraz pracy ponad siły przy wyrębie lasów. Bukowski przypomniał, że wywózki były zaplanowaną, masową akcją państwa sowieckiego.

Z ustaleń historyków wynika, że wszystkie deportacje, które zakończyły się w maju 1941 roku objęły ok. miliona obywateli Rzeczypospolitej. Wiele z tych osób, które zostały wywiezione w głąb ZSRR, a przede wszystkim ich potomkowie, nadal tam żyją i mają nadzieję na pomoc ze strony polskiego rządu.

W imieniu deportowanych i Związku Sybiraków w Kielcach przemawiał Józef Dzikowski, a w imieniu Stowarzyszenia Kielecka Rodzina Katyńska – prezes Anna Łakomiec. Wspominali okrutne nieludzkie warunki bytowania na zsyłkach, podkreślali obowiązek pamięci o „męczeństwie naszych ojców, dziadów i ich najbliższych”.

Decyzją Józefa Stalina, 10 lutego 1940 roku wywieziono od 140 do 240 tysięcy mieszkańców Kresów Wschodnich II RP. Polaków wywożono m.in. do obwodów archangielskiego, czelabińskiego, irkuckiego i nowosybirskiego.

Kolejne deportacje w głąb ZSRR odbyły się w kwietniu, na przełomie czerwca i lipca oraz w maju 1941 roku. Deportowano mieszkańców Kresów Wschodnich, rodziny tzw. wrogów ustroju, uchodźców z centralnej i zachodniej Polski, inteligencję i wykwalifikowanych robotników.